بعثت، یک ضرورت طبیعی و فطری
بعثت انبیا و پیامبران، یک ضرورت و نیاز طبیعی و فطری انسان است؛ زیرا هرگز کتاب آسمانی به تنهایی کارساز نیست؛ خداوند پیامبران را برای تبیین راه و ارشاد و هدایت مردم به سوی حق و خیر و صواب، مبعوث کرده است تا حق برای همگان روشن گردد و این چنین بود که در طول تاریخ، پیامبران و یا اوصیای آنان برای راهنمایی و ارشاد مردم آمدند و مردم را انذار و هشدار دادند، تا مبادا در نتیجه تبعیت از هواهای نفسانی از صراط مستقیم منحرف شوند.
تا عیان از پرده شد حسن دل آرای محمد
جهان روشن زنور چهره زیبای محمد
تیرگی های ضلالت پاک شد از چهر گیتی
بر طرف شد گرد غم از یک تجلای محمد
بعثت در کلام وحی
خداوند در یکی از آیات قرآن کریم، وضعیت دوران قبل و بعد از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله را این گونه ترسیم کرده است: «به تحقیق خداوند بر آنان منت نهاد و در میان خودشان رسولی را برانگیخت؛ رسولی از خودشان که آیات او را بر آنان تلاوت کند و آنان را تهذیب و تزکیه نماید و رشد و تعالی ببخشد و کتاب و حکمت به ایشان بیاموزد؛ اگرچه پیش از آن در گمراهی آشکاری به سر می بردند».
بعثت در کلام امیر
حضرت علی علیه السلام در بیان وضعیت اجتماعی اعراب دوران رسول خدا صلی الله علیه و آله و نیز بعثت پیامبر گرامی اسلام می فرمایند: «خداوند حضرت محمد صلی الله علیه و آله را برای هشدار به جهانیان و پاسداری از قرآن فرستاد، در حالی که شما گروه اعراب بر بدترین آیین و در فاسدترین جایگاه، قرار داشتید. در میان سنگ های درشت فرود می آمدید و با مارهای خشن سر و کار داشتید. آب گندیده می نوشیدند و نان خشکیده می خوردید. با این حال خون یکدیگر را می ریختید و با خویشان خود بد عمل می کردید. بت ها در میان شما بر افراشته و گناهان سراسر وجودتان را فرا گرفته بود. در چنین محیطی که مه غلیظ خرافه پرستی و سنت های زشت جاهلی سرتاسر جامعه را فرا گرفته بود، خداوند حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله را مبعوث فرمود تا آنان را به چشمه حقیقت و راه مستقیم هدایت رهنمون گرداند».
قطره ای از دریای مکارم اخلاقی پیامبر
کودکی ملکوتی
حضرت محمد صلی الله علیه و آله از کودکی دارای ویژگی های اخلاقی فراوانی بود. وی بر عکس دیگر کودکان هم سن و سالش که ژولیده و نامرتب بودند همواره پاکیزه و آراسته بود؛ به وسایل بازی بچه ها، علاقه و رغبتی نشان نمی داد؛ از خوردنی ها، تنها به اندکی قانع بود، هرگز دروغ نمی گفت و کار زشت انجام نمی داد؛ خنده بیجا نمی کرد، خودخواه و متکبر نبود؛ هرگز کسی را نمی آزرد و با هیچ کس درشتی نمی کرد؛ بردبار، رازدار، باوفا و امین بود؛ از زیرکی خاصی برخوردار بود و همتی بلند داشت. با فقرا نشست و برخاست می کرد و آنان را دوست می داشت؛ بسیار متواضع و فروتن، و زاهد و پارسا بود؛ نمی گذاشت کسی در سلام بر او تقدّم جوید .
پیامبر و کمک در خانه
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در امور مربوط به خانه نیز یار و همراه همسر خود بود؛ به طوری که در نظافت خانه و پختن غذا به همسر خود کمک می کرد و نیز کارهای شخصی خود را به تنهایی انجام می داد.
پیامبر و خنده رویی با مردم
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله اغلب خندان و متبسّم بود، مگر آن گاه که قرآن فرود می آمد. وقتی در حال وعظ و پند دادن بود، کلام خویش را با تبسّم می آمیخت، و چهره ای خندان داشت، و با دیگران نیز با خوشرویی و خوشخویی برخورد می کرد. روایت شده است: «بیش از همه، لبخند داشت».
پیامبر و ادب در برخورد
سلام گفتن و دست دادن و مصافحه کردن، نشان ادب، تواضع و حسن خلق است. در حدیث آمده است: « از خلق و خوی حضرت آن بود که با هرکس برخورد می کرد، آغاز به سلام می نمود». و همچنین روایت شده است: «هرگاه با مسلمانی دیدار می کرد، با او دست می داد» و در دست دادن نیز مواظب بود تا دست خویش را زود عقب نکشد، تا مبادا طرف مقابل احساس بی علاقگی و سردی در برخورد پیدا کند.
فداکاری و گذشت پیامبر
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله، بدرفتاری و بی حرمتی به شخص خود را با نظر اغماض می نگریست، کینه کسی را در دل نگاه نمی داشت و در صدد انتقام نیز بر نمی آمد. روح نیرومندش عفو و بخشایش را بر انتقام ترجیح می داد. در جنگ احد با آن همه وحشیگری و اهانت که به جنازه عمویش حمزه بن عبدالمطلب روا داشته بودند و آنحضرت از مشاهده آن به شدّت متألّم بود، اما به عمل متقابل با کشتگان قریش دست نزد و بعدها که به مرتکبین آن، از جمله هند زن ابوسفیان دست یافت، در مقام انتقام بر نیامد، و حتّی ابوقتاده انصاری را که می خواست زبان به دشنام آنها بگشاید از بدگویی منع کرد.
همچنین پس از فتح خیبر جمعی از یهودیان که تسلیم شده بودند، غذایی مسموم برایش فرستادند. حضرت از سوء قصد و توطئه آنها آگاه شد، اما آنان به حال خود رها و متعرض آنها نشد.
امید آنکه وجود پاک پیامبر خدا صلی الله علیه و آله را همواره الگو و اسوه خویش بدانیم و از او درس بیاموزیم.
فرآوری: آمنه اسفندیاری بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
منابع:
سایت حوزه.
مجله گلبرگ، شماره 7 .
