زمین در حال چرخش
زمین مانند یك چرخ بزرگ با یك محور (یا قطب) است. محور زمین از قطب شمال به قطب جنوب کشیده شده‌است. هر 24 ساعت، زمین به دور محور خود می‌چرخد و ما را به سمت خورشید گردانده و دوباره از آن دور می‌سازد و بدین ترتیب شب و روز را ایجاد می‌نماید. شما هیچوقت متوجه این حركت نیستید. زیرا سرعت كاملا یكنواخت است و نیز به این علت كه همه اشیاء اطراف شما نیز به همراه شما حركت می‌كند. مانند همه اجسام داخل یك قطار در حال حركت. زمین همیشه به یك صورت حركت كرده و به سمت شرق می‌چرخد. اگر بتوانید از قطب شمال به پایین نگاه كنید، خواهید دید كه زمین چرخشی پادساعت‌گرد دارد. به دلیل چرخش به سمت شرق است كه خورشید هر روز از سمت شرق طلوع می‌كند و در غرب فرو می‌رود. هر نقطه روی كره زمین 24 ساعت طول می‌كشد تا بچرخد ولی در عین حال مكان‌های مختلف با سرعت‌های متفاوتی می‌چرخند. مكان‌های نزدیك به قطب‌ها خیلی به سختی حركت می‌كنند، در حالی‌که اجسام واقع در استوا باید مسافت m 450 را در یك ثانیه طی نمایند – تقریبا 40000 km در هر روز.
آزمایش
نوسان‌های آونگی
یك روش مناسب برای نشان دادن چرخش زمین، استفاده از یك وزنه است كه از یك سیم بسیار بلند آویزان بوده و نوسان می‌كند. به نظر می‌رسد كه جهت نوسان به تدریج تغییر می‌كند. در واقع نوسان ثابت است ولی زمین زیر آن در حال حركت است. این وسیله آونگ فوكو نامیده می‌شود. برای اولین بار فیزیكدانی به نام جین فوكو در سال 1851 این وسیله را ابداع نمود.
وسایل لازم
بطری نوشیدنی پلاستیكی بزرگ، شن، قلاب، كلاف نخ به شكل گلوله، مقوا، قیف یا صفحه گرد كاغذی كه بتوان به شكل قیف درآورد. بتونه پلاستیكی، مداد بسیار كوتاه، مته دستی، قیچی.
1- روی یك قطعه چوب سوراخی در درپوش بطری ایجاد نمایید. سوراخ دقیقا" باید كوچكتر از ریسمان قلاب باشد.
2- با انگشتان خود قلاب را محكم وارد درپوش نمایید. آن‌را محكم بكشید تا مطمئن شوید كه در جای خود قرارگرفته است.
3- با یك قیف مناسب یا قیفی كه با استفاده از صفحه گرد كاغذی ساخته شده، شن خشك داخل بطری بریزید تا 3/2 آن پر شود.
4- از یك بزرگ‌تر بخواهید كه ریسمان را روی یك ارتفاع بلند (شاید یك پله) محكم كند و انتهای آن‌را به قلاب گره بزند.
5- به وسیله بتونه پلاستیكی، یك مداد كوتاه را به كف بطری بچسبانید. گره روی قلاب را طوری تنظیم كنید كه مداد درست بالای سطح زمین و روی یك صفحه مقوا آویزان شود. سعی كنید تا جایی كه ممكن است نوسان ملایم و آرامی به ریسمان بدهید. وقتی نوسانات ثابت شدند، روی زمین دراز بكشید تا مسیر دقیق هر نوسان را به دست بیاورید. آن‌را روی مقوا علامت‌گذاری نمایید. خط نوسان را 15 الی 20 دقیقه دیگر چك كنید. آیا تفاوتی مشاهده می‌نمایید.
خطوط موقعیت
برای اینكه راحت‌تر به مكان‌ها اشاره نماییم، روی كره‌ها خطوطی رسم می‌شود. خطوط "عرض جغرافیایی" به صورت موازی از شرق به غرب رسم شده و نیز خطوط "طول جغرافیایی" از دو قطب منشعب می‌شوند.
(16- 6) شب و روز
این چرخش زمین است كه شب و روز را می‌سازد. این مطلب را می‌توانید به وسیله یك چراغ‌قوه روشن بر روی یك توپ و در یك اتاق تاریك نشان دهید. چراغ قوه نماینده خورشید و توپ زمین است. توجه كنید در هر زمان فقط نصف توپ روشن می‌شود و نیمه دیگر در سایه قرار دارد. اگر شما "قطب‌های" توپ را با نوك انگشتانتان ثابت نگه‌دارید و آن‌را به صورت یكنواخت و پادساعت‌گرد بچرخانید، هم‌زمان با اینكه برخی مكان‌ها وارد بخش روشن می‌شوند (طلوع آفتاب) نقاطی در آنسوی توپ وارد سایه می‌گردند (غروب آفتاب).
