تبیان، دستیار زندگی
پیش از آن كه وقت خود را تنظیم كنید، باید بدانید كه چه گونه آن را مى گذرانید. براى این كار لازم است گزارشى از كارهاى روزانه خود بنابر دستور زیر تهیه كنید:
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از دست برود ،پشیمان می شوید

چگونگى تنظیم وقت

زمان

در این مقاله قصد داریم در رابطه با چگونگی تنظیم وقت مطالبی را به عرض برسانیم .به كار بستن دستورهاى زیر شما كاربران عزیز  را در تنظیم وقت و برنامه ریزى یارى مى كند. برای رسیدن به این منظور هفت مرحله پیش بینى شده است :

مرحله اول : ارزیابى چگونگى گذراندن اوقات 

پیش از آن كه وقت خود را تنظیم كنید ، باید بدانید كه چه گونه آن را مى گذرانید. براى این كار لازم است گزارشى از كارهاى روزانه خود بنابر دستور زیر تهیه كنید:

- دفترچه یادداشتى تهیه كنید و همیشه همراه داشته باشید.

- هر پانزده دقیقه ، آن چه را انجام داده اید ، یادداشت كنید. (تنها چند كلمه كافى است ) هر مورد را بى درنگ بنویسید و به تاخیر نیندازید.

- نوشتن گزارش كار را مدت یك هفته ادامه دهید.

- هر روز گزارش كار خود را یك به یك مرور و ارزیابى كنید و از خود بپرسید:

آیا كارى را كه مى بایست انجام داد ، انجام داده ام ؟

آیا كارها را در مدت تعیین شده ، انجام داده ام ؟

چه عادت هایى مرا از رسیدن به هدف هایم باز مى دارد؟

در چه ساعتى از روز، خلاق تر و شاداب تر بوده ام و در چه ساعتى بى حوصله و كسل ؟

مرحله دوم : فهرست كارهایى كه باید انجام شود. 

اكنون پس از یك هفته كه كارهاى خود را ارزیابى كرده اید، باید فهرستى از كارهایى كه قصد انجام دادن آنها را دارید، به روش زیر تهیه كنید:

كارهاى ثابت : كارهاى ثابت ، به كارهایى مى گویند كه باید هر روز در ساعتى معین انجام دهید، مانند جلسات درس ، خواب ، نماز و دعا، وعده هاى غذا، ملاقات ها، وظایف شغلى ،...

كارهاى متغیر: كارهاى متغیر، كارهایى است كه مى توانید در هر ساعتى كه مایلید، آن را انجام دهید، مانند مطالعه ، استراحت ، تكالیف درسى ، تفریح ، امور اجتماعى ، كمك به اعضاى خانواده و...

زمان

مرحله سوم : تعیین كارهاى مهم 

براى پیش گیرى از پدید آمدن احساس شكست و پشیمانى ، باید بدانید چه كارهایى مهم است و چه كارهایى اهمیت و ارزشى كم تر دارد. براى این كار باید اولویت ها را مشخص ‍ كنید. بدین منظور، اولویت ها را در فهرست كارهایى قرار دهید كه باید انجام شود و در كنار هر اولویت ، شماره اى بنویسید كه نشان دهنده درجه اهمیت آن باشد.

توجه كنید كه :

1. اولویت درجه یكم ، وظایفى است كه باید در حال حاضر، مشغول انجام دادن آن باشید و اولویت درجه دوم ، وظایفى است كه مى توان آن را به تاخیر انداخت تا اولویت هاى درجه یكم انجام شود، و اولویت هاى درجه سوم ، وظایفى است كه چندان مهم نیست و مى توان آن را با تاخیر بسیار انجام داد.

2. براى انجام دادن اولویت هاى درجه یكم ، وقت كافى كنار بگذارید و در برنامه خود بگنجانید.

مرحله چهارم : شناخت اوقات بیش ترین و كم ترین میزان كارایى 

اوقات بیش ترین و كم ترین میزان كارایى خود را بشناسید و برنامه خود را چنان تنظیم كنید كه اولویت هاى درجه یكم را در اوقاتى كه بیش ترین كارایى و نشاط را دارید ، انجام دهید. وظایف كم اهمیت و درجه دوم و سوم را به ساعتى از روز كه نیرو و كارایى كم ترى دارید، اختصاص دهید.

نه گفتن را بیاموزید و به گونه اى قاطع ، اما با خوش رویى ، به میهمانان و تلفن كنندگان بفهمانید كه گرفتارید. تفریحات سالم خود را در كف آورید. تلویزیون و پخش صوت را خاموش كنید و اجازه ندهید وقت تان تلف شود.

مرحله پنجم : شناخت عوامل از میان رفتن وقت 

عوامل از میان رفتن وقت را بشناسید و از آن ها دورى جویید. رایج ترین عوامل از میان برنده وقت ، عبارت است از: میهمان هاى ناخوانده ، سر و صدا؛ تلفن ها و چیزهایى دیگر كه شما خود براى استراحت یا زنگ تفریح مى آفرینید. براى مبارزه با این عوامل ، توصیه هاى زیر را به خاطر داشته باشید:

نه گفتن را بیاموزید و به گونه اى قاطع ، اما با خوش رویى ، به میهمانان و تلفن كنندگان بفهمانید كه گرفتارید. تفریحات سالم خود را در كف آورید. تلویزیون و پخش صوت را خاموش كنید و اجازه ندهید وقت تان تلف شود.

شما باید تا جایى كه ممكن است ، پیرامون خود را براى کاری که می خواهید انجام دهیدآماده کنید ، مناسب و آماده نگه دارید.

مرحله ششم : تنظیم جدول برنامه هفتگى 

اكنون جدول برنامه هاى هفتگى را با توجه به دستورهاى پیشین تنظیم كنید. پیش از تهیه جدول ، توصیه هاى زیر را به خاطر داشته باشید:

1. تهیه فهرست و جدول برنامه ، كافى نیست ، بلكه باید به آن بیندیشید و با اراده اى قوى ، آن را به كار بندید.

2. در برنامه روزانه خود، وقتى را به امورى اختصاص دهید كه به تجدید نیرو و نشاط مى انجامد و به زندگى شما رنگ و روح مى بخشد، مانند تلاوت قرآن ، دعا، نیایش ، مطالعه كتاب هاى سودمند غیر درسى ، تفریح كوتاه و...

3. برنامه هاى خود را بیش از اندازه فشرده نكنید و تنها به امورى بپردازید كه مى دانید در مهلت تعیین شده ، مى توان آن ها را انجام داد.

4. از فرصت هایى مانند انتظار كشیدن براى سوار شدن به اتوبوس ، ساعات میان كلاس ها، بین راه ، صف نانوایى و... براى مطالعه كتاب و مجله ، حفظ قرآن ، حفظ اشعار و لغات و... استفاده كنید.

5. تمرین هاى ورزشى مناسب و تغذیه كافى ، به تناسب جسمانى و هوشیارى ذهنى شما كمك مى كند. براى این دو نیز برنامه بگذارید.

6. دستورهاى درست را به خوبى بشناسید؛ زیرا، هیچ یك از موارد تباه كننده وقت ، به اندازه دنباله روى از دستورهاى اشتباه ، وقت را هدر نمى دهد. اگر احساس مى كنید دستورها را درست در نیافته اید و در برنامه ریزى اشتباه كرده اید، از معلمان خود كمك بگیرید.

برنامه باید انعطاف پذیر باشد و زمانى براى پیشامدها و حوادث غیر مترقبه در نظر گرفته شود.

مرحله هفتم : تنظیم جدول برنامه ماهانه و سالانه

تهیه برنامه براى یك روز یا یك هفته ، عبارت از برنامه ریزى كوتاه مدتى است كه نتیجه آن ، دست یابى به اهداف جزئى است . براى رسیدن به هدف هاى كلى باید به برنامه ریزى دراز مدت اقدام كرد. برنامه هاى ماهانه و سالانه خود را در قالب یك جدول (مانند جدول هفتگى ) تنظیم كنید.

در تنظیم این برنامه باید تاكید شما بر همان برنامه هاى هفتگى باشد، ولى با این تفاوت كه برنامه هفته هاى آینده را هم اكنون تنظیم مى كنید نه ابتداى هر هفته . تنظیم چنین جدولى ، به شما كمك مى كند تا بر برنامه هاى خود اشراف كامل داشته باشید و كارهاى كوتاه مدت و دراز مدت خود را در موقعیت هى مناسب جاى دهید. با این كار، شما در حقیقت ، اهداف یا هدف نهایى خود را به اهداف جزئى تقسیم كرده اید و روز به روز و هفته به هفته ، بدان ها خواهید رسید. نتیجه این هدف هاى كوچك ، دست یابى به هدف یا هدف هاى نهایى است . به عنوان مثال ، ممكن است هدف هاى شما در طول یك سال تحصیلى چنین باشد:

1. قبول شدن در پایه تحصیلى مورد نظر با نمره هاى خوب و مطلوب ؛

2. گذراندن یك دوره آموزش تنیس ؛

3. مطالعه یك دوره كتاب هاى درسى براى آمادگى در آزمون .

شما باید براى رسیدن به این هدف ها جدولى تنظیم كنید كه برنامه هاى روزانه هفتگى و ماهانه شما را در این مسیر مشخص كند. در تنظیم این جدول ، توجه داشته باشید كه برنامه باید انعطاف پذیر باشد و زمانى براى پیشامدها و حوادث غیر مترقبه در نظر گرفته شود. براى امثال ، باید در نظر داشته باشید كه اگر یك مسافرت اجبارى یا بیمارى ناگهانى و... پیش آمد، به برنامه هاى شما لطمه اى وارد نیاید و شما بتوانید با تغییراتى جزئى ، به اهداف مورد نظر خود دست یابید.

منبع : برگرفته از كتاب " نظم و انضباط " - مؤ لف : مركز پژوهش هاى اسلامى صدا و سیما گروه معارف

با تلخیص

تنظیم برای تبیان:داوودی

مقالات مرتبط :

زندگی هدفمند

مدیریت زمان

زمان دردست تو

چند راه برای رسیدن به هدف

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.