موسیقی در استان قزوین

موسیقی رایج در شهر قزوین تفاوت چندانی با موسیقی دستگاهی ایران ندارد. در گذشته، این آوازها و دستگاه ها در مکتب های متفاوت از جمله «مکتب خراسان»، «مکتب تهران» و ... اجرا می شد. در آن زمان، مکتب دیگری تحت عنوان «مکتب قزوین» وجود داشت که امروزه فراموش شده است. این مکتب تا اواخر دوران قاجاریه رایج بود. در آن زمان، اقبال سلطان ملقب به «اقبال آذر» که از اساتید مسلم آواز ایران به حساب می آید، از قزوین به شهر تبریز مهاجرت کرد و در آن جا با تلفیق این شیوه آوازی و موسیقی آذری، «مکتب تبریز» را پایه گذاری می نماید.

در مناطق دیگری استان قزوین، موسیقی «مقامی» رایج است.

بیشترین کاربرد موسیقی در این استان، به هنگام مراسم عروسی است و سازهای مورد استقاده عبارت اند از: سرنا، دهل، دایره و گاهی نی.

مقاماتی که در هنگام مراسم عروسی نواخته می شوند عبارت اند از:

قاسم آبادی: برای رقص قاسم آبادی نواخته می شود.

هوبل بانو: برای نوعی رقص دسته جمعی نواخته می شود.

شیرین لیلی: آهنگی است برای نوعی رقص به همین نام.

هیَنبا: برای نوعی رقص دسته جمعی است.

ساز غم: هنگام بردن عروس از منزل پدرش نواخته می شود و سوزناک است.

رایی: نوعی آهنگ که هنگام چوب بازی نواخته می شود.

سوزه سوز: برای نوعی رقص جمعی با همین نام نواخته می شود.

شتر برخیزان: نوازندگان موسیقی محلی منطقه پس از آن که مدت زیادی از زمان نواختن یک قطعه می گذرد، با نواختن قطعه شتر بر خیزان مجدد به مقام اول بازگشته، آن را دوباره تکرار می کنند و یا مقام دیگری را آغاز می کنند.

در مناطق مختلف این استان، تعزیه خوانی نیز رواج دارد و در آن بیشتر گوشه های موسیقی دستگاهی اجرا می شود. تعزیه خوان ها بدون آن که اطلاعی از نام دستگاه ها و گوشه ها داشته باشند، شیوه های خواندن را سینه به سینه از پدران خود آموخته اند.

منبع: میراث فرهنگی استان قزوین

تهیه و تنظیم: زهره پری نوش