آشنایی با علوم حدیث

(7)

كدام حدیث "حَسَن" است؟

در مبحث شناسایی احادیث امامان معصوم و دسته‌بندی و نام‌‌گذاری آنها بر اساس میزان اعتبارشان تا بدانجا پیش رفتیم كه بعد از بیان ملاكهای ارزشگذاری و سنجش اعتباری روایت، اولین مرتبه‌ی آن كه همان حدیث صیح بود را معرفی و بیان كردیم.

اكنون و در این بحث به بیان و بررسی مرتبه‌ی دوم می‌پردازیم.

متخصصان فن رتبه‌ی دوم از اعتبار را "حسن" نامیده‌اند و در توضیح آن آورده‌اند كه:

روایت «حَسَن» ، حدیثى است كه:

1-  سلسله سند آن متصل بوده

2- راویانش: الف- دوازده امامى، ب- ممدوح‏ باشند، البته به مدحى كه به حدّ وثاقت نرسیده است.

باید توجه داشت كه اگر بعضى از راویان در سلسله سند روایتی چنین باشند -یعنی در حد وثاقت در موردشان مدحی نشده باشد-، هرچند مابقى  آنان دارای خصوصیاتی، چون خصوصیات رجالِ "حدیثِ صحیح" باشند، به آن روایت نیز حسن گفته مى‏شود، زیرا نتیجه تابع اَخسّ رجال است (1). از این جهت، حدیث حسن از نظر اعتبار پس از روایت صحیح قرار دارد.

پیوند به:

حدیث صحیح چیست؟

1- یعنی حتی اگر یك نفر از راویان  حدیثی به اندازه وثوق مدح نشده بود آن را در رده احادیث حسن قرار می‌دهیم هرچند مابقی راویان در سند آن حدیث به حد وثوق مدح شده باشند، اخس به معنای پایین‌ترن و كمترین و اخس رجال یعنی كسی كه نسبت به دیگران در رتبه‌ی پایین‌تری قرار دارد.