بدترین و عجیب ترین نوع بخل چیست؟

بعضی نسبت به اموال خود بخیلند، یعنی، حاضر نیستند کمترین بهره ای به دیگران برسانند. بعضی نسبت به اموال مردم بخیلند، یعنی، اگر ببینند کسی به دیگری احسان قابل ملاحظه ای می کند، ناراحت می شوند. بعضی نیز هرگاه ببینند افراد اموالشان را برای خودشان به طور گسترده مصرف می کنند، ناراحت می شوند و این بدترین و عجیبترین نوع بخل است.

بخل از نتایج دنیا دوستی است، و از صفات پلید و زشت و اخلاق رذیله به شمار می رود، خدای متعال در قرآن کریم می فرماید: «الذین یبخلون و یامرون الناس بالبخل و یکتمون ما آتاهم الله من فضله. . .» (نساء، 36) «کسانی که بخل می ورزند و مردم را به بخل وا می دارند و آنچه را خدا از کرم خویش به آنان داده نهان می کنند. . .» و نیز می فرماید: «و لا یحسبن الذین یبخلون بما آتاهم الله من فضله هو خیرا لهم بل هو شر لهم سیطوقون ما بخلوا به یوم القیامة» . (آل عمران، 180) «کسانی که به آنچه خدا از فضل و کرم خود به آنان داده بخل می ورزند این را خیر خویش مپندارند بلکه شرشان است و به زودی در روز قیامت آنچه را بخل کرده اند طوق گردنشان شود»

و نیز رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «از بخل بپرهیزید، که پیشینیان شما را هلاک کرد و آنها را به خونریزی و حلال شمردن حرامها واداشت» و فرمود: «بخیل و حیله گر و خائن و بد خوی به بهشت نمی روند» و فرمود: «بخیل از خدا دور است، و از مردم و از بهشت دور است و به آتش نزدیک است. و نزد خدا جاهل سخی از عابد بخیل محبوبتر است. و بدترین بیماری ها بخل است»(این احادیث همه از اهل سنت است و آنها را از روی «احیاء العلوم» و «احیاء الاحیاء» تصحیح کردیم)

و روایت است که آن حضرت به طواف خانه خدا مشغول بود، مردی را دید که پرده کعبه را گرفته و می گوید: خدایا به حرمت این خانه مرا بیامرز! رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: گناه تو چیست؟ گفت: گناهم بزرگتر از آن است که برایت توصیف کنم. فرمود: وای بر تو! گناه تو بزرگتر است یا زمین ها؟ گفت: گناه من یا رسول الله. فرمود: وای بر تو! گناه تو بزرگتر است یا کوهها؟ گفت: گناه من یا رسول الله. فرمود: گناه تو بزرگتر است یا آسمانها؟ گفت: گناه من یا رسول الله. فرمود: گناه تو بزرگتر است یا عرش خدا؟ گفت: گناه من یا رسول الله. فرمود: گناه تو بزرگتر است یا خدا؟ گفت: خدا اعظم و اعلی و اجل است. فرمود: وای بر تو! گناه خود را برایم وصف کن. گفت: یا رسول الله، من مردی ثروتمندم و هر وقت سائلی رو به من می آید که از من چیزی بخواهد گویا شعله آتشی رو به من می آورد. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: از من دور شو! و مرا به آتش خود مسوزان! قسم به آن که مرا به هدایت و کرامت برانگیخته است اگر میان رکن و مقام بایستی و دوهزار سال نمازگزاری و چندان بگریی که نهرها از اشکهای تو جاری شود و درختان از آن سیراب گردند و آنگاه با بخل و لئامت بمیری خدا ترا سرنگون به جهنم می افکند! وای بر تو! مگر نمی دانی که خدا می فرماید: «و من یبخل فانما یبخل عن نفسه» (محمد (ص)، 38) «و هر که بخل کند تنها بر خود بخل می کند»

درجات بخل:

«بخل» مانند تمام صفات رذیله، دارای درجاتی است. بعضی از مراحل آن به قدری ضعیف است که ممکن است از دید بسیاری از افراد، مخفی بماند و بعضی از مراحل آن به قدری آشکار است که هر کس، حتی کودکان نیز آن را درک می کنند. بعضی نسبت به اموال خود بخیلند، یعنی، حاضر نیستند کمترین بهره ای به دیگران برسانند. بعضی از آن هم فراتر رفته، نسبت به اموال مردم بخیلند، یعنی، اگر ببینند کسی به دیگری احسان قابل ملاحظه ای می کند، ناراحت می شوند. بعضی نیز از آن نیز فراتر رفته، هرگاه ببینند افراد اموالشان را برای خودشان به طور گسترده مصرف می کنند، ناراحت می شوند و این بدترین و عجیبترین نوع بخل است.

عاقبت بخل:

قوم لوط اهل شهری بودند كه بر سر راه قافله ها كه به شام و مصر می رفتند قرار داشت قافله ها نزد ایشان فرود می آمدند و ایشان اهل قافله ها را ضیافت و مهمانی می كردند چون این كارها سالها طول كشید، خسته شدند و به بخل روی آوردند كثرت بخل باعث شد كه به عمل شنیع لواط مبتلا شدند. لذا اهل قافله ای بر ایشان وارد می شد با آنان بدون خواهشی لواط می كردند تا دیگر بر شهرشان فرود نیایند و ضیافت نكنند و به این عمل همه مردان مبتلا شدند فقط لوط پیامبر مردی سخی و صاحب كرم بود و هر میهمانی بر آنها وارد می شد ضیافت می كرد او قوم را از عذاب خداوند می ترسانید و هر مهمانی بر او وارد می شد قوم را از شر قوم خود بر حذر می فرمود. چون مهمان بر او وارد می شد می گفتند: مگر تو را نهی نكردیم از مهمانی كردن اگر این كار را بكنی به مهمان تو بدی می رسانیم و تو را نزد آنان خوار می كنیم پس لوط هرگاه مهمان بر او می رسید مخفیانه او را ضیافت می كرد چون در میان قوم خود فامیل و عشیره ای نداشت. وقتی جبرئیل و ملائكه به صورت انسانی وارد خانه لوط شدند، وعده عذاب قوم او را دادند، زن لوط آتش بر بالای بام افروخت مردم بقصد عمل لواط با مهمان حضرت لوط به در خانه او آمدند و گفتند: مگر تو را نهی نكردیم مهمان دعوت نكنی و قصد داشتند بدی به مهمانان او كه فرشته بودند روا بدارند كه عذاب بر شهرهای آنان نازل شد و به هلاكت رسیدند.