تبیان، دستیار زندگی
محمد جواد باهنر، در سال 1312 در شهر كرمان متولد شد. دومین فرزند خانواده بود و غیر از ایشان هشت خواهر و برادر دیگر هم بودند. محله ایشان معروف به «محلة شهر» از محله های بسیار قدیمی و مخروبة شهر كرمان به شمار می رفت. پد
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نخست وزیر محبوب به دست منافقین شهید شد

محمد جواد باهنر، در سال 1312 در شهر كرمان متولد شد. دومین فرزند خانواده بود و غیر از ایشان هشت خواهر و برادر دیگر هم بودند. محله ایشان معروف به «محلة شهر» از محله های بسیار قدیمی و مخروبة شهر كرمان به شمار می رفت. پدرش، پیشه ور ساده ای بود. زندگی بسیار محقرانه ای داشت، مغازه كوچكی در سرگذر، كه از این راه امرار معاش می كرد.

فرآوری: فهیمه السادات آقامیری، بخش تاریخ ایران و جهان تبیان
نخست وزیر محبوب به دست منافقین شهید شد

در پنج سالگی به مكتب خانه ای سپرده شد كه نزدیك منزلشان بود، چون اولاً در آن ایام مدارس چندان زیادی نبود، اگر هم بود، خانواده های امثال خانواده  ایشان به آن دسترسی نداشتند.  در مكتبخانه  بانوی متدینه ای بود كه قرآن را نزد ایشان خواند.

شرح زندگی،تحصیل و مبارزات شهید باهنر از زبان خودشان

در همان خانه، نزد ایشان خواندن و نوشتن و درسهای معمول آن روز را فرا گرفت. با راهنمایی حجت الاسلام حقیقی به مدرسة  معصومیه كرمان راه یافت. از آن به بعد، درسهای رسمی ایشان درس طلبگی بود. مدرسة  معصومیه بعد از سالها بسته بودن در دورة  رضاخان، بعد از شهریور 20 باز شده و چند نفر طلبه جمع آوری كرده بود. بعد از گذشت دو سه سال، ایشان  نیز همراه چند نفر از دوستان خود وارد این مدرسه شد، تحصیلات جدید به صورت متفرقه و داوطلبانه انجام می شد. در سال 32 كه 20 ساله شده بود، توانست ضمن ادامة  تحصیلات دینی، به گرفتن پنجم علمی قدیم موفق شود. تا آن سال، درس را تا حدود سطح رسانده بود. در اوایل مهرماه 32 به قم عزیمت نمود. وضع مالی خانواده  طوری بود كه به هیچ وجه، قادر به پرداخت مخارج تحصیلی ایشان نبودند، ایشان از شهریة  محدودی كه آیه الله بروجردی در آن زمان می دادند (23 تومان درماه)، زندگی می كردم، البته بعد از مدتی 50 تومان هم از حوزة علمیه كرمان به آنجا حواله می شد. سال اول اقامتم در قم، در مدرسة فیضیه سكونت داشتم و توانستم «كفایه و مكاسب» را خدمت چند تن از استادان آن روز، مرحوم آقای مجاهدی و آقای سلطانی و دیگران، تمام كنم. از سال 33 به درس خارج رفتم، اساتید ما در درس خارج، عمدتاً رهبر بزرگوارمان آیه الله العظمی امام خمینی بودند كه ما اولین درس خارج درس فقه و درس اصول را از محضر ایشان استفاده كردیم و تا سال 41 ، یعنی بیش از 7 سال، در خدمت ایشان بودیم، در مدت دو سال محضر درس ایشان را درك كردم. هنوز هم بسیاری از یادداشت های درس آن روز به عنوان یادگار، ذخیره علمی خوبی برای ما باقی مانده است.

او در سال 1332 وارد حوزه علمیه قم شد و درهمان زمان طلبگی وارد دانشکده الهیات شد و کارشناسی الهیات خود را در سال 1337 به اتمام رسانید. وی به مدت کمتر از یک سال در شهر نجف تحصیل نمود ولی مجدداً به قم بازگشت

همچنین، سر درس مرحوم آیه الله بروجردی كه درس فقهی بود، حاضر می شدیم. با اینكه به خاطر مرجعیت ایشان و گستردگی درس، از نظر شاگردان، كلاس صورت خاصی پیدا كرده بود، ولی تا پایان سال 40 كه سال فوت ایشان بود، درس ایشان را ادامه دادیم، استاد دیگر ما، علامه طباطبایی بود كه درس فلسفة «اسفار» را مدت شش سال در خدمت ایشان خواندیم، از درس تفسیر ایشان نیز استفاده كردیم. یادم هست، اولین روزهایی كه درس تفسیر را شروع كردند، ابتدا درس می گفتند، سپس مطالب در جمع طلاب مورد بحث قرار می گرفت، بعد از رفع اشكالات، درس را می نوشتند كه بعدها به صورت «المیزان»، دورة تفسیر عالی درآمد. ما از ابتدای سورة  بقره به بعد در محضر ایشان بودیم و من یادداشت های فراوانی دارم كه خاطرة پرباری از آن دوران می باشد. در آن دوران، درس امام پر شور بود، چون ایشان عمدتاً به تربیت طلاب می پرداختند و معروف بود، طلبه هایی كه می خواهند بیشتر درس بخوانند و اهل فكر و تحقیق و كار هستند، در درس ایشان شركت می كنند. و امروز، عمدة كسانی كه به صورت علمای جوان شهرها یا ائمة جمعه یا افراد شورای عالی قضایی، فقهای شورای نگهبان و مسئولان روحانی و بنام مملكت و تعداد متنابهی از نمایندگان مجلس كه سنشان مقداری بالاتر است (و) به انقلاب خدمت می كنند، همه، شاگردان آن روز امام هستند. ما بهترین خاطرات علمی و تحصیلی خود را از دوران 9 ساله ای كه در قم بودیم، داریم.

در اولین سال ورودم به قم (سال 33 )، كلاس دوازدهم را به طور متفرقه امتحان دادم و دیپلم كامل گرفتم و بعد از مدتی در دانشكدة  «الهیات» به ادامة  تحصیلات دانشگاهی پرداختم، ولی چون درسهای الهیات برای ما تازگی نداشت، ما اصولاً به تحصیلات قم ادامه می دادیم و هفته ای یكی دو بار در بعضی از دروس كه لازم بود، به تهران می آمدیم و شركت می كردیم.  حدود سال 37 بود كه دورة  لیسانس دانشگاه را تمام كردم، بعد از مدتی كه در قم مشغول بودم، توانستم دوره  دكتری را هم ادامه دهم. همچنین، یك دورة  فوق لیسانس امور تربیتی را در دانشكده «ادبیات» تهران گذراندم. ما همه علاقه مند بودیم كه حوزة  قم، از نظر نوع مطالعات و مسایل طرح شده و همچنین، از نظر تحقیقات علمی، فكری و فلسفی تحرك جدید داشته باشد كه خوشبختانه این نهضت از چند سال قبل شروع شده بود. اولین جهش این حركت، از طرفی توسط امام و از طرف دیگر، توسط علامه طباطبایی و شاگردانشان آقایان منتظری، بهشتی، مشكینی و دیگران بود. ما نیز به لحاظ اقتضای سنمان، در دوره های دوم درس این اساتید بزرگ شركت كردیم و تقریباً، بعد از شش سال كه از آغاز این حركت می گذشت، به این جریان پیوستم. نهضت تالیف و تحقیق و ترجمه و كارهای مطبوعاتی تازه شكل می گرفت و ما به كمك چند نفر از دوستان، از جمله آقای هاشمی رفسنجانی و آقای مهدوی كرمانی و عده ای دیگر از دوستان، مكتب تشیع را به راه انداختیم و از سال 36 سالنامه و بعدها فصلنامه منتشر كردیم كه بعد از انتشار هفتمین سالنامه آنرا توقیف كردند و نكته جالب اینجا بود كه آن روزها تیراژ كتابها بین 1000 الی 3000 بود، ولی وقتی ما اولین سالنامه را اعلام كردیم و قبوض مربوطه را فروختیم، (چون بودجه نداشتیم، از طریق فروش قبوض درصدد تهیه مخارج چاپ سالنامه شدیم) و مردم در هر صورت مقالات و نویسندگان را مشاهده كردند، به قدری استقبال شد كه مجبور شدیم 10000 نسخة  چاپ كنیم، و باز تقاضا به قدری زیاد شد كه مجدداً 50000 نسخه دیگر منتشر كردیم. در آن روز تیراژ 15000 بسیار جالب و شاید واقعاً، بی نظیر و به هر حال، جریان تازه ای بود

در كنار این فعالیت، طبق عادتی كه طلاب آن روز داشتند، ما هم به منبر می رفتیم و سخنرانی می كردیم. خاطرم هست، اولین بار كه سال 37 توقیف شدم، مقارن با سالی بود كه دولت ایران، اسرائیل را (دو فاكتور یا دوفاكتور (اختلاف نسخه)) برسمیت شناخته بود. در آبادان، در منبری سخنرانی می كردم كه شدیداً به این مسأله حمله كردم كه توسط شهربانی آبادان دستگیر شدم، این اولین برخورد من با رژیم بود. آن روزها هنوز مسألة دستگیری روحانی بسیار نادر بود.

در سال 41 به تهران آمدم، چون در آن روزها، صحبت از این بود كه نماینده ای از حوزة علمیة قم برای تبلیغات اسلامی به كشور ژاپن برود و بنده را پیشنهاد كرده بودند، به این منظور به تهران آمدم تا مقدمات كار را فراهم كنم. لازم بود كه یك دوره زبان انگلیسی كه زبان دوم آن ها بود، ببینم. منتهی این سفر به علت مشكلاتی كه پیش آمد، به تاخیر افتاد و به آغاز مبارزات روحانیت به رهبری امام بزرگوارمان در اواخر سال 41 منتهی شد. یعنی 6 الی 7 ماه از سكونت من در تهران گذشته بود كه مبارزه آغاز شد. بهتر دیدم كه در ایران بمانم و در جریان مبارزه همكاری كنم.
سال 42 كه اوج مبارزات بود و واقعة  خرداد در همان سال اتفاق افتاد، ما از آن تعداد روحانیونی بودیم كه از قم اعزام شدند به شهرهای مختلف، تا محرم آن سال را به محرم حركت و قیام تبدیل كنیم. من مامور شدم كه به همدان بروم. دستور این بود كه از روز ششم ماه محرم، سخنرانی ها اوج بیشتری پیدا كند و مبارزه شدت گیرد، چون گفته بودند كه نگذارید جلسات پرجمعیت شوند، اگر بخواهید از اوایل شروع كنید، قبل از اینكه مردم اجتماع كنند، شما را دستگیر خواهیم كرد. از روز ششم كه سخنرانی ها اوج گرفت. ظاهراً روز هفتم بود كه ما دستگیر شدیم. هنوز حوادث 15 خرداد پیش نیامده بود كه مردم اجتماع كردند و ما آزاد شدیم. و مجدداً به سخنرانی هایی كه داشتیم ادامه دادیم. تا روز 12 محرم آن سال، همه جا این مسأله اوج گرفته بود وما به شدت تحت تعقیب بودیم كه دوستان ما را مخفیانه به تهران فرستادند و در آنجا دستگیر نشدیم.

آشنایی شهید باهنر با هیئت موتلفه

در پایان سال 42 كه مصادف با سالگرد مدرسة فیضیه بود. (چون فروردین سال 42، رژیم به مدرسة فیضیة حمله كرد كه مصادف بود با روز ولادت امام جعفر صادق (ع)، طبعاً بیستم اسفند سال 42 كه روز وفات امام صادق بود، سالگرد حادثة مدرسة  فیضیه نیز می شد.) به همین مناسبت، در بازار تهران در مسجد جامع سخنرانی برگزار كرده بودند و من مسئول اجرای سخنرانی آنجا بودم. طی سه شب كه سخنرانی انجام می شد، اجتماع عظیمی گرد هم آمده بود كه در آن سالها، در نوع خود بسیار جالب بود، شب سوم، پلیس زیادی به اتفاق سرهنگ طاهری معدوم كه مسئول دستگیری من بود، به آنجا آمدند و بعد از دستگیری، مرا به زندان قزل قلعه انتقال دادند.

مسألة دومی كه برایم پیش آمد، ادامة تحصیلات دانشگاهی بود و در دو رشته كه قبلاً گفتم و دیگری خدمات فرهنگی، كه دوستان روی آن تاكید فراوانی داشتند. ابتدا آیه الله دكتر بهشتی به آموزش وپرورش راه یافته بودند و سربندهای كار را در اختیار داشتند، همچنین، آقای دكتر غفوری در آنجا مشغول بودند، در حدود 7 الی 8 ماه گذشته بود كه این مسأله به من نیز ارجاع شد و در جریان كار قرار گرفتم. قرار شد برای برنامه ریزی تعلیمات دینی و نوشتن كتاب های دینی، به طور جدی كار كنیم. از اولین سالهایی كه وارد آموزش وپرورش شدم با مشكلات فراوانی روبه رو بودم. دوستان مقدمات را فراهم كردند و من توانستم در قسمت برنامه ریزی راه پیدا كنم.

جالب بود كه ما در این فرصت توانستیم از بخش های كوتاهی كه در اول ابتدایی به عنوان مسائل دینی بایستی وارد شود تا آخرین سالهای تحصیلی دبیرستان، كتب های تعلیمات دینی بنویسیم. وهمینطور، برای دوره های تربیت معلم و دیگر رشته های تحصیلی كه وجود داشت. این از فرصتهای جالبی بود برای ما و تاریخچة مفصلی دارد كه حاكی از درگیری هایی است كه در این رابطه با دستگاه داشتیم. ولی به یاری خدا موفق شدیم. مطالب كتاب ها و خود كتاب ها را بدون كوچكترین دخالت دستگاه، بنویسیم. مطالب آن كتاب ها حتی در بعضی از حوزه های مبارزاتی مخفی آن روز، به عنوان مطالب آموزشی، تعلیم داده می شد. مطالبی را كه در دوره دبیرستان و راهنمایی گنجانده بودیم، نسبتاً تحرك خوبی داشت

در سالهای 55 و56 رژیم دیگر احساس كرده بود كه مطالب كتابها چیست و لذا سخت جلوگیری می كرد و كتاب ها را برای سانسور و تجدید نظر به مراكز خود می فرستاد. كتاب های تجدیدنظر شده را كه می توانستیم، دست پیدا كنیم، می دیدیم، در حدود 60 درصد از مطالبی كه در اول و دوم راهنمایی نوشته بودیم، خط كشیده و در حاشیه اظهارنظرهایی كرده بودند، معلوم بود كه برایشان ناگوار بود. از آن سال تصمیم گرفتند كه از این كتابها جلوگیری كنند، منتهی در معذورات اجتماعی قرار گرفته بودند و دنبال مولف جدید می گشتند كه به جای ما بگذارند. مولفی كه بتواند دلخواه آن ها بنویسد. چنین مولفی هم یا نبود و اگر بود، جامعه آنرا نمی پذیرفت. چون مدت ها بود كه معلمین با كتاب های ما آشنا شده بودند و می گفتند زمینه بسیار خوبی به ما داده اید، ما اگر می خواستیم علیه رژیم صحبت كنیم، در هیچ یك از كتاب ها ممكن نبود، شما سرنخی به ما داده اید و ما می توانیم بحث های خودمان را بكنیم. ساواك نیز تلاش می كرد كه كتاب های دیگری نوشته و حتی با بعضی از نویسندگان اوقافی آن روز، قرار گذاشته بود، ما هم، مخصوصاً آن ها را می دیدیم و به صورتی آن ها را از این كار منصرف می كردیم. در ضمن معلمین و مردم را در جریان می گذاشتیم كه اگر احیاناً خواستند كار جدیدی بكنند، آگاه باشند و مقاومت كنند. در هر حال، آن سال با شیوه های خاصی توانستیم جلوی این كار را بگیریم. آن ها نیز چاپ این كتاب ها را تا آخرین روزی كه فرصت داشتند، به عقب انداختند، ولی دیگر نمی توانستند در برابر افكار عمومی مقاومت كنند. و بالاخره، در سال 56 كه آغاز مبارزه وسیع بود، مجبور شدند تسلیم شوند. ما هنوز هم نسخه هایی كه آن ها سانسور كرده و دور مطالبی خط كشیده اند و مشخص است كه از سه كانال مرور و رد شد تا مطالب حذف شود، به عنوان یادگار نگه داشته ایم و لذا، همة آن ها را داریم تا روشن شود كه رژیم درباره كتاب های ما چگونه فكر می كرد.

لازم به تذكر بود، چون بعضی ها این سئوال را می كنند كه شما چطور در آن موقع این كتاب ها را نوشته اید؟ آیا نوعی همكاری بود؟!

پاسخ ما این است كه همة  مطالب آن كتاب ها هست و ما برای كسانی كه در سرتاسر این كتاب ها كلمه ای پیدا كنند كه حتی غیرمستقیم دستگاه را تایید كند، جایزه می دهیم. بالعكس، صدها مورد پیدا خواهند كرد كه به صورت فشرده و مستقیم، اصطلاح طاغوت و توحید را كه نفی استكبار و استبداد و استعمار را در بردارد وبه كار برده شد. در این كتاب ها آیات فراوانی از جهاد و لزوم كارزار در برابر ظلم و بی عدالتی آورده شده است. بقیه را در همین كتاب های درسی به عنوان ضرورت مبارزة  مخفی و حفظ نیروها از دستبرد دشمن و ضربه  كاری زدن به دشمن، مطرح كردیم. تاریخ ائمه را از آن قسمت های مبارزاتی و انقلابی و درگیری هایی كه با خلفا داشته اند، بیان كردیم. مسائل اقتصادی كه در این كتب آوردیم، دربارة ملی كردن صنایع و بسیاری از منابع طبیعی. و همچنین، برای از بین بردن بسیاری

شهید باهنر دومین نخست وزیر ایران پس از انقلاب 1357 بود ، باهنر پیش از کسب سمت نخست وزیری، به عنوان سومین وزیر آموزش و پرورش ایران مشغول به کار بود. باهنر را می توان از نخستین تدوینگران و مولفان کتب مذهبی مدارس ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران دانست.

از زمینه های سرمایه داری و استثماری، پیشنهادهایی كردیم. مسائل انفال به خوبی در آن كتب تبیین شده كه ثروتهای عمومی، مبارزه با تبعیض، ظلمها و طاغوتها و استبدادها چیست. به همین دلیل، بعضی مدعی هستند كه مقداری از روشن بینی نسل جوان و نوجوان ما به خاطر خواندن این نوع مسائل بود كه در كتاب های دینی مطرح شده است، كه فكر می كنم، ادعای صحیحی باشد.

در هر حال، این هم فرصتی بود برای ما و جالب اینكه از سال 50 سخنرانی های ما ممنوع شده بود، در عین اینكه كتاب های درسی می نوشتیم، از سخنرانی ما جلوگیری می كردند و ما، به عنوان كلاس تربیت معلم ، به بهانة اینكه فقط درس می دهیم و معلمی بیش نیستیم، در اجتماع معلمین شركت و برای آن ها صحبت می كردیم. قبل از اینكه سخنرانی های ما ممنوع شود (قبل از سال 50 ) سخنرانی های ما عمدتاً در انجمن اسلامی پزشكان و مهندسین آن روز بود، مسجد هدایت، مسجد مرحوم آیه الله طالقانی پاتوق ما بود. حدود سه سال ماه های رمضان را در آنجا صحبت می كردیم. شبهای جمعه زیادی در آنجا برنامه داشتیم. مسجدالجواد، تقرباً، با همكاری ما تاسیس شد و ما در جریان مقدمات كار بودیم و در به راه انداختن آنجا از نظر برنامه ها با ما مشورت می كردند و بالاخره حسینیه ارشاد كه مدت ها در آنجا برنامه داشتیم. ابتدا كه به تهران آمدم، با هیات موتلفه آشنا شدم، همانطور كه می دانید آن ها مبارزات تندی علیه رژیم داشتند و تقریباً، پدیدة همان انقلاب اسلامیمان بودند. بعدها در رابطه با مسألة منصور عده ای از ایشان دستگیر شدند.

وقتی ما به تهران آمدیم، با راهنمایی آقای بهشتی به عنوان كسی كه در حوزه ها و كانون ها آموزش می دهد، وارد شدیم. یادم هست كه بحث هایی كه مرحوم شهید مطهری تهیه كرده بود، به عنوان درس های آموزشی در كانون های مخفی استفاده می كردیم و بحث هایی هم خودمان تهیه می كردیم و بدین ترتیب، با برادران همكاری داشتیم. بعد از ترور منصور، عده ای از سران آن ها (هیات موتلفه) دستگیر شدند. ما نیز فكری به نظرمان رسید. و آن این بود كه یك تشكیلات نیمه علنی درست كنیم. چون نمی توانستیم علناً ادامه دهیم و از طرفی، پراكنده شدن عده زیادی از افراد مبارز ومتعهد درست نبود. تشكیلات علنی به راه انداختیم كه یك پوشش اجتماعی داشت به نام (بنیاد رفاه تعاونی اسلامی) كه ظاهراً كارهای امدادی می كرد، از جمله، تشكیل صندوق قرض الحسنه و مدرسه، اما در باطن جمع می شدند و كارهای مخفی انجام می گرفت. یادم هست در همان جریان برادرمان رجایی را به عنوان یكی از رابط هایی كه بایستی رهبری كند، به بعضی از كانون ها معرفی كردم كه ایشان با اسم مستعار (امیدوار) در آن جلسات شركت كند، هیچ كس ایشان را نمی شناخت كه كیست و نام واقعیش چیست كه در آن جلسات تعلیم می دهد

مدرسه رفاه را نیز به دنبال همان مسأله از نظر كارهای علنی به وجود آوردیم. البته همانطور كه می دانید آقای بهشتی، آقای رفسنجانی و عده دیگری از آقایان و دوستان در این جریان همكاری می كردند.

مسألة  دیگر، تشكیل مراكزی از قبیل «كانون توحید» بود كه در تاسیس این مركز همكاری داشتیم. طرح ساختمان آنجا را مهندس موسوی دادند، چون رشته اصلی ایشان بود و جالب اینكه در برابر عظیمی كه انجام دادند پولی دریافت نكردند. كاملاً مشخص بودكه برادران با هدف های دیگری مشغول كار هستند و می خواهند كانونی درست شود، این كانون، كانون علمی و تبلیغی بسیار جالبی شد. یكی دیگر از همكاریهایی كه داشتیم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی بود كه در تهران كارهای مطبوعاتی می كرد و هنوز هم ادامه دارد و تا به حال 200 الی 300 كتاب نشر داده است و هر ساله میلیون ها نسخه كتاب های مفید را منتشر می كند و چند سال آخر قبل از پیروزی انقلاب، تقریباً پناه گاهی شده بود برای كسانی كه مراجعه می كردند و می خواستند كتاب های اسلامی مفید بخوانند.

در سال 52، ظاهراً تحت مراقبت شدید بودیم، همانطور كه می دانید آن سالها، سالهای پر وحشتی بودند، غالباً افرادی كه، به نحوی مبارزه می كردند، تحت نظر بودند. دستگیری های بسیار عجیبی بود، به این ترتیب كه بعد از دستگیری، چند روز نگه می داشتند و گاهی در بیابان ها و گاهی در گوشه شهرها رها می كردند. یك جریان خانوادگی برای من پیش آمد، خواهری داشتم كه نزد ما زندگی می كرد، او را دستگیر كردند. عمدتاً منظورشان از دستگیری ایشان این بود كه روابط ما را بپرسند كه ما با چه گروه هایی ارتباط داریم و چه جلساتی در منزل  ما تشكیل می شود و چه مسائلی را تعقیب می كنیم. بعد در همان رابطه، به منزل ما ریختند و آنجا را بازبینی كردند و چند روزی هم در كمیته بودیم. این دومین دستگیری من بود. البته آن مسأله حدود یكسال ادامه داشت و بعد ظاهراً تمام شد. ولی كلاً تحت مراقبت بودم. مكرر به مراكز ساواك احضار می شدم. در سال 56 و 57، مجدداً سه دفعه دستگیر شدم. یكبار در شیراز، موقعی كه حكومت نظامی و سخنرانی ها ممنوع بود و ما برای سخنرانی در دانشگاه شركت كردیم، روز بعد هم سخنرانی انجام شد، هنگام بازگشت راه ها را بستند كه با لباس مبدل به نحوی وارد دانشگاه شدم در اجتماع عده زیادی از دانشجویان و اساتید كه شركت داشتند، صحبت كردم. هنگام بازگشت در هواپیما بازداشت شدم و بعد از چند روز مرا به تهران منتقل كردند. مجدداً در همان حوادث، دوباره دستگیر شدم، ولی همانطور كه می دانید، آن سال ها چندان طولی نكشید.

آخرین مسوولیتی که امام قبل از انقلاب به باهنر داد

یكبار در ماه رمضان دستگیر شدم، ماه رمضان سال آخر بود، در دریای نو اجتماعی كرده بودیم. عده ای از علما و روحانیون مبارز جمع شده بودند و برای تظاهرات و راهپیمایی ها برنامه ریزی می كردند، در حدود 30 نفر بودیم. به وسیلة دستگاه كشف شد و آنجا را محاصره كردند. بعضی  از ما در بین راه و بعضی دیگر را در داخل منزل دستگیر كرده بودند، من و آقای آیه الله موسوی اردبیلی در خیابان دستگیر شدیم. بعد از دستگیری ما را به زندان بردند، ولی مدت كوتاهی آنجا بودیم. این، خلاصة مسائلی بود كه تا قبل از پیروزی انقلاب داشتیم

البته لازم است به دو نكته هم اشاره كنم، یكی عضویت شورای انقلاب بود كه در جریان هستید و دیگری فراهم كردن مقدسات تاسیس «حزب جمهوری اسلامی»، كه در همان سال 57 بود و من نیز همكاری داشتم. آخرین مسئولیتی كه از طرف امام قبل از پیروزی انقلاب به من داده شد، این بود كه ابلاغ فرمودند كمیتة تنظیم اعتصابات را تشكیل دهیم، هدف از تشكیل این كمیته، دامن زدن به اعتصابات بود. ولی مواردی را كه مثل گندم و سایر لوازم ضروری زندگی بود، باید تنظیم می كردیم كه این ماموریت برای من بسیار خاطره انگیز بود.

عمر کوتاه شهید باهنر بعد از انقلاب

قبل از پیروزی انقلاب، در همه جا اعتصابات دامن زده می شد و ما در جریان مسائل بودیم تا انقلاب به پیروزی رسید. باز یادداشتی از امام داشتم كه قرار شد گروهی را برای تنظیم امور مدارس تشكیل دهیم. چون مدارس باید بعد از پیروزی انقلاب باز می شدند و ما نگران بودیم كه چطور خواهد شد؟ آیا خواهیم توانست مدارس را به راحتی باز وادار به فعالیت كنیم؟ وقتی این مسأله را با امام در میان گذاشتیم، ایشان دستور فرمودند كه گروهی برای تنظیم امور مدارس تشكیل شود. برادرانی را دعوت كردیم و به سرعت سازماندهی كرده و توانستیم حدود 1000 نفر از خواهران و برادران را برای این امر آماده كنیم. روز افتتاح مدارس، در تهران پخش شدند تا رهنمودهایی بدهند و مراقبت كنند. این امر نیز به خوبی برگزار شد و ادامه همین جریان بود كه برادرمان آقای رجائی كه جزو همان چند نفری بودند كه مسئول سازماندهی تنظیم امور مدارس شده بودند، وقتی اولین وزیر، آقای دكتر شكوهی از طرف دولت موقت برای آموزش وپرورش انتخاب شد، آقای رجائی و چند نفر دیگر در همین وزارتخانه به عنوان مشاورانی بودند كه نقش بسیار فعالی را در سازماندهی جدید وزارت آموزش وپرورش به عهده داشتند.

شهید باهنر پس از انقلاب، به عنوان نماینده کرمان در مجلس خبرگان قانون اساسی و نماینده تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی انتخاب شد.

شهید باهنر پس از پیروزی انقلاب در مسئوولیت های عضویت در شورای انقلاب، تنظیم مدارس، نهضت سوادآموزی، نمایندگی مردم كرمان در مجلس خبرگان، نمایندگی شورای انقلاب در وزارت آموزش وپرورش، نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و وزارت آموزش وپرورش در كابینه شهید رجایی به نحو شایسته ای انجام وظیفه كرد و بالاخره پس از انتخاب به عنوان نخست وزیر توسط شهید رجایی طولی نكشید كه این دو یار دیرین و دو مبارز صدیق در هشتمین روز از شهریورماه 1360 با انفجار بمبی توسط عامل سازمان تروریستی منافقین خلق در آتش عشق الهی سوختند.


منابع: سایت شهید آوینی، سایت آموزش نیوز، مجموعه مقالات شهید باهنر