دیسپروزیم(2)
پیدایش
دیسپوزیم هرگز به صورت عنصری آزاد دیده نشده اما اغلب به همراه اربیم و هولمیم یا سایر عناصر خاکی کمیاب در بسیاری از کانی ها از جملهxenotime ،fergusonite ،gadolinite ،euxenite ، polycrase ،blomstrandine ،monazite ،bastnasite یافت می شود.
ترکیبات
ترکیبات دیسپوزیم عبارتند از:
- فلورایدها
DyF3
- کلریدها
DyCl2
- برومیدها
DyBr2
DyBr3
- یدیدها
DyI2
DyI3
- اکسیدها
Dy2O3
- سولفیدها
Dy2S3
- نیتریدها
DyN
ایزوتوپ ها
دیسپوزیم به صورت طبیعی دارای 7 ایزوتوپ پایدار 156Dy, 158-Dy, 160-Dy, 161-Dy, 162-Dy, 163-Dy and 164-Dy, with 164-Dy می باشد که فراوان ترین آن ها Dy-164 است( فراوانی طبیعی 18/28%).برای این عنصر 28 رادیوایزوتوپ شناخته شده که پایدارترین آن ها Dy-154 با نیمه عمر E+6 0،3 سال، Dy-159 با نیمه عمر 144،4 روز و Dy-166 با نیمه عمر 81،6 ساعت می باشد.
بقیه ایزوتوپ های رادیواکتیو این عنصر نیمه عمری کمتر از 10 ساعت دارند که نیمه عمر اکثر آن ها کمتر از 30 ثانیه است. همچنین دیسپوزیم دارای 5 حالت برانگیخته بوده که پایدارتری نشان 165m-Dy با نیمه عمر 1.257 دقیقه، 147m-Dy با نیمه عمر 55.7 ثانیه و 145m-Dy با نیمه عمر 13.6 ثانیه می باشد.
حالت فروپاشی اصلی قبل از فراوان ترین ایزوتوپ پایدار 164-Dy ،جذب الکترون و روش اولیه بعد از آن فروپاشی کاهش بتا می باشد. محصولات فروپاشی اولیه قبل از Dy-164، ایزوتوپ های عنصر Tb ( تربیم) و محصول اولیه بعد، ایزوتوپ های عنصر Ho ( هولمیم) هستند.
هشدارها
تمامی ترکیبات دیسپوزیم را باید کمی تا نیمه سمی در نظر گرفت، اگر چه میزان سمیت آن ا به طور دقیق اعلام نشده. گرد این فلز خطر انفجار و تش سوزی به همراه دارد.
مرکز یادگیری سایت تبیان - منبع: پایگاه ملی داده های علوم زمین کشور
تنظیم: مریم فروزان کیا