تبیان، دستیار زندگی
بسیاری از دانش آموزان، در مدرسه در همه موضوع ها و حتی کوچک ترین جزئیات اغراق می کنند،آن ها تلاش می کنند تا با دروغ گفتن درباره خود و دیگران، تصویر خوبی را در ذهن دیگران بسازد و در نهایت تلاش می کنند تا حمایت افراد دیگر از جمله والدین، هم کلاسان....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چرا دروغ کلید بدی هاست؟(1)

بسیاری از دانش آموزان، در مدرسه در همه موضوع ها و حتی کوچک ترین جزئیات اغراق می کنند، آن ها تلاش می کنند تا با دروغ گفتن درباره خود و دیگران، تصویر خوبی را در ذهن دیگران بسازند و در نهایت حمایت افراد دیگر از جمله والدین، هم کلاسان، معلمان و مشاوران و مدیران را نسبت به دروغ های خود جلب نمایند.

چرا دروغ کلید بدی هاست؟(1)

پس از برملا شدن دروغ، جو منفی در کلاس ایجاد می شود و ممکن است تعدادی از دانش آموزان طرد شوند. لذا آموزش های اخلاقی و دینی می ببایست توسط اولیاء مدرسه، همزمان با شروع دوره دبستان آغاز شود. به خصوص که دانش آموزان در سن های پایین تر آمادگی پذیرش قواعد و دستورهای اجتماعی و اخلاقی را دارند.

مقاله حاضر در رابطه با دروغ از دیدگاه اسلام می باشد و دروغ را در آیات و احادیث بررسی کرده است. لذا شایسته است که مربیان و مسئولین مدرسه با توجه به این اطلاعات،‌ رهنمودهای لازم را به دانش آموزان در مقاطع مختلف ارائه دهند.

دروغ از گناهان بزرگ و کلید گناهان و سرچشمه تمام بدی ها و زشتی هاست. دروغ از انسان شخصیتی وارونه ساخته و اعتبار او را از بین می برد، ولی چون دروغ کار آسانی است.

متاسفانه بعضی از مردم به گمان آن که زودتر به مقصد می رسند به آن متوسل می شوند و بدین منظور آسمان و ریسمان را به هم می بافند تا به هدف خود برسند اما به عواقب و پیامدهای منفی آن که در زندگی انسان به جا می گذارد نمی اندیشند و دروغ را به حساب زرنگی و زیرکی می گذارند.


اکنون می خواهیم با توجه به آیات و روایات دریابیم که چرا دروغ از نظر دین بسیار ناپسند بوده و کلید بدی ها شمرده شده است.


الف) زشتی دروغ در آیات


1. « فاجتنبوا الرجس من الاوثان و اجتنبوا قول الزور» ( حج/ 30)، « از پلیدی بت ها دوری کنید و از سخن دروغ بپرهیزید ».
در این آیه، دروغ هم ردیف شرک به خدا معرفی شده است؛ زیرا خداوند در این آیه می فرماید بت ها را نپرستید و دروغ نگویید، دو گناه بزرگ و مانند هم را در کنار هم قرار داده است که از هر دوی آن ها باید دوری کرد.


2. « انما یفتری الکذب الذین لایومنون بآیات الله و اولئک هم الکاذبون » ( نحل/ 105) ، « تنها کسانی دروغ می گویند که به آیات خدا ایمان ندارند، دروغگویان واقعی آن ها هستند».
در این آیه می فرماید دروغ گویان بی ایمانند و در ردیف کفار و منکران آیات الهی قرار دارند.


3. « ان الله لایهدی من هو کاذب کفار » ( زمر/3)، « خداوند آن کس را که دروغگو و کفران کننده است هدایت نمی کند».


4. « ان الله لایهدی من هو مسرف کذاب » ( غافر/28)، « خداوند کسی را که اسراف کار و دروغگو است هدایت نمی کند ».
از دو آیه فوق، به دست می آید که هدایت الهی شامل دروغگو نمی گردد.


ب) زشتی دروغ در روایات


1. دروغ در ردیف شرک به خدا

چرا دروغ کلید بدی هاست؟(1)

روزی رسول اکرم (ص) به یارانشان فرمودند : « الا انبئکم باکبر الکبائر، بلی یا رسول الله، قال : الاشراک بالله و عقوق الوالدین ، و کان متکئا ً فجلس ثم قال: الا و قول الزور فمازال یکررها»، « آیا شما را به بزرگترین گناهان خبر دهم ؟ گفتند : بله یا رسول الله، آن حضرت فرمود : بزرگترین گناهان سه چیز است: شرک به خدا، عاق پدرومادر بودن. سپس حضرت تکیه کرده بود که به ناگاه برخاست و نشست و فرمود: ( سومی آن ها ) دروغ است، و همچنان این سخن را تکرار می کرد »( مستدرک الوسائل، ج 17، ص 416).


2. دروغ روسیاهی می آورد

رسول اکرم (ص) در وصیت خود به امام علی (ع) چنین فرموده اند : « ایاک و الکذب فانه یسود الوجه و علیک بالصدق فانه مبارک و الکذب شوم الخبر » ،« برتو باد به پرهیز از دروغ، زیرا انسان را رو سیاه می کند و برتو باد به راست گویی زیرا موجب برکت است و دروغ شوم ترین سخن هاست »( مستدرک الوسائل، ج9، ص 88).


3. دروغگو مورد لعن خدا و فرشتگان قرار می گیرد

رسول اکرم(ص) فرموده اند: « فلعنة الله علی الکاذب و ان کان مازحا ً »، « خدا دروغگو را لعنت کند، اگرچه شوخی کرده باشد »(مستدرک الوسائل، ج11، ص 372).و نیز فرمودند : « المومن إذا کذب بغیر عذر لعنه سبعون ألف ملکٍ و خرج من قبله نتنٌ حتی یبلغ العرش فیلعنه حملة العرش و کتب الله علیه بتلک الکذبة سبعین زنیة أهون ها کمن یزنی مع أُمه»، «هرگاه مومن بدون عذر دروغ بگوید هفتاد هزار فرشته او را لعنت می کنند و از قلبش بوی گندی بیرون می آید که تا به عرش می رسد، آنگاه نگهبانان عرش بر او لعن می فرستند. و خدای متعال به واسطه آن دروغ گناه هفتاد زنا را برای او می نویسد که کم ترین آن ها مانند گناه کسی است که با مادر خود زنا نماید.»(مستدرک الوسائل،ج9،ص86).


تا به حال دریافتیم که دروغ در آیات و روایات نکوهش شده است، ادامه ی این طرح را در طرح « چرا دروغ کلید بدی هاست؟(2) »، دنبال کنید.


مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه: فاطمه شیرزاده