راه های درمان سرطان پستان در زنان

بیمار)

خانمی هستم 48 ساله که اوایل امسال متوجه توده‌ای در سینه ی چپ خود شدم. پس از مراجعه به پزشک و بررسی‌های لازم، در تیر ماه امسال تحت عمل جراحی، سینه ی سمت چپ من و قسمتی از زیر بغل سمت چپ من را برداشتند.

نتیجه ی پاتولوژی، یک ضایعه ی تومورال 5 سانتی ‌متری از نوع موسینوژ بوده است. یک غده ی لنفاوی از 9 غده‌ ی لنفاوی برداشته شده، در طی عمل دچار متاستاز بدون تهاجم به کپسول بوده است. پس از آن شیمی درمانی و رادیوتراپی هم شده‌ام و نتیجه ی پاتولوژی شهریور ماه من، به شکلESTROGEN R ,ROGESTRON R مثبت و P53 منفی و HER-2 منفی بوده است. لطفاً مرا راهنمایی کنید که من چه کار لازم است، انجام دهم و پی‌ گیری‌های بعدی من چگونه است؟

(پاسخگوی سئوالات زیر آقای دکتر سید رضا صفایی؛ فوق تخصص خون و آنکولوژی می باشد.)

1- راه‌های درمان سرطان پستان کدام است؟

چنان‌ که بعد از معاینه و مشاهده ی نتیجه ی ماموگرافی و سونوگرافی توسط پزشک، سرطان پستان تأیید شود، نمونه ‌برداری از توده، توسط جراح در مرحله ی اول درمان انجام می‌شود.

معمولاً نمونه ‌برداری به ‌صورت سوزنی صورت می ‌گیرد و در صورتی که گزارش پاتولوژی تأیید کننده ی سرطان پستان باشد، جراحی درمانی لازم می ‌باشد. روش‌های مختلف جراحی جهت درمان اعمال می ‌شود؛ از جمله برداشتن تمام نسج ‌پستان و عضلات کوچک زیر سینه و لنف نودهای لنفاوی همان طرف.

روشی دیگر که با حفظ نسج ‌پستان همراه است، عبارت است از خارج کردن تمام توده‌، همراه با مقداری از نسج سالم اطراف یا خروج کامل توده‌ همراه با قسمتی از نسج آناتومیک سالم اطراف.

علاوه بر آن از غدد لنفاوی زیر بغل نمونه ‌برداری شده و غدد لنفاوی قابل مشاهده و مقداری از سیستم لنفاوی زیر بغل علاوه بر نسج ذکر شده خارج می‌شود و قسمت‌های برداشته شده حتماً جهت پاتولوژی ارسال می‌شود. در روی نسج ارسالی، بررسی‌های پاتولوژیک با رنگ آمیزی اختصاصی صورت می ‌گیرد.

با توجه به اینکه سرطان پستان، یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در خانم‌ها می‌باشد، تمامی خانم‌ها باید دقت کنند که هر توده‌ای که در پستان مشاهده کردند، بلافاصله به پزشک مراجعه کنند.

از دیگر اقدامات درمانی، شیمی‌درمانی می ‌باشد که در اکثر بیماران باید صورت گیرد و در بعضی موارد بررسی آزمایش‌های فیزیکی کامل، آزمایشات کلیوی، بررسی وضعیت قلبی و عروق، عکس ریه و سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن هم در کنار اقدامات ذکر شده ضروری است. در بسیاری از مواقع، بررسی ایزوتوپ استخوان‌ها هم ضروری می ‌باشد.

درمان دارویی پس از آماده شدن نتایج بیوپسی و تعیین وضعیت گیرنده‌های هورمونی نسج بدخیم و نتیجه ی STAGING(نمایش) بیماری و هم‌چنین وضعیت پریودها (یائسگی‌ یا نبودن آن) انجام می‌گیرد. شیمی درمانی، هورمون درمانی یا هر دو ممکن است، برای درمان انتخاب شود.

در مواردی نیاز به رادیوتراپی موضعی جهت بیمار در عمل پستان جراحی شده و زیر بغل مجاور وجود دارد که این بیماران توسط متخصص مربوطه، به رادیوتراپی ارجاع می‌شود.

2- آیا این بیماری ممکن است بعد از درمان مجدداً عود کند؟

احتمال عود بیماری وجود دارد و حتی ممکن است 15تا 17 سال پس از اقدامات جراحی و درمان‌های طبی، فعالیت مجدد بیماری شروع شود. میزان عود به نحوه و مدت درمان و اقدامات پیشگیرانه ی بعدی وابسته است.

با توجه به احتمال عود در این بیماران، ویزیت‌های مکرر توسط پزشک ،جهت بررسی احتمال عود، ضروری است. از طرفی در این گونه بیماران احتمال گرفتاری سرطان پستان در پستان مقابل افزایش می ‌یابد. بنابراین باید هر 4 تا 6 ماه بررسی‌های لازم همراه با ماموگرافی برای این بیماران انجام گیرد.

3- عدم درمان به موقع چه عوارضی به دنبال خواهد داشت؟

عدم تشخیص و درمان به موقع برای بیمار موجب درگیری اعضایی از جمله کبد، ریه، استخوان‌ها و... خواهد شد. به عبارتی متاستاز یا درگیری سایر اعضا ایجاد می ‌شود.

وجود متاستاز پیشرفته باعث کاهش طول عمر بیمار می ‌شود. بر همین اساس توصیه می‌ شود که بیماران معاینات خودشان را انجام دهند.

وجود برنامه‌های غربالگری در بعضی از کشورها در برنامه بهداشتی این جوامع توسط سیستم بهداشت و درمان باعث تشخیص زودرس و درمان به موقع و طول عمر بیشتر بیماران خواهد شد.

4- آیا راه‌های پیشگیری کننده جهت پیشرفت بیماری سرطان پستان وجود دارد؟

در این بیماران توصیه می ‌شود بین انجام جراحی و شروع به درمان طبی، بیش‌تر از یک ماه فاصله نیاندازند که در این صورت احتمال پاسخ به درمان و جلوگیری از عود کاهش پیدا می‌ کند و در صورتی که بیماری تشخیص داده نشده باشد، مراحل درمانی از قبیل جراحی ضایعه، درمان‌های طبی (شیمیایی- هورمونی- رادیوتراپی) هر چه سریع ‌تر و در کوتاه‌ترین زمان، برای پیشگیری باید انجام گیرد.

5- توصیه‌ کلی شما به افراد مبتلا به این بیماری کدام است؟

توصیه کلی به بیمارانی که دچار این بیماری هستند، این است که:

الف- اقدامات درمانی و تشخیصی را به طور مرتب و جدی رعایت کنند.

ب- مراجعات خود را به پزشکان معالج به‌ طور منظم انجام دهند.

ج- با توجه به اینکه در چند دهه ی گذشته اقدامات درمانی طبی موثرتری جهت درمان این بیماران در تحقیقات وسیع حاصل شده است، این بیماران امید داشته باشند که هر روز احتمال جلوگیری از عود بیماری و احتمال درمان بیماری بیشتر می ‌شود.

د- با توجه به اینکه سرطان پستان، یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در خانم‌ها می‌باشد، تمامی خانم‌ها باید دقت کنند که هر توده‌ای که در پستان مشاهده کردند، بلافاصله به پزشک مراجعه کنند.

در صورتی که سرطان سینه تشخیص داده نشده باشد، مراحل درمانی از قبیل جراحی ضایعه، درمان‌های طبی (شیمیایی- هورمونی- رادیوتراپی) هر چه سریع ‌تر و در کوتاه‌ترین زمان، برای پیشگیری باید انجام گیرد.

6- توصیه شما به این بیمار 48 ساله کدام است؟

توصیه می ‌شود که معاینه توسط خودشان به صورت مرتب و ماهانه انجام گیرد. مراجعه به پزشکان متخصص داخلی، زنان، جراح عمومی به فاصله 4تا 6ماه صورت گیرد؛ مخصوصاً در خانم‌هایی که سابقه خانوادگی سرطان پستان را دارند، مراجعات مکرر و پیگیری‌های بیشتر به پزشک حتماً انجام گیرد.

در بیمار ذکر شده جواب پاتولوژی و نمونه ‌برداری نشان می ‌دهد که:

1- درمان بیماری با جراحی کافی نبوده است.

2- لبه‌های ضایعه بیشتر از آن بوده که برداشته شده است.

3- نسج اطراف بیماری هنوز وجود دارد.

4- توصیه می ‌شود که مجدداً جراحی شود.

5- در نهایت در این مرحله توصیه بنده این می ‌باشد که تمام نسج ‌پستان برداشته شود.

با توجه به سن بیمار احتمالاً هنوز خونریزی‌های پریود ادامه دارد و در این صورت شیمی درمانی و رادیوتراپی ضروری می ‌باشد. پس از انجام شیمی درمانی در حدود 6الی 8 ماه و با توجه به اینکه پروژسترون و استروژن در نسج بدخیم‌ پستان مثبت است، لازم است، هورمون درمانی شروع شود.

با توجه به این که توده خارج شده از پستان 5 سانتی‌متر بوده بهتر است، درمورد ایشان رادیوتراپی موضعی انجام گیرد.