تبیان، دستیار زندگی
ریاست شوهر بر خانواده اجرای یک وظیفه اجتماعی است و در دین اسلام هم تامین مخارج و بودجه ی خانواده از جمله مخارج زن بر عهده ی مرد است. زن حتی اگر بسیار ثروتمند هم باشد و چندین برابر شوهر ثروت داشته باشد ملزم نیست که مخارج زندگی را بر عهده بگیرد، با کمک خرج
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نفقه چیست؟


ریاست شوهر بر خانواده اجرای یک وظیفه اجتماعی است و در دین اسلام هم تامین مخارج و بودجه ی خانواده از جمله مخارج زن بر عهده ی مرد است. زن حتی اگر بسیار ثروتمند هم باشد و چندین برابر شوهر ثروت داشته باشد ملزم نیست که مخارج زندگی را بر عهده بگیرد، با کمک خرج خانواده شود مگر تنها با میل و اراده ی خویش.
از وظایف مرد نسبت به همسرش دادن نفقه به اوست. نفقه به چه معناست؟
نفقه

در قانون مدنی ماده ی 1107 گفته شده :" همه ی نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ،لباس ، غذا و هزینه های درمانی و بهداشتی و ..."
این موارد که در قانون برای نفقه ذکر شده به عنوان مثال است و شوهر باید تامین وسایل زندگی کردن همسر و فرزندان را بر عهده بگیرد. این نیاز ها را عرف تعیین می کند.
در مورد زن این امتیاز وجود دارد که می تواند نفقه ایام گذشته را نیز مطالبه نماید.
برای اینکه نفقه به زن تعلق بگیرد دو شرط لازم است: 1- عقد دائم باشد   2- زن از شوهرش تمکین کند   ( در اصطلاح حقوقی، تمکین عبارت است از برآوردن نیازهای شوهر و اجابت کردن خواسته های مشروع او)
مصادیق تمکین : یکی از این موارد، داشتن رابطه جنسی است. زن مکلف است نیازهای جسمی و مشروع شوهر خود را براورده کند، مگر در دوران عادت ماهیانه یا بیماری که او را از انجام این وظیفه باز می دارد
زن ملزم به تامین خواست های خلاف شئون اخلاقی یا مغایر با سلامت جسم و روح و یا روش های انحرافی نیست ولی جز در مواردی که گفته شد اگر از شوهر خود تمکین نکند، شوهر می تواند از پرداخت نفقه خودداری کند.
اثبات اینکه زن بدون مانع شرعی و عذر موجه از ادای وظایف زوجیت امتناع می کند بر عهده ی مرد است و زن برای گرفتن نفقه نیازی به اثبات تمکین خود ندارد،کافی است دلیل رابطه ی زوجیت را به دادگاه بدهد.
با بروز اختلاف زن و شوهر درباره ی پرداخت نفقه ، شوهر باید ثابت نماید که به  وظیفه ی خود در پرداخت نفقه درست عمل کرده است ، مگر اینکه ظاهر زندگی و سوابق امر و قراین موجود به سود او باشد و دلالت بر پرداخت نفقه کند .
آیا در عقد موقت هم نفقه به زن تعلق می گیرد ؟
در عقد موقت ( صیغه  ) زن حق نفقه ندارد ، مگر اینکه به هنگام عقد شرط شده و یا زن و مرد بین خود قرارداد کرده و هر دو راضی به این کار باشند ، در صورتی که شوهر با زن صیغه ایی خود شرط دادن نفقه کرده باشد ، ولی ندهد و الزام مرد نیز ممکن نباشد ، زن می تواند الزام او به بذل مدت را از دادگاه بخواهد ، در صورتی که به عسر و حرج زن منتهی شود .

زن ملزم به تامین خواست های خلاف شئون اخلاقی یا مغایر با سلامت جسم و روح و یا روش های انحرافی نیست ولی جز در مواردی که گفته شد اگر از شوهر خود تمکین نکند، شوهر می تواند از پرداخت نفقه خودداری کند.


 در عقد دائم اگر شوهر ، نفقه ی زن را نداد ، باید چه کار کند ؟
طبق قانون ماده 1111 قانون مدنی ، زن می تواند با ارائه دادخواست نفقه به دادگاه خانواده رجوع کند و ادعا کند نسبت به ماه های گذشته مثلا مبلغ 500 هزار تومان به عنوان نفقه می خواهد اگر مرد قبول کند که پرداخت می شود و دادگاه به مسائل دیگر پرونده می رسد ولی اگر مرد قبول نکند دادگاه با بررسی امر و صحت ادعای زن میزان نفقه را بر اساس نظر کارشناس منتخب معین و شوهر را به دادن آن محکوم می کند و دادن هزینه های کارشناسی بر عهده ی کسی است که تقاضای ارجاع پرونده را به کارشناسی را دارد. هزینه کارشناسی هم بسته به مسائلی همچون توانایی قاضی و وضعیت مالی تقاضاکننده یک حداقل و حداکثری دارد که حداقل آن ۲۵ هزار تومان و حداکثر آن ۲۰۰ هزار تومان است که باید از سوی تقاضاکننده پرداخت شود. در صورت پرداخت هزینه از سوی زن، دادگاه در زمان صدور حکم نفقه برای زن هزینه این مبلغ را نیز به بدهی مرد اضافه و از او دریافت خواهد کرد.
همچنین بر اساس قانون مدنی ، نفقه ی زنی که طلاق گرفته ، البته در نوع طلاق رجعی ، در زمان عده (سه ماه و 10 روز پس از ثبت طلاق) بر عهده ی شوهر است .
طلاق رجعی : یعنی مرد در زمان عده بدون خواندن صیغه ی عقد ، به زن مطلقه ی خود رجوع کند .
اینها خلاصه ی مباحثی بود که در رابطه ی با نفقه مطرح شد

فهیمه عدالتی
بخش حقوق تبیان


 مطالب مرتبط:

عجز شوهر از پرداخت نفقه

مردان می توانند از پرداخت نفقه خودداری کنند!

نفقه و چگونگی طرح دادخواست