هجرت نقطه آغاز...

چکیده: در شب 13 آبان 1343 صدها كماندو به همراه مزدوران ساواك به منزل امام  در قم حمله‌ور شدند ایشان را دستگیر و به تهران منتقل كردند و سپس با یك هواپیمای نظامی ایشان را به تركیه تبعید كردند.

كاپیتولاسیون یا حق قضاوت كنسولی، حقی است كه به اتباع بیگانه داده می‌شود و آن ها را از شمول قوانین کشور مصون و مستثنی می کند؛ درواقع در صورت ارتكاب جرم در خاك كشور، دولت میزبان حق محاكمه آن مجرم را ندارد.

كاپیتولاسیون ریشه در استعمار دارد و كشورهای استعمارگران این قانون را به كشورهای ضعیف تحت‌ سلطه تحمیل می‌كردند؛

کاپیتولاسیون در ایران طی معاهده ترکمانچای برای اتباع روسیه به رسمیت شناخته شد و پس از آن نیز برخی کشورهای استعمارگر دیگر، این امتیاز نامشروع را بعلت ضعف حکومت های قاجاریه کسب کردند؛ اما، كاپیتولاسیون در سال 1306، تحت فشار افكار عمومی و فضای حاكم بر روابط بین‌الملل پس از جنگ اول جهانی، لغو گردید.

هنوز بیش از سه دهه از الغای کاپیتولاسیون  نمی‌گذشت كه محمدرضا پهلوی احیاگر مجدد آن شد. كابینه اسدالله علم در سیزدهم مهر سال 1342، به دستور شاه، پیشنهاد آمریكا مبنی بر اعطای مصونیت قضایی به اتباع آمریكایی را به صورت یك لایحه قانونی در هیأت دولت تصویب كرد.

چندی بعد این خبر به حضرت امام رسید و ایشان را به خروش و فریاد واداشت به طوریكه در 4 آبان 1343 ایشان طی نطقی تاریخی به رسوایی این اقدام ننگین پرداختند. فرازهایی از سخنرانی ایشان چنین بود:

«...دولت با كمال وقاحت از این امر ننگین طرفداری كرد، ملت ایران را از سگ‌های آمریكایی پست‌تر كردند. اگر چنانچه كسی یك سگ آمریكایی را زیر بگیرد، بازخواست از او می‌كنند؛‌اگر شاه ایران یك سگ آمریكایی را زیر بگیرد بازخواست می‌كنند؛ و اگر چنانچه یك آشپز آمریكایی شاه ایران را زیر بگیرد، مرجع ایران را زیر بگیرد، بزرگترین مقام ایران را زیر بگیرد، هیچ كس حق تعرض ندارد.... »

رژیم كه در طول دو سالی كه امام قیام كرده بودند، نتوانسته بود با هیچ شیوه‌ای، ایشان را آرام كند، تنها یك راه پیش پای خود می‌دید و آن تبعید امام بود. در شب  13 آبان  1343، صدها كماندو به همراه مزدوران ساواك به منزل امام در قم حمله‌ور شدند ایشان را دستگیر و به تهران منتقل كردند و سپس با یك هواپیمای نظامی ایشان را به تركیه تبعید كردند.

این سرآغار هجرتی بود که 14 سال بعد پیروزی انقلاب اسلامی را به بار آورد.