صبر و شكیبائى از شرایط انتظار

در روایات به صبر بر كلّیه بلیّات و هموم و احزانى كه از هر جهتى به سبب غیبت امام (علیه السلام)بر مۆمنین وارد مى شود، توصیه شده است.

در روایتى در «بحارالانوار» از حضرت صادق (علیه السلام) نقل شده كه حضرت فرمودند:

انتظار فرج به صبر نمودن است و صبر به منزله جزء و ركن انتظار است.

و این صبر چند گونه است:

مقام اوّل: صبر بر ظلم اعداء از جهت خوف از آنها

مۆمنین، به واسطه آنچه از ظلم اعداء بر آنان در دولت باطل و در حال غیبت و استتار امام (علیه السلام) وارد مى شود، چندین برابر فضائلی که اهل دولت حقّ در وقت ظهور درك مى كنند را در زمان غیبت درک می کند و در روایات آمده است هر كدام از شماها در حال انتظار و صبر نمودن بر ظلم اعداء بمیرد ; نزد خدا از بسیارى از شهداى بدر و احد افضل است و همچنین آمده است که هر كس انتظار امر ما را داشته باشد و بر آنچه ببیند از اذیّت و خوف ودشمنان; صبرنماید، درروز قیامت در زمره ما خواهد بود.

مقام دوّم: صبر بر كلّیه بلیّات و هموم و احزانى كه از هر جهتى به سبب غیبت امام (علیه السلام)بر مۆمنین وارد مى شود.

در «كافى» به روایت از امام صادق (علیه السلام) آمده است: بدرستیكه از براى حقّ دولتى است و ازبراى باطل هم دولتى، و اهل هر یك در دولت دیگرى در ذلّت و خواریند و بدرستیكه كمتر چیزى كه به مۆمن در دولت باطل مى رسد; ظلم اولادش و جفاى برادرانش است و بهره او را در دولت حقّ كامل گرداند، پس صبر كنید و شاد باشید.

مقام سوّم صبر در طولانى شدن غیبت امام (علیه السلام) است به آنكه با قلب یا با زبانش بر خداوند یا بر امام (علیه السلام) از بابت طولانی شدن غیبت اعتراض ننماید.

پس لازمه صحّت یقین و اعتقاد آن است كه هر چند غیبت امام (علیه السلام) طولانى شود، و فتنه ها و بلاهاى زیادى از هر نوع آنها روى دهد، بنده باید هم از جهت ظاهرى و هم از جهت قلبى تسلیم خداوند باشد، و راضى به آن بوده و صبر نماید، و چون و چرا نكند، و شكّ در دلش پیدا نشود، و وسوسه به قلب خود راه ندهد.

امیرالمۆمنین علی علیه السلام نیز در نهج البلاغه انسانها را به صبر در دوره انتظار فرا می خوانند با این مضمون که:

«او (پیامبر) پرچم حق را برافراشت و در میان ما به یادگار گذارد; آن كس كه از زیر سایه این پرچم پاى پیش نهد از شریعت اسلام خارج گردد; و آن كس كه از پیرویش سر باز زند به هلاكت رسد; و سرانجام كسیكه زیر سایه این پرچم به پیش رود راه سعادت پیموده و به آن دست یابد. پرچمدار این پرچم با شكیبائى و آرامش سخن گوید; و با كندى و تأنى در اجراى كارها بپا خیزد; امّا چون بپا خواست بسى شتاب كند تا به پیروزى نهائى رسد; پس آنگاه كه سر در گرو فرمانش نهادید، و با انگشت به سویش اشاره كردید، دوران او سپرى شده و مرگش فرارسد. از آن پس ناگزیر مدتى كه مشیت الهى اقتضاء كند در انتظار بسر برید، آنگاه خداوند شخصیتى را برانگیزد تا شما را ( كه به اختـلاف و جـدائى گرائیده اید ) جمع كند و پراكندگى شما را سر و سامان بخشد». (نهج البلاغه/خطبه 100)

ایوب‏ علیه السلام؛ هفت سال بر بلا صبر کرد، حضرت قائم ‏علیه السلام نیز، از هنگام وفات پدرش تاکنون صبر کرده و مشخص نیست تا کی این صبر ادامه خواهد داشت.

در کتاب جلیل القدر مکیال در بیان صبر حضرت - عجّل اللَّه فرجه الشریف – آمده است:

در حدیث لوح که در کمال الدین و غیر آن به طرق مختلفی روایت شده، در وصف حضرت قائم - عجّل اللَّه فرجه الشریف - آمده: کمال موسی، و درخشندگی عیسی، و صبر ایوب، در وجود اوست.

و در بحث بلای آن حضرت چه خوش گفته‏اند:

فَحُزْنِی ما یَعْقُوبُ بَثَّ أَقَلَّهُ        وَکُلُّ بَلا أَیُّوبَ بَلِیَّتِی

اندوهی که من دارم کم‏ترین مقدارش را یعقوب نداشت، و همه بلای ایوب قسمتی از ابتلای من است.

زیرا که انواع بلا بر آن حضرت جمع شده و طولانی شدن آن موجب شدّت مصیبت و ابتلا می‏باشد.

و در شباهت ایشان به حضرت ایوب آمده است:

ایوب‏ علیه السلام؛ هفت سال بر بلا صبر کرد - چنان‏که از حضرت ابی عبد اللَّه صادق‏علیه السلام روایت شده – (بحار الانوار: 347:12) خداوند متعال می‏فرماید: «إِنَّا وَجَدْناهُ صابِراً نِعْمَ العَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ»؛ (سوره مبارکه ص/44) همانا ما او را صبر کننده یافتیم، خوب بنده‏ای است. بسیار توجه کننده به سوی خدا.

حضرت قائم ‏علیه السلام نیز، از هنگام وفات پدرش تاکنون صبر کرده و مشخص نیست تا کی این صبر ادامه خواهد داشت. (مکیال المکارم، ص 179،311)

حال که مولایمان این چنین بر مصیبتهای دوران غیبت صابرند، بر ماست که با تأسی به ایشان و صبر و شکیبایی و استقامت، ایشان را یاری نماییم و دستخوش مصائب و فتنه ها نگردیم.

منابع:

مهدى منتظر در نهج البلاغه، مهدى فقیه ایمانى

کتاب مکیال المکارم، محمد تقی موسوی اصفهانی

کتاب شیوه هاى یارى قائم آل محمد علیه السلام، آیت الله میرزا محمد باقر فقیه ایمانى

مطالب مرتبط:

هدف از انتظار!

کربلای انتظار

جوان و انتظار یار!