راهی مطمئن برای افزایش دارایی
اگر مالی را انفاق کنید، خداوند عوض آن مال را به شما خواهد داد، حال اگر کسی سوال کند از کجا معلوم که عوض مال انفاق شده به ما بر گردد؟ آخر آیه علت را بیان میکند: زیرا حقتعالی بهترین روزی دهندگان است.
بركت به معناى ثبوت و پایدارى خیر الهى در چیزی[1]؛ و رشد و افزایش است.[2] علامه طباطبایى ـ رضوان اللّه تعالى علیه در تفسیر المیزان مىفرماید:
«بركت، در حقیقت، خیرى است كه در چیزى پایدار، و همراه آن است، مانند: «بركت در نسل، كه به معناى فراوانى نسل و فرزندان یا جاودانه ماندن نام بهسبب آنان است؛ و بركت در غذا، آن استكه به طور مثال ، گروه زیادى با آن سیر شوند؛ و بركت در وقت، آن استكه كارى در آن بگنجد كه معمولاً در وقتى همانند آن نمىگنجد.»[3]
و انفاق یکی از اموری است که به تصریح آیات الهی و روایات باعث افزایش مال و ایجاد برکت در زندگی انسان میگردد.
یک نکته کلیدی در آیات الهی، دقت و تامل در اواخر آیات است که آخر آیه به منزله علت بیان حکم برای آیه است.
با توجه به این نکته در سوره سبأ این آیه شریفه آمده است: «قُلْ إِنَّ رَبِّی یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ یَقْدِرُ لَهُ وَ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَهُوَ یُخْلِفُهُ وَ هُوَ خَیْرُ الرَّازِقین»[سبا/ 39]؛ «بگو: پروردگار من استكه روزى هر كه از بندگانش را كه بخواهد فراوان مىكند یا او را به تنگى مىافكند. و اگر چیزى انفاق كنید، عوضش را خواهد داد و او بهترین روزىدهندگان است.»
چنانچه در این آیه شریفه ملاحظه میفرمایید حقتعالی در این آیه شریفه تصریح میکند که اگر مالی را انفاق کنید، خداوند عوض آن مال را به شما خواهد داد، حال اگر کسی سوال کند از کجا معلوم که عوض مال انفاق شده به ما بر گردد؟ آخر آیه علت را بیان میکند: زیرا حقتعالی بهترین روزی دهندگان است.
و با توجه به آیات و روایات مربوط به انفاق، حقتعالی آن مال انفاق شده را چند برابر به ما بر میگرداند:
الف: «مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فی سَبیلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فی كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ »[بقره، 261]؛ «مثَل آنان كه مال خود را در راه خدا انفاق مىكنند، مثَل دانهاى است كه هفت خوشه برآورد و در هر خوشهاى صد دانه باشد. خدا پاداش هر كه را كه بخواهد، چند برابر مىكند. خدا گشایشدهنده و داناست»
«باغبان زان میبرد شاخ خضر/تا بیابد نخل قامتها و بر
میکند از باغ دانا آن حشیش/تا نماید باغ و میوه خرمیش
میکند دندان بد را آن طبیب/تا رهد از رنج و بیماری حبیب
پس زیادتها درون نقصهاست/مر شهیدان را حیات اندر فناست»[4]
چنانچه در این آیه شریفه هم ملاحظه میفرمایید،آخر آیه، علت را بیان کرده که اگر حقتعالی چند برابر مال انفاق شده را بر میگرداند چون «وَاللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ» است.
و در کنار این دو آیه،این فراز از آیه شریفه را میگذاریم که «إِنَّ اللَّهَ لا یُخْلِفُ الْمیعاد» [آل عمران، 9]؛ «به یقین كه خدا از وعده تخلّف نكند»
ب: پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم میفرمایند: «لَیسَ عَبدٌ یَفتَحُ بابَ عَطِیَّةٍ یَبتَغی وَجهَ اللّه ِ أو صِلَةٍ إلاّ زادَهُ اللّه ُ بِها كَثرَةً»[5]؛ «هیچ بنده اى نیست كه بهخاطر خدا درِ بخشش یا نیكى را بگشاید، مگر آنكه خداوند بهسبب آن بر او بیفزاید».
ج: در بیانی دیگر حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم میفرمایند: «تَصَدَّقوا ؛ فَإِنَّ الصَّدَقَةَ تَزیدُ فِی المالِ كَثرَةً. و تَصَدَّقوا رَحِمَكُمُ اللّه ُ»[6] ؛ «صدقه دهید؛ چرا كه صدقه مال را مىافزاید.صدقه دهید؛خداوند، شما را رحمت كند».
د: و در بیانی امام علی علیه السلام میفرمایند: «یا كُمَیلُ، البَرَكَةُ فی مالِ مَن آتَى الزَّكاةَ ، و واسَى المُۆمِنینَ، و وَصَلَ الأَقرَبینَ»[7]؛ «اى كمیل! بركتت، در مال كسى استكه زكات بپردازد، نسبت به مۆمنانْ ایثار داشته باشد، و به خویشاوندانْ نیكى رساند»
«نان دهی در راه حق نانت دهند/جان دهی در راه حق جانت دهند
هرکه کارد گردد انبارش تهی/لیک اندر مزرعه باشد بهی»[8]
بنابراین با توجه به این آیات و روایات، انسان نباید از انفاق کردن ترسی داشته باشد که نه تنها مال او کم نمیشود بلکه انفاق باعث برکت و ازدیاد اموال او میگردد که:
«زکات مال بدر کن که فضله زر را/چو باغبان بزند بیشتر دهد انگور»[9]
پی نوشت ها:
[1]. مفردات، ص 119، «برك».
[2]. لسانالعرب، ج1، ص386، «برك».
[3]. المیزان : 7 / 381 .
[4]. مولوی
[5]. كنز العمّال : 3 / 643 / 8304 .
[6]. الكافی : 4 / 9 / 2
[7]. تحف العقول : 172 ،
[8]. مولوی
[9]. سعدی،گلستان،حکایت 49
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع: سایت رهروان ولایت