تبیان، دستیار زندگی
در جریان مستقیم یا DC، جریان الکتریکی تنها در یک جهت و با شدت ثابت برقرار می شود. به عنوان مثال می توان به باطری و آداپتور اشاره نمود که هر دو جریان مستقیم ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آنتن چرخان - جلسه پنجم

اهداف: آشنایی با جریان AC و DC ، قطعات الکترونیکی، ساخت مدارات تغذیه

به طور کلی در صنعت دو نوع جریان وجود دارد. جریان مستقیم و جریان متناوب.

در جریان مستقیم یا DC، جریان الکتریکی تنها در یک جهت و با شدت ثابت برقرار می شود. به عنوان مثال می توان به باطری و آداپتور اشاره نمود که هر دو جریان مستقیم تولید می کنند. نمودار شدت جریان بر حسب زمان را برای جریان DC در زیر مشاهده می کنید.

آنتن چرخان - جلسه پنجم

ولی در جریان متناوب یا AC، شدت و جهت جریان با زمان تغییر می کند. (با سرعت 60 بار در ثانیه) مثال هایی از جریان AC شامل برق شهر، برق تولیدی به وسیله ژنراتورها و.... می شوند.

نمودار شدت جریان بر حسب زمان برای جریان AC مانند شکل زیر می باشد.

آنتن چرخان - جلسه پنجم

برخی موتورهای الکتریکی برای کار کردن به جریان DC و برخی به جریان AC نیاز دارند. موتورهای DC معمولا پرکاربردترند، زیرا به سادگی می توان سرعت چرخش آن ها را تنظیم نمود.

همان گونه که اشاره شد برق شهر AC می باشد، لذا برای راه اندازی موتورهای DC باید برق شهر را به برق DC تبدیل کنیم.

ولی نکته مهم تر، تنظیم ولتاژ برق می باشد. برای مثال اگر موتور DC مورد نظر با ولتاژ 12 ولت کار می کند، ابتدا باید ولتاژ برق شهر را از 220 به 12 ولت تبدیل کنیم، سپس آن را از AC  به DC تبدیل نماییم. برای تبدیل (کاهش یا افزایش) ولتاژ برق AC، از وسیله ای به نام ترانسفورماتور استفاده می شود.

آنتن چرخان - جلسه پنجم

آنتن چرخان - جلسه پنجم

ترانسفورماتور یک ماشین الکتریکی ایستا است. یعنی مانند موتورها و ژنراتورها دارای بخش دوار نمی باشد.

ترانسفورماتورها معمولا از دو یا چند سیم پیچ تشکیل شده اند که توسط یک مدار دارای بخش دوار نمی باشد.

ترانسفورماتورها معمولا از دو یا چند سیم پیچ تشکیل شده اند که توسط یک مدار مغناطیسی مشترک به هم پیوند داده می شوند.

هسته مغناطیسی که سیم پیچ ها را پیوند می دهد از مواد فرومغناطیسی ساخته می شود تا پیوند مغناطیسی قوی ای بین سیم پیچ ها ایجاد کند. شما تیک ترانسفورماتور را در زیر مشاهده می کنید:

آنتن چرخان - جلسه پنجم

یکی از سیم پیچ ها به ولتاژ اولیه و سیم پیچ دیگر به مصرف کننده متصل می شود.

ترانسفورماتور ولتاژ را به نسبت تعداد دورهای پیچیده شدن سیم پیچ اولیه و ثانویه کم یا زیاد می کند و داریم:

که V1 و V2 ولتاژ در سمت اولیه و ثانویه اند و N1 و N2 تعداد دورهای سیم پیچ اولیه و ثانویه می باشند.

آنتن چرخان - جلسه پنجم

شکل فوق نماد ترانسفورماتور را نشان می دهد.

باانتخاب تعداد دورهای N1 و N2 می توانیم ولتاژ ورودی را تا حد امکان کاهش یا افزایش دهیم.

پس از تنظیم مقدار ولتاژ توسط ترانسفورماتور، باید آن را از متناوب به مستقیم تبدیل نماییم. برای این منظور از وسیله ای به نام پل دیود استفاده می کنیم.

آنتن چرخان - جلسه پنجم

پل دیود 4 عدد پایه دارد. اگر ولتاژ AC را به پایه هایی که با علامت N مشخص شده اند وصل کنیم، در پایه های + و – پل دیود، ولتاژ DC خواهیم داشت. پل دیود نمودار جریان – زمان را از حالت اول به حالت دوم در شکل زیر تبدیل می کند.

آنتن چرخان - جلسه پنجم
آنتن چرخان - جلسه پنجم

برای این که بتوانیم آن را به جریان DC ایده آل نزدیک تر کنیم، باید یک عدد خازن با مدار به شکل زیر موازی کنیم.

آنتن چرخان - جلسه پنجم

تا جریان به فرم زیر تبدیل شود.

آنتن چرخان - جلسه پنجم

شما باید در این جلسه ولتاژ DC مورد نیاز موتورهایتان را تامین کنید و در حقیقت منبع تغذیه آن ها را بسازید. برای این منظور ولتاژ را توسط ترانس به ولتاژ مورد نیاز موتور تبدیل نمایید و با استفاده از یک خازن MF4700 و 50 ولت، و یک پل دیود قوی، مدار تغذیه را ابتدا بر روی فیبر سوراخدار یا بردبورد بسازید. پس از تست کردن مدار توسط موتور، آن را بر روی فیبر مسی طراحی کنید و بسازید.

آنتن چرخان - جلسه پنجم

در ادامه این جلسه شما را با چند قطعه پرکاربرد الکترونیکی و نحوه عملکرد هر یک آشنا می کنیم.

مقاومت

مقاومت قطعه ای است که در اکثر مدارهای الکترونیکی به کار می رود و وظیفه آن ایجاد مقاومت بر سر راه عبور جریان می باشد تا جریان نتواند به سادگی عبور نماید و لذا اختلاف ولتاژی در دو سر مقاومت به وجود می آید.

مقاومت ها مقادیر مختلفی دارند. واحد اندازه گیری آن ها اهم می باشد.

آنتن چرخان - جلسه پنجم

اندازه مقاومت ها را می توان با استفاده از نوارهای رنگی روی آن ها مشخص نمود. تمامی مقاومت ها دارای یک حلقه طلایی یا نقره ای آن در سمت راست قرار گیرد. هر رنگ نماینده یک عدد می باشد:

برای خواندن مقدار مقاومت، اعداد مربوط به دو نوار سمت چپ را عیناً می نویسیم و عدد مربوط به نوار سوم (سمت چپ) بیانگر تعداد صفرهایی است که باید در جلوی دو رقم قبلی قرار دهیم.

آنتن چرخان - جلسه پنجمپ

آنتن چرخان - جلسه پنجم

خازن

خازن وسیله ای است که می تواند انرژی الکتریکی را در خود ذخیره کند. معمولا دو نوع خازن داریم:

خازن الکترولیت و خازن عدسی

آنتن چرخان - جلسه پنجم
خازن الکترولیت
آنتن چرخان - جلسه پنجم

خازن عدسی

در نصب خازن های الکترولیتی، جهت نصب مهم است ولی خازن های عدسی جهت ندارند. در خازن های الکترولیت قطب منفی معمولا با یک نوار تیره رنگ مشخص می شود.

آنتن چرخان - جلسه پنجم

دیود

دیود وسیله ای است که اجازه عبور جریان را تنها از یک طرف می دهد. می توان از آن برای ساخت پل دیود استفاده نمود. قطب کاتد دیود معمولا با یک نوار مشخص می شود.

در پایان این جلسه باید با اتصال برق خروجی منبع تغذیه ساخته شده به موتور دستگاه آنتن شروع به چرخش کند و با تعویض جهت برق، جهت چرخش تغییر کند.

تکلیف: از مراحل فوق فیلم بگیرید.

منابع مطالعه: برای مطالعه ی بیشتری اینجا کلیک کنید.

مطالب مرتبط:

آنتن چرخان - جلسه اول

آنتن چرخان - جلسه دوم

آنتن چرخان - جلسه سوم

آنتن چرخان - جلسه چهارم

آنتن چرخان - جلسه ششم

آنتن چرخان - جلسه هفتم

آنتن چرخان - جلسه هشتم

بخش پژوهش های دانش آموزی - تنظیم: فاطمه گودرزی