علل افت سیستم ایمنی بدن

وقتی که سیستم ایمنی بدن ضعیف و ناکارآمد است، عفونت ها به راحتی وارد بدن می شوند و به سختی از بین می روند.

سیستم ایمنی یا دفاعی بدن متشکل از بافت لنفاوی است که شامل غدد لنفاوی، لوزه ها، مغز استخوان، غده تیموس، بخش هایی از طحال و مجرای معدی روده ای است.

این سیستم توسط گلبول های سفید با آنتی ژن هایی که به بدن حمله می کنند می جنگد. آنتی ژن ها شامل سلول های غیرآشنا و غیر طبیعی است.

اما وقتی که سیستم ایمنی بدن ضعیف و ناکارآمد است، عفونت ها به راحتی وارد بدن می شوند و به سختی از بین می روند.

کاهش تعداد گلبول های سفید خون باعث کاهش قدرت دفاعی و ایمنی بدن در برابر عوامل بیماری زا و بیگانه می شود.

اختلالات کاهش دهنده ایمنی بدن باعث عملکرد بد سیستم ایمنی می شوند.

اختلالات اولیه یا مادرزادی کاهش دهنده ایمنی

این نوع اختلالات ارثی هستند و معمولاً در زمان تولد نوزاد وجود دارند.

اختلالات اولیه کاهش دهنده ایمنی، بر اساس گلبول های سفیدی که تحت تأثیر قرار می دهند، دسته بندی می شوند.

برخی اختلالات روی سلول های لنفوسیت B و تولید آنتی بادی توسط آن ها موثرند.

برخی دیگر روی سلول های لنفوسیت T موثرند و برخی روی هر دو نوع سلول.

اختلالات دیگر با پروتئین های مکمل بدن مشکل دارند و از آنجا ناشی می شوند.

بیماری های مزمن مثلا بالا بودن قند خون در بیماری دیابت که باعث می شود گلبول های سفید خون نتوانند به درستی کار کنند. لذا حفظ قند خون در حد مناسب در بیماران دیابتی مهم است

اختلالات ثانویه یا اکتسابی کاهش دهنده ایمنی

معمولا کسی که دچار کمبود ایمنی بدن است، در اثر اختلال اکتسابی است. چنین اختلالاتی بعدا در طی زندگی و در اثر مصرف داروها بروز می کنند. هم چنین این نوع اختلالات در اثر یک بیماری بروز می کنند.

مصرف طولانی مدت داروها روی سیستم ایمنی بدن موثر است.

داروهایی که سیستم ایمنی بدن را تخریب می کنند، بیشتر شامل داروهای ضد تشنج، داروهای سرکوب کننده ایمنی بدن، کورتیکواستروئیدها، داروهای شیمی درمانی و آنتی بادی ها مونوکلونال است.

داروها، دفاع بدن را تخریب می کنند.

در بین علل وابسته به دارو، ابتلا به بیماری ایدز در اثر تزریق دارو با سرنگ آلوده و سایر وسایل، شایع ترین و شدیدترین اختلال اکتسابی کاهش دهنده ایمنی بدن است.

سایر علل کاهش دهنده ایمنی بدن

بیماری های زیادی باعث عملکرد بد سیستم ایمنی بدن می شوند که عبارتند از:

- بیمارهای خونی مثل کم خونی آپلاستیک، لوسمی (یک نوع سرطان خون)، میلوفیبروز (یک نوع اختلال مغز استخوان) و کم خونی داسی شکل.

- سرطان و روش های درمان آن مثل شیمی درمانی

- بیماری های عفونی مانند بیماری ایدز، سرخک، آبله مرغان و سیتومگالو ویروس

- اختلال هورمونی مثل دیابت

- تجمع سموم در کلیه ها و سندرم نفروتیک

- هپاتیت کبدی

- فقدان طحال در بدن

- بیماری های اسکلتی عضلانی مثل لوپوس و آرتریت روماتوئید

- بیماری های مزمن مثلا بالا بودن قند خون در بیماری دیابت که باعث می شود گلبول های سفید خون نتوانند به درستی کار کنند. لذا حفظ قند خون در حد مناسب در بیماران دیابتی مهم است.

- مصرف زیاد قند و خوراکی های شیرین

- مصرف الکل

- آلرژی هنگام تماس با مواد آلرژی زا مثل گرده گیاهان، گردوغبار و مواد غذایی آلرژی زا

درمان

برای تقویت سیستم ایمنی بدن پزشک از موارد زیر استفاده می کنند:

- برنامه غذایی متعادل و افزایش مصرف ویتامین ها

- تجویز ایمونوگلوبین برای جبران کمبود آنتی بادی بدن

- تجویز آنتی بیوتیک قبل از عمل های جراحی برای کاهش خطر عفونت

- داروهای ضد ویروس در صورت وجود مشکل در سلول های لنفوسیت T

- واکسیناسیون

- پیوند سلول بنیادی در موارد شدید که معمولا از مغز استخوان و یا خون به دست می آید.

- داروهای تقویت کننده ایمنی بدن مثل اینترفرون که دارای پروتئین مبارزه کننده با عفونت های ویروسی است.