حدود آزادی مطبوعات از دیدگاه امام خمینی (ره)
1 ـ غرض ورزى
توئى كه حالا قلم به دست گرفتهاى و براى همه مىنویسى، از همه ارگانها انتقاد مىكنى، آزادى، ولى آیا شما در سه سال پیش از این مىتوانستى قلم را دست بگیرى و یك كلمه راجع به یكى از این ارگانها صحبت كنى؟ قلمت را مىشكستند و پدرت را درمىآوردند.
شما قدر آزادى را نمىدانید.الآن آزادى پیش بعضى از اشخاص ملعبه شده است كه هر چه دلشان مىخواهد باید بنویسند و هر چه دلشان مىخواهد باید بگویند. (1)
..شما جرأت مىكردید در حكومت سابق یك همچو كلمهاى، یا یك همچو مقالهاى بنویسید؟ فرق ما بین حالا و آنجا این است كه شمائى كه قلمهایتان ـ خداوند آن قلمها را بشكند ـ آن طور آزاد است كه به همه چیزها و مقدسات اسلام مىنویسید و پخش مىكنید و جلوى شما گرفته نمىشود، با اینكه باید گرفته شود، فرق حالا و سابق این است كه در سابق شما تسلیم بودید؛ اگر هم در دلتان چیزى بود در زبانتان نمىشد اظهار كنید.و امروز در زبان و قلم و قدم كارهایى مىكنید و جلوه مىدهید این جمهورى اسلامى را به این كه این از زمان سابق بدتر است. (2)
..انتقاد غیر از غرض ورزى است.یك وقتى قلمى مىخواهد مسألهاى را كه كوچك است بزرگ كند، چند مقابل كند، تیتر بزرگ بنویسد و هرچه دلش مىخواهد بنویسد كه مىبینیم گاهى تیترهایى مناسب با خود مطلب نیست بلكه تیتر را از جاى دیگر پیدا كردهاند و زیرش چیز دیگرى نوشتهاند كه البته این غرض ورزى است. (3)
2 ـ خیانت
در بعضى مطبوعات مىبینیم كه اینها از آزادى سوء استفاده مىكنند به گمان این كه یا به خیال این كه آزادى است مىخواهند از مردم آزادى را سلب كنند.این مردم با این زحمتى كه در این سالهاى طولانى كشیدهاند و با این خونهائى كه در این دو سال اخیر دادهاند مىخواهند آزاد باشند، بعضى مطبوعات مىخواهند اینها را ازشان سلب آزادى بكنند، به اسم آزادى قلم بر خلاف مسیر ملت عمل بكنند.دست اشخاصى كه مىخواهند اختناق در ملت ایجاد بكنند، مىخواهند چپاولگرى كنند، بعضى مطبوعات دست آنها را دارند باز مىكنند و این معنى آزادى نیست این معنى خیانت است.
این كه داده مىشود به ملت آزادى است، نه خیانت، آزادى قلم است، نه خیانت قلم، آزادى بیان است، نه بیان خائنانه. (4)
روزنامهاى كه بر خلاف مقاصد ملت و مقاصد اسلام است و بى اذن هم منتشر مىشده، جلویش گرفته مىشود یك دفعه مىبینیم در روزنامه همان طایفه از روشنفكران شروع مىكنند به اعتراض كه خیر؛ خوب قلم آزاد است، اما هر قلمى؟! بیان آزاد است اما هر بیان؟! یك بیان است كه مملكت را به دامن ابرقدرتها مىاندازند، آیا این بیان آزاد است؟! این را ما مىگوییم آزادى كه مملكت ما را به فساد بكشید؟! یك قلمى است كه با صهیونیسم و امثال اینها روابط دارند، یك روزنامهاى كه با بودجه آنها اداره مىشود و خودشان تیراژى ندارند تا خود را اداره كنند ما باید به اینها بگوییم آزاد هستید؟! (5) (6)
3 ـ پخش شایعات
من ارباب جراید و رسانه‌ها و گویندگان را نصیحت مىكنم كه دست از این شایعه افكنىها بردارند و مسائل بیهوده و مطالب دروغ را براى زیاد شدن تیراژ پخش نكنند كه اگر احساس توطئه و فساد شود، ملت با آنها بهطورى دیگر عمل مىكنند.از آزادى سوء استفاده نكنید و مسیر ملت را رها ننمائید و از بزرگ نشان دادن وقایع كوچك بپرهیزید كه صلاح ملك و ملت در آن است. (7)
4 ـ حركت در مسیر دشمنان
آنها در خارج نشستهاند و به ما مىخندند كه ما احزاب را وادار كردیم كه به جان هم بیفتند.
هركس براى دیگرى حرف مىزند.شما روزنامهها را كه مىخوانید مىبینید كه در روزنامه زیاد این به چشمتان مىخورد كه این به او بد مىگوید، این به او بد مىگوید.حالا كه قلم آزاد شد باید اینطور باشد كه هر كس به دیگرى هر چه دلش بخواهد بگوید و هر كس به دیگرى كارى بكند كه این مملكت از نظم بیرون برود، از نظام بیرون برود، این معناى آزادى است؟ آن آزادى كه در ممالكى كه ما را مىخواهند بخورند هست، اینطورى است؟ اگر اینطور بود، انسجام را پیدا نمىكردند، این ترقیات را پیدا نمىكردند.
آنها با اسم آزادى كه در این مغز این جوانها مىاندازند، با اسم آزادى مىخواهند شما را تحت حمایت خودشان قرار بدهند و آزادى را از شما سلب بكنند، آنها دارند مىفهمند چه مىكنند.به اسم این كه انقلاب كردید آزادید دیگر، آزادند دیگر، تو به او بد بگو، او به او بد بگوید، او قلم بردارد و به ضد تو بگوید، تو قلم بردار به ضد او بگو، آنها مىدانند دارند چه مىكنند، مىخواهند آزادى شما را با آزادى سلب كنند، آزادى ناسالم در شما ایجاد كنند و آزادى حقیقى را از شما بگیرند و یك روزى همه ما باز گرفتار یك همچو مسائلى بشویم یا بدتر از آن.
باید دانشمندها، روحانیین، خطبا، سران لشگر، سران ژاندارمرى مردم را آگاه كنند، جوانها را آگاه كنند كه دارند گول مىخورند، دارید به یك راهى مىروید كه راه دشمنتان است گولتان زدند. (8)
..این روزنامهها نمىفهمند یا فهمیده عمل مىكنند، چرا باید این روزنامهها دامن بزنند به اینطور اختلافات، اختلافى كه اشخاصى ـ چیز مىكنند ـ طرح ریزىاش را مىكنند كه اگر این اشخاص پیش ببرند، نه تو روزنامهنگار را و نه رئیس روزنامه را نخواهند گذاشت، تمامتان را از بین خواهند برد، آقا نقشه است، شما را به بازى گرفتهاند، روزنامهها را به بازى گرفتهاند، جبههها را به بازى گرفتهاند، نقشه است كه شماها را از هم جدا كنند، دولت را از ملت، ملت را از دولت، رئیس جمهور را از مردم، مردم را از او. (9)
5 ـ توطئه، تحریك و تضعیف
ما در طول پیروزى انقلاب گوشزد كردیم كه آزادى مطبوعات مورد نظر ماست لیكن از خیانت و توطئه به طور جدى و بدون اغماض جلوگیرى مىشود.مطبوعاتى كه توطئهگر و مخالف مسیر ملت نباشند، پس از تحقیق آزاد خواهند بود.دادستانهاى دادگاهها موظفند كه بار دیگر رسیدگى به مطبوعات و حال نویسندگان آنها را بر عهده گیرند و هر یك از مطبوعات را كه توطئهگر و مخالف مصالح ملت و كشور ندانستند، اجازه نشر دهند و از نشریات مخالف مصالح ملت و كشور جدا جلوگیرى كنند...مطبوعات موظفند از تیترهایى كه موجب تحریك و یا تضعیف مردم مىشود و یا مخالف واقع است خوددارى كنند و خود را با مسیر انقلاب تطبیق دهند و نیز از درج مقالاتى كه مضر به انقلاب و موجب تفرقه مىشود خوددارى كنند كه این خود توطئه محسوب مىشود. (10)
اقشار ملت ما باید همه دست به هم بدهند و این مملكت را نجات بدهند نه اینكه حالا بنشینند هر چه مىخواهند به دولت حمله بكنند هر چه مىخواهند به ملت حمله بكنند، هرچه مىخواهند به مجلس خبرگان حمله بكنند هر چه بخواهند به كمیتهها و هرچه بخواهند به پاسدارها و سپاه پاسداران و هر چه بخواهند به اینها حمله بكنند و تضعیف بكنند، امروز تضعیف ملت و پاسدار و این قشرى كه الان مشغول خدمت هستند.
خیانت به این مملكت است.باید ما دست برداریم از این افكارى كه داشتیم و داریم كه ما هر چه دلمان مىخواهد بنویسیم «چون خوب مىنویسیم فكر این نباشیم كه چه چیز مىنویسم» گاهى نویسندهها این طورى هستند، نویسندهاند، خوب چیز مىنویسند لكن چیز خوب نمىنویسند .یك مسأله مضربه مملكت را خیلى قشنگ و آب و تاب دار و طورى كه پسند مثلا بعضى جوانها باشد مىنویسند لكن محتوایش مضربه مملكت. (11)
حالا هم یك قلمهاى فاسد باز مىگویند چرا جلوى فلان مجله، نمىدانند اینها، خوب آن مجله، روزنامه كذا*تمام چیزش از اسرائیل بوده است، اینها مىخواهند كه توقع این را دارند كه اسرائیل هم در اینجا مىخواهد توطئه كند نباید جلویش را گرفت، باید آزاد كرد قلم را، قلم آزاد! ؛ قلمى آزاد است كه توطئهگر نباشد، قلمى آزاد است، روزنامهاى آزاد است كه نخواهد این ملت را به تباهى بكشند، این قلمها همان سرنیزه سابق است كه مىخواهند ملت را به تباهى بكشند اینها.البته ملت تحمل نمىكند كه جوانهایشان داده، حالا چهارنفر پشت میز نشین و بالا نشین بنشینند و طرح بدهند و درست بكنند و بگویند كه قلم آزاد نیست، چه آزاد نیست.كدام قلمها آزاد نیست؟ قلمهاى فاسد آزاد نباید باشد.الان هم فاسدهاشان خیلىهایشان آزادند منجمله همین قلمهایى كه مىگویند چرا آزاد نمىگذارید.اینها هم توطئهگر هستند. (12)
منبع: كتاب: آزادى از دیدگاه امام خمینى، ص 51
پی نوشت ها:
(1) صحیفه نور، ج 13، ص 252، در جمع هیأت تحریریه مجله سروش، 15/10/ .59
(2) همان، ج 14، ص 219، در جمع روحانیون آذربایجان شرقى و غربى، 21/2/ .60
(3) همان، ج 13، ص 252، در جمع هیأت تحریریه مجله سروش، 15/10/ .59
(4) صحیفه نور، ج 6، ص 192، در جمع كاركنان روزنامه كیهان، 26/2/ .58
(5) همان، ج 12، ص 90، دیدار با سردبیر روزنامه اطلاعات، 26/2/ .59
(6) صحیفه نور، ج 8، ص 221، پیام در آستانه انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسى، 8/5/ .58
(7) صحیفه نور، ج 11، ص 150، در جمع پرسنل نیروى هوایى و پرسنل ژاندارمرى، 9/10/ .58
(8) همان، ج 13، ص 172، در جمع فارغ التحصیلان دانشكده افسرى، 25/8/ .59
(9) صحیفه نور، ج 8، ص 284 ـ 285، پیام در رابطه با مسأله كردستان، 6/6/ .58
(10) همان، ج 10، ص 65 و 66، در جمع مسؤولان جهاد سازندگى قم، 6/8/ .58
(11) صحیفه نور، ج 10، ص 51، در جمع پاسداران شهرستان بابل، 3/8/ .58
(12) صحیفه نور، ج 7، ص 20، در جمع كاركنان روزنامه كیهان، 8/3/ .58
لینک مطالب مرتبط:
مطالب سانسور شده هفت مطبوعه وزین كشور، در باب شكست تیم ملی!
نقش رسانه‌ها در کنترل جامعه(1)
