دشمنان خزندگان

گه گاه اتفاق می افتد مارهای کوچک، لاک پشتان آبی و آلیگاتور (تمساح آمریکایی) ها که تازه از تخم بیرون آمده اند، شکار غوک های بزرگ امریکایی شوند.

لاک پشتان آبی گازگیر Snapping Turtles مارها را می خورند، چندین نوع مار نیز تخم های لاک پشت آبی را طعمه ی خود قرار می دهند و بعضی سوسمارها از سوسمارهای دیگر تغذیه می کنند.

مارهای تندرو Racers، شاه مارها King Snakes،(شکل سمت چپ) مارهای مرجانی Coral Snake، موکازین ها Moccasins، که مار زهر دار آبی است، کوپر هد Copper head که مار زهر داری است و درامریکای شمالی زندگی می کند، و حتی مارهای کوجک طوق دار یا زره دار Ring – necked snake به درجات مختلف مارهای دیگر را می خورند.

کلاغ ها، بازها و جغدها مهمترین پرندگان شکارچی خزندگان هستند. و به این دسته از پرندگان حواصیل ها Herons و بعضی باز ها و عده ای دیگر از پرندگان شکاری روز پرواز و مرغ تند رو Road Runners (نوع پرنده ی صحرایی است با دمی دراز متعلق به جنوب غربی ایالات متحده ویژگی اش اینست که به جای پریدن به سرعت می رود) می توان نام برد.

مرغ راز افریقایی Secretary bird، ژیپوژرانوس سرپانتاریوس   Gypogeranus serpentarius که یک نوع باز دراز پاست، شکار همیشگی شان مار است.

از پستانداران راسوی امریکایی Shunks، راکون ها Racoons، شغاره ها یا گورکن ها Badgers، که به فرانسه بلرو Blereau نامیده می شود. روباه ها Foxe و گرگ های کوچک امریکایی Coyotes، از خزندگان تغذیه می کنند و بعضی سنجاب ها Squirrels گاه گاهی سوسماران را می خورند.

بعضی خزندگان هنگام زمستانی خوابی در اثر سرمای شدید می میرند. خزندگان همچنین بسیار در معرض آلودگی به انگل های گوناگون واقع هستند. در گردن سوسمار ها و مارها اکثرا کنه وجود دارد و در روده و جاهای دیگر بدنشان ممکن است کرم هایی را یابند. انگل های خونی نیز در آن ها زیاد است.

خزندگان و انسان

ما انسان ها نیز بسیاری از مارها را می کشیم. همچنین از بین بردن جوندگان موذی نیز موجب کم شدن خوراک مارهای بزرگ می شود. خیلی از مارها به وسیله ی اتومبیل ها در جاده ها کشته می شوند و طعمه ی بازها و کلاغ ها قرار می گیرند.

بسیاری از انواع مارها و سوسمارها با خوردن جوندگان و جمندگان(حشرات) موذی به انسان سود می رسانند. بعضی مارها درتنظیم تعداد جوندگان عامل مهمی به شمار می روند. ولی در عین حال تخم های پرندگان شکاری و خوش آواز را نیز طعمه ی خود قرار می دهند.

پوست کروکودیل ها و آلیگاتور ها مدت های مدیدی است که برای تهیه ی چرم های تجملی به کار می برند. و در سال های اخیر از پوست مارها و سوسمارهای بزرگ کفش، کیف و وسایل دیگر هم درست می کنند. هندوستان، مالزی، فیلیپین، افریقا و امریکای جنوبی از مناطقی هستند که در این زمینه فعالیت دارند.

چرم خزندگان محکم و با دوام بوده ودر طرح های متفاوت وجود دارد. و می توان آن را به رنگ های مختلف رنگ آمیزی کرد.

از لاک لاک پشتان آبی برای خوراک استفاده می شود. گوشت لاک پشت آبی سبز رنگ Green Turtle را به صورت تازه خشک می خورند بهره برداری از این نوع لاک پشت آنقدر بوده که جزایر مناطق حاره نسل آن بسیار کم شده است.

لاک پشتان زمینی و غول گالاپوگوس Galapagos Gantland tortoises زمانی بسیار فراوان بودند، اما در مدت سه صده توسط دریانوردان اقیانوس آرام به عنوان یک منبع گوشت تازه شکار شدند.

به طوری که در فصل شکار نهنگ هر کشتی از 50 تا 300 لاک پشت صید می کرده، لذا نسل بعضی از آن ها منقرض شده است و امروزه نیز از گونه های باقی مانده تعداد کمی وجود دارد. بنابراین مورد حمایت و حفاظت واقع شده اند.

از لاک پشتان آبی کوچک که در آب های شیرین و شور ایالات متحده یافت می شوند نیز برای غذا استفاده می شود.

بعضی از آن ها را نیز برای مصارف آزمایشگاهی به کار می برند. از لاک لاک پشتان زمینی و دریایی برای ساختن اشیای تجملاتی مانند شانه استفاده می کنند.

مارها که از دیر باز موجب ترس و وحشت و خرافه پرستی انسان ها بوده اند. غالباً در عقاید و افسانه های بسیاری از مردمان بدوی مورد احترام و پرستش قرار گرفته اند.

سرخ پوستان هوپی Hopi Indians در جلگه های مرتفع آریزونای شمالی مراسم سالیانه ای دارند که 9 روز طول می کشد. در بخشی از این مراسم مارهای زنده از جمله مارهای زنگی را گرد آوری کرده، شستشو می دهند و سپس به دهان بعضی از بزرگان قبیله می برند، پس از این کار مارهای زنده را مجدداً به سوی بیابان بر می گردانند.

با وجود اینکه امروزه درباره ی ساختمان و زیست شناسی مارها اطلاعات فراوانی در دست ماست اما هنوز در میان مردم کشورهای متمدن نیز راجع به مارها عقاید قدیمی و خرافی و نادرست فراوانی وجود دارد.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی