تبیان، دستیار زندگی
انتقادهای والدین از فرزندان غالباً كارساز نیست. این انتقادات باعث عصبانیت، رنجیدگی و عقده‌های درونی می‌گردند. حتی تأثیرات نامطلوب‌تری نیز برجای می‌گذارد وقتی كه نوجوانی دائماً مورد انتقاد قرار گیرد، می‌آموزد كه خود را محكوم كند
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شروط ضمن انتقاد سازنده


انتقادهای والدین از فرزندان غالباً كارساز نیست. این انتقادات باعث عصبانیت، رنجیدگی و عقده‌های درونی می‌گردند. حتی تأثیرات نامطلوب‌تری نیز برجای می‌گذارد وقتی كه نوجوانی دائماً مورد انتقاد قرار گیرد، می‌آموزد كه خود را محكوم كند، علاج ناپذیر بداند و گناه را به گردن دیگران بیندازد. او می‌آموزد كه در مورد ارزش‌های خویش تردید نماید و شخصیت دیگران را نیز تحقیر كند. او به دیگران مشكوك است و با بی تفاوتی سرنوشت خویش را انتظار می‌كشد.

انتقاد

انتقاد از شخصیت ، احساسات منفی در نوجوان پدید می‌آورد. نسبت دادن صفت های ناروا در شخصیت او تأثیر مخربی دارد. وقتی كه ما جوانی را احمق یا بی دست و پا یا زشت می‌خوانیم عكس‌العمل‌هایی همراه با رنجیدگی، عصبانیت و آرزوی انتقام جویی در او پدید می‌اوریم. او ممكن است در آینده نسبت به بدیهایش احساس گناه كند و با تكرار آن‌ها در انتظار تنبیه شدن باشد. گذشته های او، او را به انتقاد شدن،‌ تنبیه شدن و میل به انتقام‌جویی سوق می‌دهد.

نوجوانی كه مدام مجبور شده احساس حماقت كند به تدریج این احساس را به عنوان یك واقعیت خواهد پذیرفت. او از كارهایی كه مستلزم ذكاوت و زرنگی است می‌گریزد. چون مواجه شدن با مشكلات برای او به معنای شكست است،‌ امنیت را در  تلاش نكردن می جوید. در مدرسه هرگز داوطلب كاری نمی شود. از امتحانات می گریزد. از انجام تكالیف اجتناب می ورزد و قبل از امتحانات مریض می شود. او ممكن است تا ابد به یك شعار غلط معتقد باشد كه تلاش من بی فایده است یك نوجوان اگر دائماً‌ بی عرضه و بی مهارت خطاب شود،‌ چنین ارزیابی جزو شخصیت و تصور وجودی او می‌گردد و ممكن است ورزش و دیگر كارهای اجتماعی را كه نیازمند چابكی و زرنگی است برای همیشه كنار بگذارد.

در این جا می‌خواهیم به دو نوع انتقاد بپردازیم كه عبارتند از :

 

انتقاد سازنده

انتقاد ریشه‌ای یك هدف اصلی را در بر دارد. مشخص نمودن كاری كه باید در آن زمان به خصوص انجام داد. انتقاد مؤثر شخصیت هیچ كس را زیر سوال نمی برد بلكه با وقایع دشوار برخورد می كند. این نوع انتقاد، هرگز به شخصیت فرد حمله نمی كند بلكه با موقعیت او رودررو می‌گردد.

نوجوانی كه متناوباً مجبور شده احساس حماقت كند به تدریج این احساس را به عنوان یك واقعیت خواهد پذیرفت. او از كارهایی كه مستلزم ذكاوت و زرنگی است می‌گریزد. چون مواجه شدن با مشكلات برای او به معنای شكست است

 انتقاد مخرب

انسان برای مؤثر بودن به عنوان پدر و مادر، باید بعضی از آموخته‌های دوران كودكی خود را كه در ذهنشان حك شده است فراموش كنند. كسانی كه گذشته را درك نكرده‌اند، اجباراً آن را تكرار می‌كنند.

به طور كلی انتقاد از شخصیت افراد مثل عمل جراحی است. عمل جراحی همیشه آزاردهنده و در عین حال خطرناك خواهد بود. در مواردی نادر، جراحی ضروریست و به عنوان آخرین وسیله و به خاطر نبودن راهی دیگر برگزیده می‌شود. لازمه عمل جراحی یك مراقبت و آمادگی كامل برای بیمار و طلب نیاز دارد. پزشك باید خونسرد و كوشا باشد و مریض مشتاق و آماده بدترین نوع انتقاد آن است كه به مجموعه شخصیت صفات مخرب نسبت دهنده، چون برحسبی معمولاً یك خطا و توهین مسلم است كه موجب خشمگین نمودن شخص می‌شود.

پس والدین باید :

1. به صفات و ویژگی‌های فرد حمله نكنند.

2. از خصوصیات فردی انتقاد نكنند.

3. با وضعیت فعلی برخورد كنند.

بخش خانواده ایرانی تبیان


منبع : پایگاه اطلاع رسانی علامه طباطبایی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.