دوپینگ دندان ها با محصولات فلورایددار
«خانم دکتر! من دندان‌هایم را همیشه مسواک می‌زنم، ولی باز هم دندان‌هایم پوسیده اند. نمی‌دانم واقعا باید چه کار کنم؟...» این حرفی است که بسیاری از بیماران به دندانپزشک‌شان می‌گویند ولی واقعا مشکل کار از کجاست؟ چرا دندان‌های بسیاری از افراد نسبت به پوسیدگی مستعدند؟
قصد داریم محصولاتی را به شما معرفی کنیم که از دندان‌های شما در برابر پوسیدگی محافظت می‌کنند. شما می‌توانید این محصولات را در تمام داروخانه‌ها پیدا کنید: «محصولات حاوی فلوراید».
1- آدامس فلورایددار
اگر شما بخواهید از پوسیدگی دندان‌های‌تان پیشگیری کنید، آدامس‌ها به شما کمک می‌کنند. آدامس‌هایی در بازار وجود دارند که حاوی «فلوراید» هستند. فلوراید را اغلب به آب آشامیدنی شهر‌ها، نمک، شیر و شکر می‌افزایند. فلوراید روند پوسیدگی دندان را متوقف می‌کند و همچنین پوسیدگی‌هایی را که در مراحل اولیه و ابتدایی خود هستند، ترمیم می‌کند. امروزه به «آدامس‌های بدون قند» فلوراید افزوده‌اند. وقتی شما این آدامس‌ها را در دهان می‌گذارید و می‌جوید، فلوراید از آدامس آزاد شده و در سطح مینای دندان شما می‌نشیند و به تدریج جذب ساختار دندان شده و مینای دندان‌تان را مقاوم می‌کند. منظور از «آدامس بدون قند» این نیست که این آدامس‌ها شیرین نیستند، بلکه برعکس، حتی ممکن است از آدامس‌های معمولی هم شیرین‌تر باشند! تنها تفاوت این آدامس‌ها با آدامس‌های معمولی در این است که شیرین‌کننده‌های مصنوعی در آنها استفاده شده است: اریتریول، ایزومالت، سوربیتول، زایلیتول و مانیتول از جمله این قند‌های مصنوعی هستند. این شیرین‌کننده‌ها در نوشابه‌های رژیمی هم استفاده می‌شوند.
اگر آدامس دارای قند معمولی باشد، قند در اختیار باکتری‌های مولد پوسیدگی دندان قرار می گیرد و این باکتری‌ها با تولید اسید، باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند، ولی قند‌های مصنوعی نمی‌توانند به وسیله باکتری‌های مولد پوسیدگی تجزیه شوند و از آنها اسیدی حاصل نمی‌شود و در نتیجه باعث پوسیدگی دندان نمی‌شوند. به همین دلیل است که دندانپزشکان جدیدا در کنار مسواک و خمیر دندان، جویدن «آدامس‌های بدون قند و فلورایددار» را نیز به بیماران‌شان توصیه می‌کنند.
2- ژل فلورایددار
در مطب‌های دندانپزشکی، ژل‌های خاصی به نام ژل فلوراید وجود دارد. ثابت شده است که کاربرد موضعی فلوراید به خصوص توسط دندانپزشک، باعث کاهش میزان پوسیدگی به خصوص در کودکان می‌شود. لذا کاربرد موضعی فلوراید برای کودکان و نوجوانان در مطب‌های دندانپزشکی اکیدا توصیه می‌شود. دندانپزشک بعد از تعیین میزان استعداد ابتلای بیمار به پوسیدگی و احیانا انجام درمان‌های لازم اولیه مثل حذف پوسیدگی‌ها، درمان با فلوراید را انجام می‌دهد. در این روش، دندانپزشک ابتدا سعی می‌کند که پوسیدگی‌های دندان‌های شما را درمان کند، سپس از دهان شما قالب‌گیری کرده و قاشقک‌های مخصوصی برای درمان دندان‌های‌تان با فلوراید آماده می‌کند. گاهی هم این قاشقک‌ها به صورت آماده در مطب وجود دارند، سپس ژل فلوراید در این قاشقک‌ها گذاشته شده و روی دندان‌های شما قرار داده می‌شود و چند دقیقه می‌ماند. در این مدت نباید بزاق به دندان‌های‌تان برسد، سپس ژل از روی دندان‌های‌تان پاک می‌شود. لازم است شما تا چند ساعت پس از این درمان از خوردن و آشامیدن خودداری کنید تا فلوراید جذب دندان‌های‌تان شود. دندانپزشکان می‌گویند بهتر است شما هر سال این درمان را انجام دهید تا با این روش، فلوراید کافی به دندان‌های‌تان برسد. این روش به خصوص در مورد کودکان و نوجوانان توصیه می‌شود تا دندان‌های‌شان از همان ابتدا مقاوم شود و در برابر پوسیدگی در امان باشد. دقت کنید که این روش و این ژل‌ها باید حتما در مطب و زیر نظر دندانپزشک انجام شود تا از بلعیدن غیر ارادی مقدار زیاد فلوراید توسط کودک پیشگیری شود.
3- خمیر دندان فلورایددار
استفاده از خمیر دندان در هنگام مسواک زدن فواید متعددی دارد، اما اصلی‌ترین و مهم‌ترین فایده خمیردندان، اثر آن در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌هاست که به علت وجود ماده فلوراید در آن است. تقریبا همه خمیردندان‌های داخلی و اکثر خمیردندان‌های خارجی فلورایددار هستند. اثر فلوراید خمیردندان در پیشگیری از پوسیدگی ثابت شده است و استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید اکیدا توصیه می‌شود. همه خمیردندان‌ها دارای میزانی از فلوراید هستند، اما میزان فلوراید همه انواع خمیردندان‌ها کافی نیست. خمیردندان‌های مناسب از نظر میزان فلوراید دارای 1300ppm تا 1500ppm فلوراید هستند. طبق مطالعات انجام شده میزان فلوراید اغلب خمیردندان‌های ایرانی حدود 1000ppm یا کمتر است. بنابراین به کارخانه‌های سازنده خمیردندان توصیه می‌شود که در برخی محصولات خود به صورت انتخابی میزان فلوراید را افزایش دهند. نکته قابل توجه به خصوص هنگام استفاده بچه‌ها از خمیر دندان این است که فلوراید اولا ماد‌ه‌ای سمی است و در صورتی که بیش از حد مجاز خورده شود، ممکن است به مسمومیت منجر شود؛ و ثانیا، اگر میزان فلوراید دریافتی بیش از حد باشد، به ایجاد لکه‌های سفید روی دندان‌ها منجر می‌شود که به آن فلوروزیس می‌گویند.
4- دهان‌شویه فلورایددار
در حال حاضر دهان‌شویه‌های فلورایددار (مثل همان دهان‌شویه‌هایی که در مدارس استفاده می‌شوند) در کنار ژل‌ها و خمیر دندان‌های فلورایددار و چند محصول دیگر در دسترس قرار دارند و باعث عملکرد موضعی فلوراید می‌شوند. استفاده از دهان‌شویه‌های فلورایددار یکی از روش‌های موضعی استفاده از فلوراید است که هم‌اکنون نیز طرح همگانی استفاده از آن در مدارس کشور در حال اجراست. این طرح به صورت استفاده یک روز در هفته از دهان‌شویه توسط دانش‌آموزان با نظارت مسوولان مدارس انجام می‌شود. استفاده از هر گونه دهان‌شویه فلورایددار برای کودکان زیر شش سال ممنوع است، مگر این که دندانپزشک تجویز کند، چون کودکان این دهان‌شویه را می‌بلعند و باعث مسمومیت آنها با این ماده می‌شود. اگر شما این دهان‌شویه را از داروخانه می‌خرید، هفته‌ای یک بار از آن استفاده کنید.
5- آب‌نبات فلورایددار
این فوق‌العاده است که شما با مکیدن آب‌نبات بتوانید دندان‌های‌تان را در برابر پوسیدگی مقاوم کنید، چون تا به حال احتمالا فقط این را شنیده بودید که آب‌نبات‌ها و شکلات‌ها، دندان‌ها را پوسیده می‌کنند، ولی آب‌نبات‌های حاوی فلوراید درست اثر عکس دارند. این آب‌نبات‌ها حاوی شیرین‌کننده مصنوعی هستند و در عین حال با مکیدن‌شان، فلوراید در دهان شما آزاد می شود و روی دندان‌های‌تان رسوب می‌کند.
دکتر گلرخ ثریا – هفته نامه سلامت
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.
* مطالب مرتبط :
چگونه فلوراید از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند؟
فلوراید پوسیدگی دندان را پنهان می کند
پوسیدگی به دندان شما نزدیک است
یافته های محققان درباره پوسیدگی دندان
مقدار پوسیدگی دندان، به شکل و نوع ماده غذایی بستگی دارد
مواد غذایی موثر در پوسیدگی دندان و جلوگیری از آن
راه های کاهش اثر شیرینی ها بر دندان ها
رژیم غذایی مضر برای دندان ها، کل بدن را تهدید می کند
آیا شکلات موجب پوسیدگی دندان می شود؟
پوسیدگی دندان کودک باید پُر شود؟
پُُر کردن دندان و مسمومیت با جیوه؟
بخش تغذیه و سلامت تبیان
