تبیان، دستیار زندگی
شكوه‌ و شكایت‌ از كسالت‌ و خستگی‌ در سال های‌ اخیر مد روز شده‌ است. بسیاری‌ از مردم‌ همین‌ كه‌ صحبت‌ از وضع‌ و حالشان‌ می ‌شود شروع‌ به‌ گله‌ می‌ كنند كه‌ خستگی‌ مفرط‌ بدجوری‌ جسم‌ و روحشان‌ را آزار می‌ دهد. مسلماً این‌ گروه...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چگونه با خستگی مبارزه كنیم

شكوه‌ و شكایت‌ از كسالت‌ و خستگی‌ در سال های‌ اخیر مد روز شده‌ است. بسیاری‌ از مردم‌ همین‌ كه‌ صحبت‌ از وضع‌ و حالشان‌ می ‌شود شروع‌ به‌ گله‌ می‌ كنند كه‌ خستگی‌ مفرط‌ بدجوری‌ جسم‌ و روحشان‌ را آزار می‌ دهد. مسلماً این‌ گروه‌ را كسانی‌ تشكیل‌ می ‌دهند كه‌ در شبانه ‌روز از مقدار زیادی‌ قند سفید، غلات‌  تصفیه‌ شده‌ و نان‌  استفاده‌ می ‌كنند و از نوشیدن‌ بیش‌ از اندازه‌ انواع‌ نوشابه‌ نیز ابائی‌ ندارند.

تمام‌ غم‌ و اندوه‌ و ناراحتی‌ را به‌ دست‌ فراموشی‌ بسپارید، در افق بالای دریا ، کلمه الله را با حروف درشت و طلایی در نظر آورید .

تجربه‌ ثابت‌ كرده‌ كسانی‌ كه‌ جز قند طبیعی، قند دیگری‌ را به‌ مصرف‌ نمی‌ رسانند و نیز از غذاهایی‌ استفاده‌ می ‌كنند كه‌ سرشار از پروتئین‌  است‌ و همچنین‌  نان‌ سبوس‌دار  مصرف‌ می ‌كنند، كمتر دچار كسالت‌ و خستگی‌ می‌ شوند. برای‌ اینكه‌ سراسر عمرتان‌ را با تندرستی‌ و شادابی‌ بگذرانید اولاً رژیمی‌ را در پیش‌ بگیرید كه‌ بیشترین‌ ویتامین‌ را به‌ بدن‌ شما برساند، ثانیاً هنر درست‌ استراحت‌ كردن‌ را فرا بگیرید.

گاهی ‌خستگی‌ ممكن‌ است‌ علامت‌ اولیه‌ بسیاری‌ از بیماری ها باشد. اگر بعد از استراحت‌ و آرامش‌ باز احساس‌ خستگی‌ می ‌كنید، به‌ پزشك‌ مراجعه‌ كنید.


مواردی ‌كه توصیه می ‌شود به پزشك مراجعه كنید!

- اگر بدون‌ دلیل‌ مشخصی‌ بیش ‌از دو هفته‌ احساس‌ خواب‌ آلودگی‌ و خستگی‌ می ‌كنید.

- اگر خستگی‌ با درد ماهیچه ‌ها، تهوع، تب، افسردگی‌  یا تغییر خلق‌ همراه‌ است.


پس‌ از یك‌ روز خسته ‌كننده‌ چه‌ باید كرد؟

همه‌ ما پس‌ از پشت‌ سر گذاشتن‌ روزی‌ پرتنش‌ و خسته‌ كننده، مجبوریم‌ فشارهای‌ وارد بر عضلات‌ و اعصاب‌ خود را به‌ نحوی‌ برطرف‌ كنیم. توصیه ‌های‌ زیر در عین‌ سادگی‌ نتایج‌ سودمندی‌ دارند و خوابی‌ راحت‌ و آرام‌ را به‌ همراه‌ می ‌آورند:

- ماساژ محكم‌ تمام‌ بدن‌ به‌ مدت‌ ده‌ دقیقه‌ باعث‌ بازگشت‌ نیرو در بدن‌ می‌شود. البته‌ دستتان‌ به‌ همه‌ جای‌ بدن‌ نمی ‌رسد، ولی‌ تا هرجا كه‌ می ‌توانید ماساژ دهید. این‌ كار را می‌ توانید با روغن‌ گیاهی‌ یا روغن‌ ماساژ انجام‌ دهید و با نوازش، ضربه‌ زدن‌ و لرزاندن‌ اندام ها بدن‌ خسته‌ خود را ماساژ دهید.

- دو طرف‌ حوله‌ یا وسیله‌ ای‌ شبیه‌ به‌ آن‌ را با دو دست‌ محكم‌ بگیرید و دست ها را از بالا یا پایین‌ به‌ پشت‌ ببرید و به‌ شكل‌ منحنی‌ بر ستون‌ فقرات‌ و پهلوها بكشید. این‌ حركت‌ خستگی‌ عضلات‌ را در ابعاد وسیعی‌ برطرف‌ می‌ كند.

- دوش‌ آب‌ گرم‌ با فشار شدید، به ویژه‌ زمانی‌ كه‌ ماهیچه‌ های‌ پشت‌ و گردن‌ مدتی‌ نسبتاً طولانی‌ در معرض‌ فشار آب‌ باشند، در تسكین‌ خستگی های‌ روحی‌ و جسمی‌ ثمربخش‌ است.

- میل‌ كردن‌ نوشابه ‌ای‌ خنك‌ همراه‌ با ویتامین  هایی‌ از میوه‌های‌ تازه، لذت‌ و آرامشی‌ فراوان‌ به‌ همراه‌ دارد.

- بو كردن‌ اسانس‌ اكلیل‌ كوهی، شمعدانی‌ و نیز اسانس‌ ریحان‌ آرام بخش‌ است.

- گوش ‌دادن‌ به‌ موسیقی‌ شاد راه‌ خوبی‌ برای‌ یافتن‌ انرژی‌ درونی‌ است؛ البته‌ موسیقی های‌ تند توصیه‌ نمی‌ شود، چون‌ شما را بیشتر عصبی‌ می ‌كند!

- چند نرمش‌ سبك‌ و كششی‌، خستگی‌ روزانه‌ را برطرف‌ می‌ كند.

استراحت‌ كردن‌ در هر ساعتی‌ از روز كه‌ انجام‌ شود، مفید خواهد بود. اما اگر شما فرصت‌ داشته‌ باشید كه‌ این‌ كار را پیش‌ از خواب‌ انجام‌ دهید، به‌ نتیجه‌ مطلوب تری‌ دست‌ می ‌یابید. این‌ نوع‌ استراحت‌ دادن‌ به‌ بدن، نه‌ تنها به‌ بسیاری‌ از بد خواب ها و شب‌ بیداران‌ كمك‌ كرده‌ تا علیه‌ استرس ها به‌ مقاومت‌ بپردازند، بلكه‌ باعث‌ شده‌ آنها با آرامش‌ و آسودگی‌ تمام، با خواب‌ آشتی‌ كنند.


شیوه‌ درست‌ استراحت‌ كردن‌ را بیاموزیم‌

پس‌ از آنكه‌ روی‌ تختخواب‌ دراز كشیدید، پیش‌ خود تصور كنید كه‌ بر بالای‌ ابرها حركت‌ می‌كنید. خود را به‌ شاخه‌ درختی‌ تشبیه‌ كنید كه‌ با هر وزش‌ باد به‌ این‌ سو و آن‌ سو حركت‌ می‌كند. در این‌ حالت‌ طبیعت‌ را در ذهن‌ خود مجسم‌ كنید و این‌ احساس‌ را در خود تقویت‌ نمایید كه‌ كنار دریا و روی‌ ماسه‌ های‌ نرم‌ دراز كشیده‌ اید و امواج‌ دریا شما را چون‌ برگی‌ سبكبال‌ به‌ این‌ طرف‌ و آن‌ طرف‌ می‌كشانند. حالا وقت‌ آن‌ است‌ كه‌ عضلات‌ را از حالت‌ انقباض‌ خارج‌ كنید. برای‌ این‌ كار بهتر است‌ ابتدا از پاهایتان‌ شروع‌ كنید. به‌ این‌ ترتیب‌ كه‌ هر یك‌ از پاها را چندین‌ بار به‌ چرخش‌ درآورید تا از حالت‌ انقباض‌ درآیند. در این‌ مرحله‌ چنان‌ عمل‌ كنید كه‌ پاهایتان‌ كاملاً رها شوند و به‌ حالت‌ پاندولی‌ درآیند. پس‌ از آنكه‌ چند بار ساق‌ پاها را به‌ جلو و عقب‌ خم‌ كردید، اجازه‌ دهید پاها استراحت‌ كنند. در این‌ موقعیت‌ چنان‌ تصور كنید كه‌ درون‌ هر دو پا پر از سرب‌ شده‌ و كاملاً سخت‌ و سنگین‌ روی‌ زمین‌ بی‌ حركت‌ مانده‌اند.

حالا چند نفس‌ عمیق‌ بكشید. در این‌ موقع، به‌ همان‌ آهستگی‌ كه‌ هوا را از طریق‌ بینی‌ به‌ داخل‌ ریه‌ ها می‌ فرستید، از طریق‌ دهان‌ به‌ آرامی‌ بازدم‌ را انجام‌ دهید.

تمام‌ غم‌ و اندوه‌ و ناراحتی‌ را به‌ دست‌ فراموشی‌ بسپارید، در افق بالای دریا ، کلمه الله را با حروف درشت و طلایی در نظر آورید .

دست های‌ خود را به‌ طرفین‌ باز كنید. تا آنجا كه‌ می‌ توانید دست ها را از هم‌ دور كنید و سعی‌ نمایید كه‌ دست ها و بازوهایتان‌ منقبض‌ شوند. برای‌ این‌ كار می ‌توان‌ دست ها را محكم‌ مشت‌ كرد تا حالت‌ انقباض‌ كامل‌ به‌ وجود آید. پس‌ از چند لحظه‌ عضلات‌ دست‌ و بازو را شل‌ و آنها را چنان‌ آزادانه‌ رها كنید كه‌ چون‌ برگی‌ روی‌ آب، با آرامش‌ به‌ استراحت‌ بپردازند.

پس‌ از دست‌ و پا نوبت‌ به‌ ناحیه‌ گردن‌ می‌ رسد، برای‌ استراحت ‌دادن‌ به‌ گردن، ابتدا سر خود را چند بار از یك‌ طرف‌ به‌ طرف‌ دیگر بچرخانید. سپس، تصور كنید كه‌ سرتان‌ بیش‌ از حد تصور سنگین‌ است‌ و در این‌ حال، آن‌ را روی‌ بالش‌ رها كنید. در اینجا باید فكر كنید كه‌ سرتان‌ آن‌ قدر سنگین‌ است‌ كه‌ به‌ هیچ‌ وجه‌ نمی‌ توانید به‌ وسیله‌ گردنتان‌ آن‌ را به‌ حركت‌ درآورید.

چشم ها عضلاتی‌ هستند كه‌ همچون‌ دست‌ و پا به‌ استراحت‌ نیاز دارند. استراحت‌ دادن‌ به‌ چشم ها بسیار مهم‌ و اساسی‌ است؛ و به‌ چند طریق‌ انجام‌ می‌ شود كه‌ به‌ نمونه‌ هایی‌ اشاره‌ می‌ كنیم:

یك‌ شیوه‌ آن‌ است‌ كه‌ چند بار با شدت‌ بسیار پلك هایتان‌ را به‌ هم‌ فشار دهید و آنها را ببندید تا چشمانتان‌ آرامش‌ لازم‌ را به‌ دست‌ آورند.

كسانی‌ كه‌ عصبی‌ هستند، در هنگام‌ استراحت‌ دادن‌ به‌ چشم ها، دچار لرزش‌ پلك‌ خواهند شد. شاید در چنین‌ حالتی، شاید نشود از حركت‌ پلك ها جلوگیری‌ كرد. در چنین‌ مواردی، شخص‌ باید دست‌ از تلاش‌ بردارد و به‌ آرامی‌ نفس‌ عمیق‌ بكشد. پس‌ از چند لحظه، متوجه‌ می‌ شود كه‌ دیگر مژه‌ نمی‌ زند و پلك هایش‌ نمی ‌لرزد. در این‌ موقعیت‌ می ‌توان‌ دستورالعمل‌ استراحت‌ چشم ها را به‌ اجرا درآورد.

دوش‌ آب‌ گرم‌ با فشار شدید، به ویژه‌ زمانی‌ كه‌ ماهیچه‌ های‌ پشت‌ و گردن‌ مدتی‌ نسبتاً طولانی‌ در معرض‌ فشار آب‌ باشند، در تسكین‌ خستگی های‌ روحی‌ و جسمی‌ ثمربخش‌ است.


شیوه‌ دیگر:

چشمان‌ خود را ببندید و تصور كنید عضلات‌ كنترل‌ كننده‌ كـُره‌ چشم‌ در حالت‌ استراحت‌ هستند. در این‌ حالت‌ عضلات‌ چشم‌ باید كاملاً در آرامش‌ باشند و كمترین‌ انقباضی‌ در آنها وجود نداشته‌ باشد.

این‌ شیوه‌ استراحت‌ كردن‌ در هر ساعتی‌ از روز كه‌ انجام‌ شود، مفید خواهد بود. اما اگر شما فرصت‌ داشته‌ باشید كه‌ این‌ كار را پیش‌ از خواب‌ انجام‌ دهید، به‌ نتیجه‌ مطلوب تری‌ دست‌ می ‌یابید. این‌ نوع‌ استراحت‌ دادن‌ به‌ بدن، نه‌ تنها به‌ بسیاری‌ از بد خواب ها و شب‌ بیداران‌ كمك‌ كرده‌ تا علیه‌ استرس ها به‌ مقاومت‌ بپردازند، بلكه‌ باعث‌ شده‌ آنها با آرامش‌ و آسودگی‌ تمام، با خواب‌ آشتی‌ كنند. فراموش‌ نكنید برای‌ دستیابی‌ به‌ موفقیت‌  در این‌ امر كافی‌ است‌ برای‌ ورزش های‌ استراحت‌ ، بین‌ پنج‌ تا ده‌ دقیقه‌ وقت‌ صرف‌ كنید. این‌ یك‌ حقیقت‌ محض‌ است؛ كسانی‌ كه‌ به موقع‌ می‌ خوابند و در وقت‌ خوابیدن‌ دچار هیچ‌ دردسری‌ نمی ‌شوند هر روز صبح‌ زود، با نشاط‌ و شادابی‌ تمام‌ از خواب‌ برمی‌ خیزند و احساس‌ می ‌كنند كه‌ نیرو و انرژی‌ بیشتر و تازه ‌تری‌ در مقایسه‌ با روز قبل‌ دارند.

منبع :1999, CANADA, "HEALTH EDUCATION  -سعیده یراقی


لینک ها

دلایل خستگی جسمی

چگونه آثار خستگی را رفع کنیم؟

راهکارهای ساده برای جلوگیری از احساس کسالت و بیهودگی

به کسی که از سر کار می آید مهلت رفع خستگی بدهید

اگر همیشه از خستگی می نالید بدانید که ...

با چند روش ساده می توانید به سلامت جسمی و روحی خود كمك كنید

اختلالات شایع خواب ( قسمت اول ) ، ( قسمت دوم  )

توصیه های کاربردی جهت کاهش مصرف قند

گوشزدهایی برای کاهش یا حذف فشارهای عصبی

هفت راه کاشتن بذر آرامش و سعادت در ذهن

موسیقی از اضطراب می کاهد

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.