باران حکمت(23)

(تفسیر تمثیلی سوره حمد)

تفسیر آیه شریفه: صراط الّذین ائعمت علیهم

با چسب چوب نمی‏شود دو شیشه را به هم چسباند، البته ممکن است مقطعی و موقت این اتفاق بیافتد اما دیر یا زود این دو تکّه از هم جدا و دور خواهند شد.

دروغ مثل چسب چوب است و آدم‏ها مثل شیشه.

هیچ‏گاه یک زن و شوهر، دو همکار، دو همسایه و یا دو دوست به وسیله دروغ با یکدیگر گره نمی‏خورند و پیوندشان پایدار نمی‏ماند، اگر هم چند روزی با هم جوش خورده و نزدیک شده و با هم باشند بالاخره به جدایی خواهد انجامید.

آنچه آدم‏ها را با یکدیگر جوش می‏دهد صداقت است.

صداقت حقیقتی است که مثل همه خوبی‏های دیگر با انسان سازگار است.

و هر چه با انسان سازگاری داشته باشد در زبان قرآن کریم به نعمت یاد می‏شود.

نعمت از ریشه «نعومت» و آن نقطه مقابل خشونت بوده و به معنای سازگاری و انعطاف و نرمش است.

به همین دلیل به حیوانات رام و آرام و سازگار با انسان مثل گوسفندان و شتران انعام گفته می‏شود، اما به شیر و پلنگ و درندگان دیگر انعام نمی‏گویند.

بنابراین اگر یکی از نام‏های پاک و مقدس خداوند منعم و نعمت بخش است به این معناست که خداوند آنچه با طبیعت و فطرت و حقیقت انسان سازگار باشد در اختیار انسان خواهد گذاشت.

از اینرو اگر در همین سوره می‏خوانیم:

اهدنا الصراط المستقیم صراط الّذین ائعمت علیهم

یعنی خدایا راه نشانم بده، آنهم راه مستقیم، راه همان کسانی که به ایشان نعمت دادی یعنی چیزهایی دادی که با آنها همخوانی و سازش و سازگاری دارد.

مثل: فهم، صدق، صفا، مروت، عشق، آرامش، آسودگی خیال، قناعت، آبرو، عزت، مردم داری و مانند اینها.