گیاه چای، گل بزرگی است که دارای برگ های همیشه سبز است. چای سبز بومی چین است و در آن کشور بیش از پنج هزار سال مورد مصرف بوده است. امروزه چای در تمامی نقاط آسیا و بخش هایی از خاورمیانه و آفریقا نیز کشت می شود.
چای سیاه تخمیر داده می شود و به اندازه چای سبز سالم نیست. چای سبز تخمیر داده نمی شود (چای اولانگ نیمه تخمیر شده است).
ترکیبات گیاه چای
غنچه برگ و برگ های جوان، بهترین بخش چای سبز هستند. چای حاوی کافئین، آلکالوییدهای پورین، تئوفیلین و تئوبرومین است. اما فعال ترین ترکیبات موجود در آن عبارتند از "پلی فنول ها" که بسیاری از خواص درمانی چای، ناشی از وجود آنهاست.
اشکال موجود
اغلب فرآورده های چای سبز به صورت برگ خشک چای عرضه می شوند. البته عصاره های تهیه شده از برگ ها و غنچه برگ آن موجود است. چای سبز حاوی 300 تا 400 پلی فنول و 50 تا 100 میلی گرم کافئین در هر لیوان است.
فرآورده های چای سبز عاری از کافئین دارای پلی فنول های فشرده (60 تا 89 درصد کل پلی فنول ها) است.
تهیه چای سبز از گیاه آن
چای سیاه و چای سبز هر دو از گیاه واحدی به دست می آیند و تفاوت آنها در طرز تهیه شان است.
برای تهیه چای سبز برگ ها را بخار داده، گرد می کنند و سپس آن را خشک می نمایند. ولی برای تهیه چای سیاه برگ های چای خشک شده، تخمیر شده و برشته می شوند، یعنی فرایند بیشتری روی برگ چای صورت می گیرد.
انجام فرایند کمتر روی چای سبز، از تاثیر آنزیم ها در نابود کردن"پلی فنول ها" که عناصر ضد سرطانی چای سبز محسوب می شوند، پیشگیری می کند. پلی فنول موجود در چای سبز حتی در مقایسه با ویتامین های C و E ، آنتی اکسیدان بهتری است.
مروری بر خواص چای سبز
چای سبز معمولاً برای معالجه بیماری ها تجویز می شود. اما بیشتر افراد پی برده اند که نوشیدن روزانه چای سبز، فواید سلامتی زیادی دارد.
*چای سبز ماده پیشگیری کننده مهمی در برابر سرطان، افزایش چربی های خون، سفت شدن رگ ها و حفره های دندان است.
*این گیاه در برابر اسهال خونی ناشی از باکتری مصونیت ایجاد می کند.
*چای سبز در رفع تعدادی از عفونت های قارچی، باکتری و حتی ویروسی (نظیر سرماخوردگی عادی) نیز مفید است.
*چای سبز برای سیستم گوارشی شما نیز مفید است.
*چای سبز سبب می شود که روشن تر فکر کنید و حتی قوه بینایی شما را نیز تقویت می کند.
*این گیاه رگ ها را تقویت و از تجمع چربی های زیاد در خون جلوگیری می کند.
*این گیاه خلط را از گلوی ملتهب پاک و اثر مواد سمی را خنثی می کند.
*"تانین" موجود در این چای می تواند از تداوم اسهال جلوگیری کند. اگر می خواهید میزان "تانین" را در چای افزایش دهید، بگذارید بیشتر دم بکشد.
*یکی از عناصر فعال در چای سبز، به اندازه آسپیرین از تجمع پلاکت های خونی جلوگیری می کند که این اثر گردش خون را بهبود می بخشد.
*چای سبز از سخت شدن رگ ها نیز جلوگیری می کند.
*تحقیقات نشان می دهد که در کشورهایی که مردم هر روز چای سبز مصرف می کنند موارد سرطان کم تر بوده است، هرچند بین این دو هیچ رابطه علت و معلولی تایید نشده است. اما چای سیاه فاقد چنین خاصیتی است. حتی اگر به مقدار زیاد چای سیاه مصرف کنید، احتمال ابتلا به سرطان راست روده ، کیسه صفرا و مخاط رحم را افزایش می دهید.
اثرات ضد سرطانی چای سبز در موارد سرطان مجرای معده – روده ای، سرطان ریه و پستان بیشتر نمایان است.
میزان مصرف روزانه
چای سبز به عنوان جایگزینی مناسب برای چای سیاه و قهوه توصیه می شود. نوشیدن روزانه سه لیوان چای سبز (حاوی سه گرم مواد حل شدنی) یا روزانه 300 تا 400 میلی گرم عصاره استاندارد چای سبز (عصاره ها باید حاوی 80 درصد پلی فنول ها و 55 درصد اپی گالوکزچین) مفید است. انواع فرآورده های کپسولی و مایع چای سبز نیز قابل دسترسی اند.
البته مصرف خیلی زیاد این ماده غذایی مفید می تواند خطرناک باشد. لذا در مصرف هر نوع ماده غذایی، هر چند مفید، اصل اعتدال و میانه روی را رعایت کنید.
روش نگهداری و دم کردن چای سبز
برای تازه و معطر ماندن چای سبز بهتر است آن را در ظرفی تیره بریزید و در محلی تاریک و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.
برای هر نفر 1 قاشق مرباخوری چای سبز را در قوری ریخته و به ازای هر یک قاشق، 1 لیوان آب داغ با دمای 80 تا 85 درجه به آن اضافه کرده و درب قوری را به مدت 7 تا 8 دقیقه بگذارید. سپس آن را بنوشید.
چای سبز مانند چای سیاه نیازی به دم کردن روی حرارت ندارد.
