جبهه ملی ایران سازمان سیاسی ملی‌گرای فعال در ایران است.

 پیدایش

نام جبهه ملی نخستین بار بر گروهی گذاشته شد که همراه دکتر مصدق برای اعتراض به آزاد نبودن انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی در دربار تحصن کردند.

هیات موسس جبهه ملی 19 نفر بودند که عبارت‌اند از: دکتر محمد مصدق، احمدملکی (مدیر روزنامه ستاره)، دکتر محمدحسن کاویانی، دکتر کریم سنجابی، مهندس احمد زیرک زاده، عباس خلیلی (مدیر روزنامه اقدام)، عمیدی نوری (مدیر روزنامه داد)، دکتر سید علی شایگان، شمس الدین امیرعلایی، محمود نریمان، ارسلان خلعت بری، آیت الله غروی، ابوالحسن حایری زاده، حسین مکی، مظفر بقائی، عبدالقدیرآزاد، جلال نایینی (مدیر روزنامه کشور)، دکتر حسین فاطمی، مشاراعظم. (هنگام کودتای ۲۸ مرداد از این گروه فقط 3 یا 4 نفر با مصدق بودند. بقیه یا کناررفتند و یا آشکارا علیه جنبش ملی ایران قیام کردند و به کودتا پیوستند).

با پیوستن حزب ایران و سپس پرچمداران پان ایرانیست‌ به رهبری محمد مهرداد و حزب ملت ایران به رهبری داریوش فروهر و بعدها هواداران خلیل ملکی، جبهه ملی به صورت مهم‌ترین سازمان سیاسی ملی‌گرای ایران در جریان نهضت ملی شدن نفت در آمد.

پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و دستگیری رهبران وفادار به دکتر مصدق فعالیت این جبهه متوقف شد اگرچه بعضی از فعالان آن در نهضت مقاومت ملی به مبارزه با حکومت ادامه دادند.

 

 جبهه ملی دوم

با رشد نارضایتی‌ها و گشایش نسبی فضای سیاسی ایران در سال ۱۳۳۹ رهبران و اعضا و هواداران جبهه ملی دوباره فعالیت سیاسی خود را از سر گرفتند.

اعلام اصلاحات معروف به "انقلاب سفید" از سوی محمدرضا شاه با دستگیری رهبران و اعضا و ممنوعیت فعالیت جبهه ملی همراه بود.

پس از آن کوشش‌هائی برای احیای جبهه ملی صورت گرفت (که گاه به "جبهه ملی سوم" معروف است) ولی این سازمان عملا تا اوج‌گیری مبارزات مردم در سال ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ از فعالیت باز ماند.

 

 انقلاب

در جریان انقلاب جبهه ملی فعالیت خود را از سر گرفت. دیدار دکتر کریم سنجابی از رهبران جبهه ملی با آیت‌الله خمینی در فرانسه اگرچه با انتقادات زیادی روبرو شد ولی نام جبهه ملی را دوباره وارد صجنه سیاسی ایران کرد.

 

سال‌های اخیر

در چند سال اخیر سازمان‌های متعددی به نام جبهه ملی به مناسبت‌های مختلف سیاسی و اجتماعی اعلامیه‌هائی منتشر کرده اند. در حال حاضر نیز سازمان‌های متعددی در خارج از کشور خود را به نوعی ادامه دهنده جبهه ملی ایران می‌دانند و گاها تحت نام "ملیون" با هم متحد هستند. بعضی از این سازمان‌ها وب‌گاه‌هایی رسمی دارند و نشریات منظمی انتشار می‌دهندکه یکی از منسجمترین آنها جبهه ملی ایران در اروپاست.

 

 جبهه ملی ایران اروپا

سالها پس از انقلاب افراد و نیروهای مستقل ملی در اروپا و آمریکا سعی در گرد هم آوری تمامی نیروهای ملی در کنار یکدیگر داشتند وگاها هم موفق بود اما به دلایل بسیار انسجام سازمانی آنها از هم گسسته میشد اما از آنجاکه این از هم گسستگی نه تنها خدمتی به جامعه ایرانی نمیکرد عملا جبهه ملی ایران را هم تضعیف مینمو لذادر 29 اسفند 1384 تعدادی از جوانان و پیش کسوتان جبهه ملی ایران در اروپا سازمانهای متفرق و شخصیتهای مختلف دور هم جمع شدند و جبهه ملی ایران-اروپا را با هم سازماند هی و یکپارچه کردند که در حال حاضراز شش کشور اروپائی انگلستان آلمان بلژیک سوئد هلند و قبرس تشکیل شده و اولین کنگره آن در 1 اکتبر 2007 با موفقیت در شهر کلن آلمان انجام شد این سازمان در حال حاضر زیر نظر جبهه ملی ایران میباشد.

 

 شخصیت‌ها

  • علی اردلان
  • کریم سنجابی
  • محمد مصدق
  • اللهیار صالح
  • ادیب برومند
  • پرویز ورجاوند
  • کاظم حسیبی
  • جهانگیر حقشناس
  • احمد زیرک‌زاده
  • محمود نریمان
  • غلامحسین صدیقی
  • شاپور بختیار
  • نظام الدین موحد

جمعه چهارم 11 1387
X