دنیای اقتصاد - مرجان توحیدی: نمایندگان مجلس دو فوریت لایحه انتخاباتی دولت برای کاهش سن رای از 18 به 15 سال را رد کردند تا متعاقب آن اعتراض دولت و نمایندگان حامی دولت در مجلس را موجب شوند. روز گذشته لایحه دو‌فوریتی دولت برای کاهش سن رای به 15 سال در دستور کار مجلس قرار گرفت و غلامحسین الهام سخنگوی دولت هم به عنوان نماینده دولت به مجلس آمده بود تا شخصا کار دفاع از این لایحه و ضرورت تصویب آن را عهده‌دار شود. اما دفاعیات الهام هم کارساز نشد و نهایتا مجلس با 171 رای مخالف از 239 نماینده حاضر با قاطعیت دو فوریت لایحه دولت را رد کرد و تکلیف این لایحه به پس از انتخابات موکول شد. از مجلس هفتم به این سو برای سومین بار است که لایحه کاهش سن رای به 15 سال در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد، ولی از سوی نمایندگان رد می‌شود. در جلسه علنی دیروز هم فضای مخالفت با لایحه دولت به قدری بالا بود که نمایندگان مجلس با فریاد‌های دو دوی خود پیش از آن که الهام بخواهد در دفاع از دوفوریت لایحه کاهش سن رای‌دهندگان از 18 به 15سال پشت تریبون قرار بگیرد و اظهار نظر کند پیشاپیش رای نهایی خود را که همان عدم تصویب قاطعانه دو فوریت لایحه بود، اعلام کردند. به طوری که نمایندگان پیش از آن که الهام به عنوان نماینده دولت بخواهد صحبت کند چندین بار با فریاد‌های «دو دو» خود که نشانه مخالفتشان بود مانع از آن شدند که الهام بحث خود را آغاز کند و تکرار این روند باعث شد تا لاریجانی چندین بار از نمایندگان بخواهد تا به اصطلاح خودش اجازه دهند کلام الهام منعقد شود و بعد به اظهار نظر بپردازند. مخالفت گسترده نمایندگان با طرح مزبور، اما به صحن علنی ختم نشده و اعضای فراکسیون اکثریت هم صبح روز گذشته پیش از آغاز جلسه علنی در این باره جلسه‌ای را تشکیل دادند و مخالفت خود را با این لایحه ابراز کردند. هرچند که حامیان دولت در مجلس تمام تلاش خود را برای رای آوردن این لایحه به کار بردند. به طوری که مهدی کوچک زاده نماینده تهران به انتشار برگه‌هایی در صحن علنی اقدام کرد که در آن بخشی از بیانات مقام معظم رهبری را در اسفند86 درباره رای دهندگان مورد اشاره قرار داده بود. کوچک زاده قصد داشت با این شیوه نمایندگان را برای رای به این دوفوریت اقناع کند که با تذکر حسن ونایی روبه‌رو شد. حسن ونایی در تذکر خود به پخش این برگه‌ها از سوی یک نماینده اعتراض کرده بود. کوچک زاده هم در تذکر خود هم نسبت به این‌که نمایندگان مجلس در هنگام سخنان الهام با گفتن عدد 2 آرامش جلسه را به هم زده بودند، تذکر داد و همچنین با اشاره به تذکر صبح ونایی مبنی بر این‌که کاغذهایی در صحن مجلس از سوی یک نماینده پخش می‌شود، گفت: آنچه توزیع کردم با هزینه شخصی بوده است.
لاریجانی در پاسخ به کوچک‌زاده گفت: برای توزیع اوراق در داخل مجلس، بحث مالکیت در آن ملاک نیست که از بودجه شخصی یا بودجه دولتی باشد، باید طبق ضوابط انجام شود. رییس مجلس گفت: البته تذکر شما در مورد آرامش جلسه تذکر به‌جایی است و نمایندگان مجلس باید اجازه دهند کلام ناطق منعقد شود و سپس نظر خود را ارائه کنند. با این حال این اقدامات مانع از آن نشد که مجلس هشتمی‌ها هم مثل هفتمی‌ها کاهش سن رای دهندگان را وتو کنند. استناد به این جمله امام (ره) که حسین فهمیده رهبر ماست در نشان دادن شعور و فهم 15 ساله‌ها شاید مهم‌ترین دلیل موافقان تصویب دو فوریت بود. علاوه بر این موافقان بر این باور بودند که با قائل شدن حق رای برای 15 ساله‌ها هم به مشارکت سیاسی کمک می‌شود و هم از آنجا که 15 ساله‌ها در دوران جنگ ایران و عراق حضور داشتند نباید بین نوجوانان آن روز و 15 ساله‌ای امروز فرق گذاشت. همچنین موافقان رسیدن به سن تکلیف که همان 15 سال است رامجوزی برای بلوغ اجتماعی و سیاسی نوجوانان ارزیابی می‌کردند. این در حالی بود که مخالفان معتقد بودند که نباید فضای دانش‌آموزی را درگیر مباحث سیاسی و انتخاباتی کرد و اگر 15 ساله‌ها به این حد از بلوغ رسیده باشند پس باید سن اشتغال به کار هم کاهش یابد. علاوه بر این که اگر موافقان معتقد بودند که چون چهل روز به انتخابات مانده باید این لایحه با فوریت بررسی شود، اما مخالفان بر این باور بودند که از فوریت نداشتن این لایحه کشور دچار خسران نمی شود که بخواهیم آن را با فوریت بررسی کنیم.
15ساله‌ها یادگار امامند
غلامحسین الهام، اما در توضیح این لایحه دو فوریتی گفت: سن 15 سال کامل از اموری است که از اول انقلاب با رویکرد امام (ره) و انقلاب شروع شده است و در واقع رای در این مبدا یادگار انقلاب اسلامی و امام (ره) است که این انقلاب را با رای 15 ساله‌ها در همه‌پرسی روز جمهوری اسلامی و اولین انتخابات‌ها با آن شروع شد. وی افزود: از آن تاریخ منشا مشارکت سیاسی رای 15 سال تمام است، لذا اگر این موضوع را حذف کنیم رویکرد انقلاب را بر می‌گردانیم.
الهام با بیان این‌که جهت این لایحه سرمایه عظیم جوانان 15 سال به بالا هستند که خودشان در دفاع مقدس و عرصه‌های علمی و فن‌آوری و مراحل مختلف اجتماعی نشان دادند، گفت: امروز حدود 4میلیون جوان در این سن داریم و در عرصه‌های علمی مختلف برای کشور فعالیت کرده و مقام کسب کرده و با شور و نشاط در همه عرصه‌های اجتماعی، علمی و ورزشی حضور دارند که اگر آنها را حذف کنیم احساس می‌کنند نظام جمهوری اسلامی ایران نسبت به توانایی آنها کم شده است. سخنگوی دولت با تاکید بر این‌که دولت نمی‌خواهد از این مساله استفاده سیاسی کند، گفت: ما از قدرت به حق سیاسی آنها برای مشارکت در انتخابات دفاع می‌کنیم. وی اضافه کرد: این موضوع یک مساله حقوقی هم دارد، زیرا سن تکلیف از همین سن شروع می‌شود، لذا مهجور کردن و حذف جوانانی که حق تکلیف پیدا کرده‌اند، نیازمند دلایل محکم است؛ ما در طول انتخابات مختلف و همچنین مجالس مختلف رای این جوانان را داشته‌ایم، ضمن این‌که ما این جوانان را در سخت‌ترین مسائل اجتماعی کشور صاحب تکلیف می‌دانیم، اما چرا در مسائل مهم سیاسی که ایجاد اهمیت و همچنین نشاط می‌کنند آنها را صاحب حق نشناسیم. وی افزود: لذا می‌خواهیم با طرح این لایحه و تصویب آن از عدد 18 صرف‌نظر کرده و به عدد 15 که عدد انقلاب است، برگردیم.
18 سالگی سن ورود به اجتماع
محمدحسین فرهنگی هم به عنوان مخالف اول دوفوریت این لایحه گفت: این بحث در مجلس هفتم هم دوبار مطرح شد و ما آن را پشت‌سر گذاشتیم و نمایندگان استدلال‌های مختلفی را بیان کردند.
وی با بیان این‌که سن بلوغ 15 سال است، افزود: استدلال ما برای مخالفت با این لایحه در جمع‌بندی منطق جوامع بشری است، اگر می‌گوییم سن تکلیف مبنای ورود به وظایف فردی است، زیرا این مساله فرق می‌کند با این‌که ما بخواهیم معتقد باشیم فردی که در مسائل فردی باید تصمیم‌گیری کند در مسائل اجتماعی هم صاحب‌نظر است. نماینده تبریز اضافه کرد: سن 18 سالگی سن ورود به مسائل اجتماعی است و در این سن است که مسائل اجتماعی برای جوانان مورد توجه قرار می‌گیرد. وی با تاکید بر این‌که ورود به سن تکلیف و مسوولیت‌های فردی با ورود به تصمیم‌گیری‌های مهم اجتماعی متفاوت است، گفت: لذا سن رشد فردی مقدم بر سن اجتماعی است، به همین دلیل است که در قانون استخدام، سن فرد نباید کمتر از 18 سال باشد و اگر بخواهیم سن 15 سال را سن بلوغ در نظر بگیریم پس دختران هم که در سن 9 سالگی به بلوغ می‌رسند، باید بتوانند از همان سال رای دهند.
رییس‌جمهور با رای 15 ساله‌ها انتخاب شد
همچنین حسن کامران در موافقت با دو فوریت این لایحه گفت: ما نمایندگان مجلس هفتم، با رای 15 ساله‌ها وارد مجلس شدیم، رییس‌جمهور کشورمان هم با رای 15 ساله‌ها انتخاب شد.
نماینده اصفهان گفت: امروز امنیت محلات کشور به دست جوانان بسیجی زیر 15 سال تامین می‌شود و این افتخار برای انقلاب اسلامی ما است که چنین فرزندانی داریم. لاریجانی در این هنگام به وی تذکر داد که باید در مورد فوریت مساله صحبت کند و توضیح در مورد اصل لایحه ندهد. کامران در پاسخ به لاریجانی با بیان این‌که بنده پاسخ مخالف را می‌دهم، گفت: ای کاش شما هم به مخالف این تذکر را می‌دادید، این در حالی است که چهل روز به انتخابات مانده آیا می‌توان یک لایحه را با یک فوریت یا به صورت عادی در این مدت باقیمانده تصویب کرد، بنابراین باید به صورت دو فوریتی مطرح می‌شد.
امامحمدرضا خباز به عنوان مخالف دوم دو فوریت این لایحه گفت: اگر قرار باشد نسبت به طرح یا لایحه و دو فوریت آن رای دهیم، در صورتی خواهد بود که آن مساله نظام را دچار لطمه می‌کند و ضایعاتی برای کشور به وجود می‌آورد، بنابراین در اینجا این سوال مطرح است که چه خدشه و لطمه‌ای به نظام وارد می‌شود که دوستان در این شرایط حساس که چشم دنیا به انتخابات ما است، چنین لایحه دو فوریتی آوردند. وی افزود: ما نمی‌توانیم تافته جدابافته‌ای از دیگر کشورها باشیم، در تحقیقی که از میان 26 الی 27 کشور مهم دنیا انجام شده، به غیر از دو کشور که سن رایدهندگانشان 16 سال بوده، بقیه کشورها سن رایدهندگانشان از 18 سال تا 21 سال بوده است، بنابراین هرچقدر سن رای‌دهندگان بالاتر باشد، مقبولیت آرا را نشان می‌دهد.
بنا بر این گزارش، بهروز جعفری نیز به عنوان موافق دوم با دو فوریت لایحه گفت: آیا ما در 30 سال گذشته از کشورهای بیگانه تبعیت می‌کردیم؟ آیا ما برای وضع قوانین خود باید به کشورهای خارجی توجه کنیم یا این‌که خودمان الگوی آنها باشیم؟
وی ادامه داد: مگر در این سال‌ها کشور با رای همین 15 ساله‌ها اداره نشده است؟ ضمن آنکه اگر مجلس هفتم آن را رد کرده، باید گفت که مجلس هفتم با مجلس هشتم متفاوت است و ما روز به روز باید تفکر نو، ابزار نو و دیدگاه جدید داشته باشیم.
پنج شنبه بیست و چهارم 2 1388