امام حسن علیه السلام در قبال اهدای دسته گلی از طرف کنیزی به ایشان ؛ وی را آزاد فرمود و علت این کار را با ذکر این آیه از قرآن کریم بیان نمودند :
آیه: وَإِذَا حُیِّیْتُم بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا إِنَّ اللّهَ کَانَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ حَسِیبًا سوذه ی نسا ء آیه ی 86تفسیر المیزان: ( علامه طباطبایی) ترجمه: وهرگاه شما را به درودى ستایش گفتند، پس شما به بهتر از آن تحیّت گویید یا (لااقّل) همانند آن را (در پاسخ) باز گویید که خداوند همواره بر هر چیزى حسابرس است.
این جمله امر به تحیت است ، در مقابل تحیتى که دیگران به انسان مى دهند، مى فرماید: در پاسخ تحیت دیگران ، تحیتى به مثل آن و یا بهتر از آن بدهید. و این حکمى است عمومى ، تمامى تحیت ها را شامل مى شود، چیزى که هست مورد آیات محل بحث ما به شهادت آیات بعد تحیت سلام و صلحى است که مسلمانان دریافت مى کنند. و در کتاب مناقب آمده که کنیزى از کنیزان امام حسن (علیه السلام ) دسته اى ریحان براى آن جناب آورد، حضرت در عوض به وى فرمود: تو در راه خدا آزادى ، شخصى پرسید: آیا براى یک طاقه ریحان کنیزى را آزاد مى کنى ؟ فرمود: خداى تعالى ما را ادب آموخته و فرموده : (( اذا حییتم بتحیه فحیوا باحسن منها... )) و تحیت بهتر از یک طاقه ریحان براى او، همین آزاد کردنش بود.
مؤ لف : این روایات بطورى که ملاحظه مى کنید معناى تحیت در آیه شریفه را عمومیت مى دهند، بطورى که شامل هدیه و تحفه نیز بشود.
ترجمه تفسیر المیزان جلد 5 صفحه : 53 تفسیر نور(قرائتی)
آیه: وَإِذَا حُیِّیْتُم بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا إِنَّ اللّهَ کَانَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ حَسِیبًا ترجمه: وهرگاه شما را به درودى ستایش گفتند، پس شما به بهتر از آن تحیّت گویید یا (لااقّل) همانند آن را (در پاسخ) باز گویید که خداوند همواره بر هر چیزى حسابرس است. نکته : مراد از «تحیّت»، سلام کردن به دیگران، یا هر امر دیگرى است (339) که با آرزوى حیات و سلامتى و شادى دیگران همراه باشد، همچون هدیه دادن. چنانکه وقتى کنیزى به امام حسنعلیه السلام دسته گلى هدیه داد، امام او را آزاد کرد و در پاسخ سؤال مردم، همین آیه را قرائ ت فرمود. در اسلام، تشویق به سلام به دیگران شده، چه آنان را بشناسیم یا نشناسیم. و بخیل کسى شمرده شده که در سلام بخل ورزد. و پیامبر به هر کس مىرسید حتّى به کودکان، سلام مىداد. در نظام تربیتى اسلام، تحیّت تنها از کوچک نسبت به بزرگ نیست، خدا، پیامبر و فرشتگان، به مؤمنان سلام مىدهند. (340) (به آداب سلام در روایات مراجعه شود). پیام: 1- رابطهى عاطفى خود را نسبت به یکدیگر گرمتر کنید. «فحیّوا باَحسن» 2- ردّ احسانِ مردم نارواست، باید آن را پذیرفت و به نحوى جبران کرد. «حیّوا باحسن منها» 3- پاسخ محبّتها و هدایا را نباید تأخیر انداخت. حرف فاء در کلمه «فحیوا» 4- پاداش بهتر در اسلام استحباب دارد. «فحیّوا باحسن منها» 5 - در پاسخ نیکىهاى دیگران، ابتدا به سراغ پاسخ بهتر روید، اگر نشد، پاسخى مشابه. «باحسن منها او ردّوها» 6- در جنگ هم اگر دشمن پیشنهاد صلح کرد، شما با رحمت بیشترى بپذیرید، یا مقابله به مثل آن را بپذیرید. «حییتم بتحیّة فحیّوا باحسن منها» 7- از تحیّتهاى بىجواب نگران باشید، که اگر مردم پاسخ ندهند، خداوند حساب آن را دارد و نه عواطف مردم را بىجواب گذارید، که خداوند به حساب شما مىرسد. «انّ اللّه کان على کلّ شیىء حسیباً»