ب . طرح سؤال

سؤال کردن از استاد چه در درس و چه در خارج از درس در رشد طلبه بسیار تأثیر دارد.

ممکن است در ابتدا سؤالات، پیش پا افتاده باشد به گونه اى که استاد با چند کلمه ى کوتاه پاسخ دهد یا حتى سؤال مورد تمسخر و سائل مورد استهزا قرار گیرد اما احتمال این امور یا وقوع آنها نباید مانع از ادامه ى روحیه ى پرسشگرى او شود.

طلبه باید به خود جرأت دهد که نکات مبهم را سؤال کند.

چه بسا سئوال نابجاى او استاد را به نکته اى دیگر توجه دهد که بسیار مهم و مفید باشد.

اگر این روحیه در او بماند با رشد علمى سؤالاتى را مطرح خواهد کرد که استاد به راحتى نتواند جواب دهد و یا حتى ممکن است به سؤالاتى برسد که مطلب استاد و نظر او را تغییر دهد.

ایجاد روحیه ى نقادى در تعالى محصل بسیار با اهمیت است گرچه باید توجه داشت که از حد اعتدال خارج نشویم.

باید ضمن اینکه براى خود استقلال رأى قایلیم و بى دلیل زیر بار هر حرفى نمى رویم، این حساب را نیز همیشه با خود داشته باشیم که احتمال اشتباه و خطا نیز در ما منتفى نیست و با لحاظ این هر دو، قدرت اشکال و اعتراض را در خود بارور کنیم تا رشد یابیم.

در طرح سؤال نباید عجله کرد.

چه بسا خود بتوانیم مسئله را حل کنیم و یا استاد لحظاتى بعد آن را مطرح و جواب گوید.

ولى اگر با اندکى تأمل دریافتیم که نه قابل حل است و نه بحث استاد به گونه اى است که به طرح این سؤال بپردازد، باید سؤال را مطرح نماییم.

گرچه در این صورت نیز ممکن است اشتباه کنیم و از استاد جواب بشنویم: چند لحظه ى دیگر صبر کنید؛ یا خود دریابیم که جاى این سؤال نبود.

در هر حال، این گونه امور عادى است و نباید به خاطر آن از این رویه دست برداشت.

بر اثر پیگیرى این روش خیلى زود به جایى خواهیم رسید که سؤالاتمان، سؤالات با ارزش و تفکر بر انگیزى باشد.