شورای همکاری خلیج فارس در سال 1981 پس از جلسات متعدد شش کشور حوزه ی خلیج فارس رسما تشکیل شد. شش کشور عضو عبارتند از: 1ـ عربستان؛ 2ـ کویت؛ 3ـ قطر؛ 4ـ امارات؛ 5 ـ عمان؛ 6ـ بحرین. تشکیل این شورا در شرایطی اتفاق افتاد که دو سال از پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس نظام جمهوری اسلامی در ایران می گذشت. این مسأله همزمان با خلأ قدرت ناشی از سقوط رژیم شاه که به عنوان ژاندارم منطقه عمل می کرد و نیز اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی سابق و بروز جنگ بین ایران و عراق هم چنین همکاری امریکا و بلوک غرب با اعراب بود. بنابراین در تشکیل شورا نمی توان متغیرهای یاد شده را نادیده گرفت.
اما جای این پرسش باقی است که ـ به طور دقیق ـ چه عناصری در تشکیل شورای همکاری خلیج فارس مؤثر بوده اند و آیا هدف شورا آن گونه که اعلام شده، اقتصادی است و یا انگیزه های امنیتی و متغیرهای دیگری نیز در آن دخیل بوده اند؟
هدف این نوشته پاسخ به این پرسش است که شورای همکاری خلیج فارس چرا و در چه شرایطی تشکیل شد و این شورا چه مقدار از انقلاب اسلامی ایران متأثر بوده است؟
فرضیه های مختلفی برای پاسخ به پرسش فوق مطرح شده است که در ذیل به نقد و بررسی هر یک پرداخته خواهد شد. البته گفتنی است که به رابطه ی ایران با این شورا نیز توجه خواهد شد.