آداب کامل مصلی

در راستای اقامه نماز و شرائط آن از حضرت ثامن‌الحجج (علیه‌السلام) می‌فرماید:

وقتی اراده نماز کردی پس با بی‌رغبتی و کسلی، خواب آلودگی، عجله و شتاب و بازی و اشتغال به چیزی مشغول نماز نشو، ( یعنی قبلاً حال پیدا کن، و حالت نمازگزارن واقعی را به خود بگیر، سپس آماده نماز شو). و نمازی به جا آور که سکون و حضور قلب و آرامش و تأنی در او باشد.

بر تو باد در نماز به خضوع و خشوع و اینکه در پیشگاه خداوند چنان خاشع و خاضع باشی که خشیت و خوف از سیمای تو ظاهر گردد، و بوسیله طمأنینه خوف و رجا در تو ظهور پیدا کنداز کثرت ترس و ورعی که بر قلبت عارض شده‌است. پس در این حالت مقابل پروردگارت چون بنده فراری گناهکار، که در مقابل مولایش قرارگرفته، بایست، و قدمهایت را، منظم کن، و خود را برای اطاعت از مولایت مستعدّ و مهیا ساز، و به چپ و راست، توجه مکن. و خدا را مثل اینکه تو را می‌بیند به حساب آور، (که آدمی در مقابل مولای خویش حیا می‌‌‌کند به غیر او توجه نماید، و عمل خلاف میل او انجام دهد)؛ زیرا اگر تو خدا را نمی‌بینی همانا او تو را می‌بیند.

در نماز با اعضا و جوارحت و جامه‌ات بازی مکن و نیز چشمت را به موضع سجده بیفکن و در هنگام نماز از خودت جزع و هلع و ترس (حاکی از ترس از خدا و عذاب الهی باشد) ظاهر کن، و با این حالات مخصوص نشان بده که تو راغب الی الله هستی، و به خدا عشق می‌ورزی. در حال قیام گاهی به این پا و گاهی آن پا تکیه نکن. و چون کسی که می‌خواهد با نماز وداع کند، نماز بگزار طوری که دیگر موفق به ادای آن نمی‌گردی (نماز که موجب فلاح و رستگاری و نجات در دنیا و آخرت است)

وقتی که به نماز ایستادی، با تمام توجه قلبی و با همه وجودت به خداوند روی آور تا که خدا نیز به تو روی آورد. و هر گاه خواستی برای نماز وضو بگیری وضویی کامل بساز. و هر گاه خواستی سجده کنی پیشانی‌ات را بر خاک بگذار هرگاه به نمازت روی آوردی و با حضور کامل قلبی به نماز ایستاده‌ای و آداب و شرائط نماز را حفظ کردی وبا تمام وجودت به سوی او رفتی او نیز با تمام رحمت و مغفرت و عنایتش به تو روی خواهد آورد و هرگاه از خدا روی گردان شوی خداوند نیز از تو روی گردان شود از خداوند بزرگ توفیق طلب می‌کنیم که مراقب اقامه نمازهای خویش باشد تا نماز ما با دستور العمل امام رضا (علیه‌السلام) مطابقت نماید.

شرط قبولی نماز

کسب شرائط صحت نماز و قبولی آن بدست خود نماز گزار است در عبارت کوتاهی مولی متقیان می فرماید

ای کمیل، نگاه کن ببین که در چه چیز نماز می گزاری، و بر روی چه چیزی به نماز ایستادی. اگر آنچه را از آن بری نمازت استفاده می کنی حلال و مباح نباشد، پس نمازت قبول نیست. چقدر اشتباه می کنند بعضی از مردم که اهل نمازند و مرتب این فریضه مهم را بپا می دارند اما حقوق مردم را رعایت نمی کنند و رضایت صاحب مالی که از آن در نمازش استفاده می کنند جلب نمی نمایند، به آب و غذا و مکان و لباس و فرش و همه آنچه که دخالت در صحت نماز دارد توجه ندارد و اهمیت نمی دهند .در این صورت چه امیدی به صحت نماز است تا برسیم به قبولی آن کسی که ثروت و اموالش را تزکیه نمی نماید و کسی که دقت در حلال و حرام نمی کند . چگونه می تواند امیدوار باشد که نمازش مقبول یا صحیح باشد

تولی تبری شرط قبولی نماز

در زیارت جامعه می خوانیم که معصومی می فرمایند بوسیله ما وبا راهنمایی ما خداوند عبادت و پرستش و شناسایی می گردد

بنابراین حق این خانواده بر ما که رهین ارشادات و دلالتهی آنان به حق تعالی و همه امور حقه شریعت اسلام هستیم این است که تولی ومحبت آنان و تبری از دشمنانشان شعار زندگی ومایه مباهات ما باشد. همچنان که ولایت اهل بیت (علیها السلام) و تبری از دشمنانشان جزو شرائط قبولی نماز مقرر گردیده است ابوحازم می گوید شخصی از امام زین العابدین (علیه السلام) پرسید : سبب قبولی نماز چیست ؟حضرت در جواب فرمود : ولایت ما و براءت از دشمنان ما سبب قبولی نماز است آن شخص فرمود :حجتی رابری احدی باقی نگذاشتی. سپس برخاست و فرمود خداوند میداند در چه جایی رسالتش را مستقر فرماید آنگاه ناپدید گردید بنابرین تولی و تبری در قبولی عبادات ما اعم از واجبات و مستحبات دخالت مستقیم دارد و بدون محبت و ولایت خاندان عصمت عبادت ما قبول نیست.

نماز و حق الناس

تا مظلمه ای برگردن مصلی باشد مشمول لعن خداست

از جمله آداب نماز این است که حقی و مظلمه ای از کسی بر گردن نماز گزار نباشد نماز گزاری که مغضوب ومدیون خلق الله است باید مظالم عباد را از خود بکلی دفع کند تا مشمول مراحم حضرت حق در نماز وعبادتش شود

رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) می فرماید

خداوند به من وحی کرد وفرمود ای برادر پیامبران مرسل من ای برادر پیامبران اندارگر من بترسان قومت را از اینکه در مسجدی از مساجد من داخل شوند وحال آنکه از بندگان من در نزد آنان مظلمه ای وحقوقی ضایع شده ای باشد چون من او را لعنت می نمایم و از رحمت خود به دور می دارم مادامی که مقابل من به نماز ایستاده و آن حقوق را رد نکرده باشد و آن مظلمه را از گردن خود رد نکرده باشد

و اگر آن مظلمه را بپردازد و حق و حقوق مردم را بدهد آن قدر به من نزدیک می شود.

که من گوش او می شوم که با آن می شنود، وچشم او می شوم که با آن می ببیند، واز دوستان و بندگان برگزیده من می شود و در جوار من با پیامبران وصدیقین وشهدا در بهشت قرار می گیرد.

فضائل نماز

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله و سلم)فرمود:خداوند نماز را نور چشم من قرار داده است

پیامبر به ابوذر فرمود:ای ابوذر خداوند روشنی چشم مرا نماز قرار داده . و نماز را چنان محبوب من ساخته که غذای لذیذ را برای گرسنه و آب گوارا را برای تشنه محبوب و عزیز قرار داده است ای ابوذر همانا گرسنه از غذا وتشنه از آب سیر می گردد ولی نماز هرگز سیر نمی گردم.ابوذر پرسید یا رسول الله کدام نماز افضل وبرتر است؟ حضرت فرمود :نمازی که قنوتش طولانی باشد.

نماز گرامی ترین اعمال بعد از معرفت خداوند

نماز سنبل عبادت است که از نظر معنوی و تربیتی تا آخرین لحظات زندگی آدمی به آن نیاز دارد و به وسیله آن ارتباط خویش را با مولی و پروردگار خویَش مستحکم سازد و بدون آن اساس و پایه دینش منهدم و نابود است معاویه بن وهب از امام صادق می پرسد :گرامی ترین چیزی که عامل تقرب حضرت احدیت باشد چیست ؟و محبوب ترین آن کدام است؟حضرت صادق (علیه السلام)فرمود:بعد از شناخت خداوند چیزی را برتر از نماز نمی بینم آیا نمی بینی که بنده صالح عیسی بن مریم فرمود :خداوند مرا به نماز توصیه نموده است.

مثل نماز در دین مثل ستون خیمه است

هر بنا و ساختمانی برپایه ها و ستونهای خود استوار است نماز هم به منزله ستون و پایه است که دین بر آن استوار است رسول گرامی اسلام می فرماید:

در حقیقت نماز شباهت به عمود و ستون خیمه دارد. آن هنگام که ستون ثابت و استوار باشد طنابها و میخها وچادر نیز سالم می ماند لیکن اگر ستون شکست و از حیز انتفاع افتاد بقیه وسائل خیمه اگر چه سالم نیز باشند بلا استفاده می مانند نماز در دین همین حکم را دارد که اگر تمامی اعمال نیک و شایسته صحیح و درست باشد لیکن نماز که ستون دین است یا نباشد ویا صحیح و با شرائط نباشد هرگز آن اعمال نیک ارزش و فایده ای ندارد

موضع نماز در دین

حضرت امیرالمومنین به فرزندانش امام حسن وامام حسین(علیه السلام) می فرمایند:

فرزندانم خدا را درباره در نظر بگیرید زیرا نماز بهترین عمل و ستون دین شماست .در جای دیگر نیز فرزندانش را به این بیان توصیه و تاکید به نماز می کند و می فرماید: ای عزیزان من: ای پیروان من: توصیه می نمایم شما را به نماز, نمازی که ستون دین و پایه اسلام است بنابراین از آن غافل نگردید.

اولین محاسبه پس از مرگ

نماز از اهمیت اساسی در دین اسلام برخوردار است و اولین چیزی است که بر مسلمان مکلف واجب می‌گردد و آخرین فریضه‌ای است که تا انتهای زندگی باقی است. و اولین چیزی که پس از مرگ از او پرسش و محاسبه می‌شود نماز است چون قبولی همه عبادات و اعمال نیک وابسته به قبولی نماز می‌باشد حضرت صادق (علیه السلام) می‌فرماید اولین چیزی که بنده به آن محاسبه می‌گردد نماز است، پس هر گاه نماز قبول شد و پذیرفته گشت سایر اعمال او نیز مقبول خواهد شد و اگر نماز رد شد، سایر اعمال او نیز مردود خواهد شد.

آخرین فریضه تا دم مرگ

پیامبر اکرم می‌فرمایند: همانا اولین فریضه‌ای که از طرف خداوند بر بندگانش واجب شد نماز بود و آخرین فریضه‌ای که تا دم مرگ از او ساقط نمی‌گردد و وجوبش همچنان باقی است نماز است و اولین چیزی که بنده به آن در روز قیامت محاسبه می‌گردد نماز است پس اگر کسی جواب داد بعد از آن ، کار بر او آسان می‌گردد و اگر جواب نداد، بعد از آن کار او سخت می‌شود.