با بهره‌برداري از پروژه 25 كيلومتري راه روستايي در استان هرمزگان، مسير بندرعباس به بستك 165 كيلومتر نزديك تر شد.

مديركل راه و ترابري استان هرمزگان دوشنبه در آيين بهره برداري از اين پروژه گفت : براي احداث اين قطعه راه ارتباطي مبلغ 51 ميليارد ريال هرينه شده است.

مهندس خداداد مقبلي با اشاره به‌اينكه پيمانكاري اين پروژه قرارگاه خاتم الانبيا بوده، مشخصات اين پروژه را، 10 متر عرض و 84 پل و ابنيه فني ذكر كرد.

وي همچنين گفت: اداره‌كل راه و ترابري استان هم‌اكنون 300 پروژه راهسازي كه 120 پروژه راه روستايي و مابقي راه اصلي و فرعي است، در مجموع به ارزش يك هزار و 350 ميليارد ريال در دست انجام دارد.

مهندس مقبلي، آزاد راه اسكله شهيد رجايي - دشت‌امام ، احداث 256 كيلومتر بزرگراه مسيرهاي‌بندرعباس -سيرجان‌و بندرعباس -خمير -بوشهر و بندرعباس -سه راهي ميناب ، محور بستك به لار-بندرعباس ، بهسازي محور ميناب -جاسك بطول 65 كيلومتر را از جمله اين طرح‌ها برشمرد.

مدير كل برق منطقه‌اي هرمزگان‌گفت: امروز بطور همزمان 39 پروژه‌برق‌رساني و تقويت شبكه در نقاط مختلف اين‌استان مورد بهره‌برداري قرار گرفت.

مهندس عبدالرسول پيشاهنگ دوشنبه‌درآيين‌افتتاح طرح افزايش ظرفيت كهورستان با ارايه گزارشي پيرامون اثرات اين طرحها افزود: اجراي اين تعداد طرح در مجموع 200 ميليارد ريال هزينه در برداشته است.

وي اظهار داشت : بااجراي 19 پروژه برق رساني تعداد 432 خانوار روستايي از روشنايي برخوردار شدند.

وي همچنين گفت: با بهره‌برداري از مجموع 39 طرح بين 50 تا 100 درصد ظرفيت موجود برق روستايي اين استان افزايش يافت كه در نتيجه قطعي، خاموشي و عدم كشش شبكه برق را ديگر نخواهيم داشت.

مهندس پيشاهنگ از اجراي پروژه‌تقويت شبكه و افزايش ظرفيت گابريك‌از توابع جاسك بعنوان بزرگترين اين پروژه‌ها ياد كرد كه 50 ميليارد ريال هزينه در برداشته است.

وي به عمر 70 ساله برق در اين استان اشاره و ابراز داشت : پروژه‌هاي اجرا شده در دو دهه گذشته صدها برابر 40 سال قبل از پيروزي انقلاب اسلامي در اين استان مي‌باشد.

مديركل برق منطقه‌اي هرمزگان در ادامه افزود:در مدت يادشده تعداد مشتركين هرمزگان از 33 هزار به 336 هزار خانوار رسيده و تعداد روستاهاي برق رساني شده از هشت روستا به يكهزار و 500 روستا افزايش يافته است.

مهندس پيشاهنگ اضافه كرد: تعداد پست‌هاي برق در قبل از انقلاب تنها 8 پست بوده كه به 85 پست در حال حاضر رسيده و همچنين توليد برق از 65 مگاوات به 2 هزار و 320 مگاوات در اين استان افزايش يافته است .

به مناسبت گراميداشت دهه مبارك فجر كنگره شعر استاني با عنوان انفجار نور درسالن غدير بندرعباس با حضور جمعي از شاعران محلي برگزار شد.

رييس حوزه هنري هرمزگان ودبير اين كنگره گفت: پس ازاعلام فراخوان 135 اثر از شاعران بندرلنگه،بندرعباس، قشم، ميناب و رودان به دبيرخانه رسيد كه بيشتر اين اشعار باموضوعات ولايت، پيامبراعظم (ص)، محرم وانقلاب اسلامي بود.

مهدي قاسمي‌زاده افزود: از 135 اثر رسيده به دبيرخانه 32 اثر برگزيده شد كه شاعران برگزيده به قرائت اشعار خود پرداختند.

وي درادامه افزود: شاعران بايستي از اشعار خود در راه گسترش فرهنگ وهنر ديني استفاده نمايند و همواره در راه سيدالشهدا(ع) گام بردارند.

قاسمي‌زاده گفت: داوري اين كنگره را دكتر عليرضا قزوه، استاد علي رضايي و استاد محمد علي بهمني از شاعران بزرگ و معاصر كشور برعهده داشتند.

مديركل تبليغات اسلامي هرمزگان دراين مراسم ضمن گراميداشت دهه مبارك فجر گفت: اين كنگره يك كار جمعي است واعتقاد ما براين است كه درمقوله فرهنگ و هنر بايستي كارها را بصورت جمعي پيش برد تا دراين راه بتوانيم موفق باشيم و درآينده گام‌هاي بزرگتري را برداريم.

حجت‌الاسلام شكرالله زندوي افزود: زبان شعر زباني شيرين و ماندگاراست و در ميان هنرها، شعرازجمله هنرهايي است كه كمتر دستخوض ناملايمات شده وخلوص و جاذبه و سياق خود را درجامعه ما حفظ كرده‌است.

اين كنگره با همكاري حوزه هنري استان هرمزگان،اداره‌كل تبليغات اسلامي، صداوسيما، سازمان ملي جوانان و اداره‌كل فرهنگ وارشاداسلامي با حضور جمعي از مسوولان اجرايي استان برگزارشد.

درپايان مراسم وپس از قرائت بيانيه هيئت داوران، جوايز نفرات برتر توسط مسوولان حاضر در مراسم به آنان اهدا شد.

منيع:

تبيان هرمزگان

معبد هندوها

ساختمان اين معبد، در سال 1310 هجري قمري ، در زمان حكومت محمد حسن خان سعدالملك احداث شده است . اساس ساختمان اين معبد عبارت است از يك اتاق چهرگوش مياني كه بر روي آن گنبدي قرار گرفته است . سبك معماري اين گنبد را مقرنس هاي پيرامون آن نه تنها از ديگر گنبدهاي موجود در سواحل خليج فارس ، بلكه از گنبدهاي سراسر ايران متفاوت مي سازد. طرح اين بنا كاملاٌ از معماري معابد هندي متاثر است . اين معبد از جمله نشانه هاي معدود تاريخي بندرعباس است كه توجه هر تازه واردي را به خود جلب مي كند و امروزه در كنار يكي از يكي از خيابانهاي اصلي شهر قرار دارد.

نيايشگاه ميترا

در پانزده كيلومتري شهر قشم ، در مسير راهي كه به منطقه باستاني جزيره يا خربس و سپس به بندر سوزا منتهي مي شود، يك رشته كوه طولاني وجود دارد كه در دل آن معماري صخره اي شگفتي قرار دارد. ورود به اين فضاي صخره اي از طريق روزنه هاي غار مانندي ممكن است كه تعداد آنها به نه روزن در سه رديف مي رسد. در رديف بالا شش، در حاشيه وسط دو و در پايين يك روزن تعبيه شده است .

درپشت روزنه ها، تالاري به مساحت 25 متر مربع و با ارتفاع 2/70 متر در دل صخره و سنگ حفر شده است . سقف تالار مسطح است . اين تالار محل به جاي آوردن مراسم مذهبي ويژه اي براي بزرگداشت در گذشتگان ، و به احتمال بسيار قوي مركز پرستش ( ايزدمهر ) يا ( ميترا ) بوده است . بررسي اجمالي و جزئيات داخلي آن ، نشانگر احداث در دوره مادها است . اين مجموعه ، از نظر نما سازي ، با معبد يا آرامگاه صخره اي ( كلات خورموج ) در دامنه كوه مند بوشهر شباهت بسيار دارد . هم جواري اين محل با شهر باستاني خربز نشان مي دهد ، در دوره مادها يك تمدن بزرگ پيشرفته در جزيره قشم وجود داشته است.

قلعه پرتغاليهاي جزيره هرمز

اين قلعه كه در ضلع شمالي جزيره هرمز و در ساحل دريا قرار دارد ، مهم ترين قلعه باقي مانده از روزگار تسلط پرتغالي ها بر سواحل و جزاير خليج فارس است . اين قلعه به فرمان آلفونسوآلبركرك دريانورد پرتغالي در سال 1507 ميلادي ، در محلي موسوم به مورنا احداث شد. قلعه به شكل چند ظلعي نامنظم است . ساختمان آن بسيار محكم است و ديوارهايي به قطر 3/5 متر با چند برج به ارتفاع 12متر دارد. تاسيسات قلعه شامل انبارهاي تسليحات ، آب انبار و اتاق هايي با سقف هلالي است . در زمان شاه عباس كه به استعمار پرتغالي ها در ايران خاتمه داده شد، اين قلعه به دست امام قلي خان از سرداران شاه عباس فتح گرديد.

قلعه لشتان

اين قلعه در 6 كيلومتري شرق بندرلنگه قرار گرفته و تاريخ بناي ان سال 904 هجري قمري است . با توجه به تاريخ مذكور، گروهي معتقدند كه ساخت اين بنا به زمان سلطه و قدرت پرتغالي ها بر خليج فارس مربوط است . جمعي نيز عقيده دارند، اين قلعه در عهد هخامنشي احداث شده و بيش از 2000 سال قدمت دارد. در حال حاضر ، بجز حصار بند و اثار مخروبه روي ديوارها ، اثر ديگري از ساختمان قلعه باقي نمانده است . در داخل قلعه لشتان ، چندين قبرستان ، ده ها بركه آب و انبار آذوقه و آثار فراوان ديگري به جاي مانده است .

قلعه هزاره (بي بي مينو )

تنها بناي تاريخي شهر ميناب ، قلعه اي موسوم به قلعه هزاره است . مردم بومي اين قلعه را بي بي مينو مي نامند و معتقدند كه در روزگاران گذشته دو خواهر به نام هاي بي بي مينو و بي بي نازنين اين شهر را بنا كرده اند.گويا در گذشته دو قلعه وجود داشته كه يكي از قلاع ويران شده و تنها قلعه باقي مانده ، به نام قلعه هزاره يا قلعه بي بي مينو شهرت يافته است .اين قلعه تا اواخر دوره قاجار مركز حكومت محلي بود و در اطراف آن ، خندقي كنده شده بود. در آن زمان هميشه صد سرباط مسلح در قلعه مستقر بوده و نگهباني مي داده اند. در حال حاضر، از اين قلعه مخروبه اي باقي مانده است .

پل لاتيدان

پس از اخراج پرتغاليها از ايران، رفته رفته از اهميت بندري جزيره هرمز كاسته شد و بندرعباس جاي ان را گرفت و مهمترين بندر ارتباطي ايران گرديد. پل لاتيدان در مسير كاروان روي لار- بندرعباس ، در جهت گسترش امور بازرگاني احداث شد. اين پل در 50 متري غرب بندرعباس بر روي رودخانه كل (كول ) ايجاد شده و يادگار دوره صفوي است . بر خلاف پلهاي ديگر دوره صفوي كه آجري هستند، اين پل از سنگ بدون شكل ساخته شده و از طويلترين پلهاي ايران است . اين پل داراي صد دهانه بوده است كه در حال حاضر 33 دهانه آن مشهود است كه در ميان آنها چشمه طلاق هايي در دو طبقه تعبيه شده اند. بناي اين پل از عاليترين طرحهاي پل سازي ايران قديم محسوب ميشود.

قلعه پرتغاليهاي جزيره قشم

در انتهاي شمال شرقي جزيره قشم، يك قلعه قديمي و مخروبه وجود دارد . اين قلعه را در سال 1030 هجري قمري (1621ميلادي ) به دستور پادشاه اسپانيا در مسير بندر قشم ساخته اند. اين قلعه در سال 1622 به دست سپاهيان ايران فتح گرديد و تا امروز نيز آثار ديوار خارجي ان باقي مانده است . قلعه مذكور دو حصار و برجهايي در چهر گوش دارد . در پشت حصار بيروني قلعه ، خندقي وجود داشته كه اينك پر شده است . ديوار سازي قلعه با سنگهاي مرجاني و سنگ لاشه و ملات گچ و ساروج به شكل بناهاي عهد ساساني انجام گرفته است . در ميان خرابه هاي قلعه هنوز هم تعدادي لوله زنگ زده توپ وجود دارد . چهار لوله از اين لوله ها را در اطراف در ورودي پاسگاههاي قديمي شهر قشم و لافت نصب كرده اند و چند لوله توپ ديگرنيز به بندر لنگه حمل شده است .

منبع:

تبيان هرمزگان

در عصر حاضر كه اغراض سياسى جعل تاريخ را نيز براى تحقق خواسته هاى نامورد با اباحه گرى ترويج مى كند، هر پژوهشگر راستين و بى غرضى مى تواند بدون صعوبت و دشوارى از متون باستانى تا تاريخ معاصر و زمان حاضر آنگاه كه نوبت سخن به نام گستره آبى جنوبى ايران مى رسد تلألو نام خليج فارس را شاهد باشد كه به مثابه افشاگر ماهيت و منشأ اسامى مجعول پرتوافشانى مى كند و ماهيت اهداف مغرضانه اى را برملا مى سازد كه در خدمت، سياست پيشگانى قرار مى گيرد كه وحدت ميان مسلمانان را برنمى تابند و با تمسك به هر وسيله اى حتى اگر از درونمايه لازم نيز تهى باشد به منظور صيانت از تخت و كيان خود امت اسلامى را به واگرايى تحريك و تحريض مى كنند تا آنجا كه عدم تجانس و هنجارستيزى حاميان فرامنطقه اى بر اشتراكات فرهنگى، دينى و مذهبى همسايگان هم كيش تفوق يابد.

در سده نوينى كه عصر انقلاب اطلاعاتى خوانده اند ،«غربال كردن اطلاعات و صدور آن» از مهم ترين ابزارها براى القاى انديشه طراحان «نظم نوين جهانى» محسوب مى گردد به ويژه با لحاظ اين مهم كه گسترده ترين و تأثيرگذارترين شبكه هاى رسانه اى، ديدارى، شنيدارى و نوشتارى در تملك و اختيار دنياى غرب و صهيونيست هاى مولود آنان قرار دارد كه بى محابا فرهنگ ستيزى مغاير با منافع خود را هدف قرار داده اند و هر آينه كه مقتضى بدانند براى تأمين آنچه كه مطلوب نظرشان است و تضمين حيات شبكه هاى غول آسا و قدرتمند مالى و سياسى حكم مى رانند و سپس در زمان مناسب به اشاره پدرخوانده، عوامل شهرت طلب جعل تاريخ را قبيح نمى دانند و باز هم داستان «خليج عربى» و «جزاير عربى اشغال شده» در نفير كهنه و منسوخ پيشين دميده مى شود.

در دو قرن اخير به تاريخ خليج فارس مى توان به عنوان برآيندى از رابطه سه دايره هم مركز شامل مردم و دولت ها نگاه كرد. اين دايره ها در نخستين حلقه خود شامل مردمى بود كه كرانه هاى خليج فارس محل زيست آنان بود، قدرت هاى منطقه اى كه شامل ايران، عربستان و عراق بودند در حلقه ميانى جاى مى گرفتند. اين قدرت ها كه كرانه هاى خليج فارس را اختيار داشتند هر يك داعيه سيادت بر خليج فارس را در داشتند و چنين هدفى را سرلوحه برنامه ها و شعارهاى خود قرار داده بودند اما حلقه بيرونى از آن قدرت هاى فرامنطقه اى بود كه منافع ملى فرامنطقه اى آنها سبب دلبستگى شان به خليج فارس شده بود و به شكلى منظم يا متناوب در اين پهنه آبى حضور خود را به رخ مى كشيدند. حلقه اخير را كه مى توان قدرت هاى بين المللى در مقاطع مختلفى از تاريخ دو قرن پيش ناميد كه در اين ميان به ويژه حضور امپراتورى عثمانى، بريتانيا، روسيه و سرانجام آمريكا از بقيه پررنگ تر و تأثيرگذارتر بود.

تحركات و تحولات مركز گريز اين دايره ها و مدارهاى قدرت در آن پروسه پرفراز و نشيب و رابطه پيچيده و معادله اى چند مجهولى را پديد مى آورد كه به بى ثباتى دامن مى زد و درونمايه تحولات خليج فارس بود اما شاخص ترين ويژگى هاى اين رابطه محورهاى سياسى، اقتصادى و اجتماعى را دربرمى گرفت.

محور سياسى به دعاوى اقتدار سياسى و مفاهيم استراتژيك پيوندهاى سياسى مربوط مى شود. محور اقتصادى از مسير دريايى مهمى حكايت مى كرد كه بستر و زمينه ارتباط تجارى و اقتصادى و راه هاى آبى بود اما از لحاظ اجتماعى دين اسلام حلقه شاخصى بود كه دست بالاتر را در اين همهمه داشت چرا كه تقريباً جملگى ساكنان كرانه هاى دوسوى خليج فارس پيرو اسلام بودند و بخشى از جهان بزرگ تر اسلام را تشكيل مى داد و در مقاطع حساس نقشى عمده و اساسى ايفا مى كرد به اين معنا كه اختلافاتى مانند تضاد بين سنى و شيعه و اباضى و وهابى در بين ساكنان كرانه هاى خليج فارس هم گسستگى ايجاد مى كرد و هم اينكه به گونه شگفت آورى سبب پيوند كشورهاى منطقه مى شد. با لحاظ اين متمم بود كه عثمانى ها و در مقطعى مصريان اگرچه بيگانه بودند اما از مشروعيت دينى خود سود مى جستند. بنابراين دولت هاى اروپايى دين اسلام را به مثابه رادع و مانعى براى برقرارى ارتباط نزديك با مردم خليج فارس ارزيابى مى كردند و به تعبيرى آن را تهديدى بالقوه اما جدى مى پنداشتند و از «پان اسلاميسم» اوج گرفته و پيامدهاى مترتب بر آن بيمناك بودند.

به هر روى اروپاييان هر چقدر هم كه در خليج فارس سابقه حضور داشتند باز هم از ديدگاه ساكنان اجنبى بودند و اگرچه هنجارها و ارزش هاى ساكنان خليج فارس به مذاق آنها خوش نمى آمد اما دست بردن و تغيير در اين حريم ممنوعه را خطرناك و غيرقابل پيش بينى تلقى مى كردند.

به اين ترتيب اروپاييان هرگز ديدگاه مثبتى به دين اسلام و پيروان آن نداشتند و ميسيونرهاى مذهبى آنها هيچ گاه موفق نشدند اين منطقه را جولانگاه تبليغ عقايد خود كنند و به همين علت به فعاليت در آب هاى خليج فارس بسنده كردند و هرگز در پى تغيير هويت ساكنان كرانه ها برنيامدند.

براى بررسى بيشتر پيرامون خليج فارس و به ويژه نام آن ناگزير هستيم كه هرچند به طور مجمل از تاريخى آغاز كنيم كه در صفحات و سطور آن نام خليج فارس مضبوط شده باشد و اين تاريخ درست از همانجا شروع مى شود كه تاريخ هستى بشر به رشته تحرير در مى آيد و اين واقعيت مطبوع و دلپذير را اثبات مى كند كه خليج فارس از آغاز نگارش تاريخ مكتوب بشر از تأثيرگذارترين مناطق گيتى بوده است.

نگاهى گذرا به پيشينه نام خليج فارس:

از روزگار يونانيان كهن كه پيش از ميلاد مسيح آغازگر مطالعه نوين جغرافيا بودند و با استناد به مكتوبات «استرابو» كه پدر جغرافى لقب يافته تا پس از اسلام و آثار ابوريحان بيرونى و ابن فقيه هيچگونه تشكيكى در نام خليج فارس ملاحظه نمى شود و همگان كه نام بردن از همه آنان مستلزم نگارش صفحات بسيار است آن را به نام راستين خود خوانده اند.

در اعصار بعدى تنها به ذكر يك نمونه اكتفا مى شود كه به گواهى جرجى زيدان مورخ نامى عرب در كتاب تاريخ تمدن اسلامى كاربرد عبارت خليج فارس در ميان مورخان و جغرافيدانان از قرن سوم هجرى و پسان تر عموميت داشته اما طرفه اينكه المنجد معروف ترين دايرة المعارف دنياى عرب از همان نخستين چاپ خود هميشه از نام خليج فارس استفاده كرده است.

حتى سياستمداران واقع بين و بدون غرض عرب هم دليلى براى جعل تاريخ و ابداع اسامى ساختگى نمى ديدند آنچنان كه دكتر محمد نوفل معاون دبير كل اتحاديه عرب در كنفرانس حقوق بشر تهران در سال 1968 در حضور خبرنگاران پيرامون نام خليج فارس گفت: «من كوشش هايى را كه براى تغيير نام خليج فارس به خليج عربى صورت مى گيرد تمسخر مى كنم و اين كوشش ها را بى نتيجه مى دانم و محكوم مى كنم».

در واقع اين سرهنگ عبدالكريم قاسم بود كه پس از كودتا و قبضه قدرت در عراق به سال 1958 از گرد راه نرسيده رؤياى رهبرى جهان عرب وسوسه اش كرد و «دشمن تراشى براى تحريك احساسات ناسيوناليستى» را دستمايه مناسبى براى آرزوهاى خود تلقى كرد و هم او بود كه براى نخستين بار نام جعلى «خليج عربى» را بر زبان راند.

وى اميد داشت توجه و تمركز اعراب را كه تحت تأثير نفوذ كاريزماتيك جمال عبدالناصر مقابله با اسرائيل دغدغه ذهنى شان شده بود، به سوى خليج فارس و دشمن تازه اى به نام ايران جلب كند و اينكه عراق به عنوان به اصطلاح خط مقدم جبهه اعراب در برابر آن ايستاده است، قاسم در رسيدن به رؤياهاى جاه طلبانه اش شكست خورد و بى آنكه فراخوان او از مرزهاى كشورش فراتر رود در كودتايى ديگر به قتل رسيد و كودتاگران بدن مثله شده اش را در خيابان هاى بغداد چرخاندند.

اما از عبدالناصر بعيد بود كه در كنار تلاش براى نمايانگر ساختن صداقت خود به عنوان زمامدارى كه دشمن اصلى صهيونيست ها است و «پان عربيسم» ابداعى خود را جانمايه جد و جهد براى رهبرى دنياى عرب قرار داده است نام ساختگى خليج عربى را سر دهد و فراموش كند كه در سرآغاز حركت خود براى نشستن بر اريكه سمبليك رهبرى جهان عرب حدود و ثغور جغرافياى دنياى عرب را «من المحيط الاطلسى الى الخليج الفارسى» (از اقيانوس اطلس تا خليج فارس) تعريف كرده بود.

انقلاب اسلامى و جنگ ايران و عراق:

سرنگونى شاه و پيروزى انقلابيون، پژواك انقلاب اسلامى را در كرانه هاى خليج فارس طنين افكند و آنها ضمن اينكه از سرنگونى شاه خرسند بودند از بيم تأثير انقلاب اسلامى در فراسوى مرزهاى ايران چه در ساحت ايدئولوژيكى يا بعد سياسى بيمناك شدند و براى حفظ كيان خود به زير چتر آمريكا خزيدند و بيشتر چالش با حوزه نفوذ ايران را رويه خود ساختند.

در مورد جنگ تحميلى عراق بر ايران متأسفانه بايد پذيرفت كه صدام در آن زمان در نماياندن اين جنگ به عنوان شكاف بزرگ ايدئولوژيك و سياسى ميان اكثر اعراب و ايران بسيار موفق بود. شمارى از كشورهاى جنوب خليج فارس اين جنگ را به عنوان مظهر بيم و هراس و نگرانى هاى خود ارزيابى كردند. رخدادهاى خشونت بار در برخى شهرهاى اين كشورها و ادامه مالكيت ايران بر جزاير سه گانه ايرانى در خليج فارس نيز عواملى بودند كه سبب شدند برخى اعراب حاشيه خليج فارس هرگونه اقدام ايران را بدون توجه به انگيزه و هدف آن به زعم خود تهديد عليه امنيت كشورشان تلقى كنند.با توجه به گستره برتر جغرافيايى و جمعيتى ايران كه با كشورهاى جنوب خليج فارس قابل قياس نيست و ميراث فرهنگى و تاريخى گذشته ايران طبيعى است كه ايفاى نقش مسلط در خليج فارس از سوى تهران به ويژه در زمانى كه قدرت هاى بيگانه فرامنطقه اى در آن حضور چشمگير دارند كاملاً منصفانه و بجا به نظر برسد همچنين ايران حق دارد اين پرسش منطقى را مطرح سازد چرا در حالى كه آنها برترى منطقه اى شاه وابسته به غرب و عامل آمريكا را پذيرفته بودند همين حق را بر جمهوري اسلامي مقتدر روا نمى دانند؟ نمى توان اين پندار واهى را واقعى انگاشت كه در جمهورى اسلامى ايران نسبت به رژيم شاه تمايل كمترى براى حفظ تماميت ارضى كشور دارد.

اين در حالى است كه جمهوري اسلامي حمايت فراوان كشورهاى جنوب خليج فارس از عراق را كه تجاوز مستقيم به ايران محسوب مى گرديد، با بزرگ منشى به چماقى براى كوبيدن بر سر آنها تبديل نكرد اما آيا همكارى و پيوندهاى نزديك، تنگاتنگ و گاه غيرقابل باور نظامى كشورهاى جنوب خليج فارس با آمريكا كه خصمانه به عناد و كين توزى خود عليه انقلاب اسلامى ادامه مى دهد، موجه و دوستانه تلقى مى شود؟ چه كسى است كه درك نكند حضور گسترده و غيرقابل توجيه هزاران نظامى و ناوگان دريايى آمريكا در منطقه تهديد مستقيم امنيت ايران محسوب نمى گردد. با اين وجود جمهوري اسلامي ايران كه پشتگرمى و حمايت ملت را كارآمدتر و مطلوب تر از حمايت نيروى نظامى بيگانگان مى داند به جاى انتقام و گروكشى، رويه اعتمادسازى را در رأس سياست خارجى خود قرار داده و به انحاى مختلف به همسايگان جنوبى خليج نشان داده است كه تنها در سايه اطمينان و اعتماد متقابل و همكارى منطقه اى حفظ امنيت خليج فارس ميسر و مقدور است و نكوهش ديگران براى فرافكنى معضلات داخلى راه حل مناسبى براى همزيستى مسالمت آميز محسوب نمى گردد.

امنيت جريان انرژى، بهانه و دستاويز غرب:

در مجموع با توجه به عوامل جغرافيايى، اجتماعى، اقتصادى و استراتژيك كه وجه اشتراك همه كشورهاى خليج فارس است بهترين ساختار براى امنيت منطقه، سيستمى است كه بدون حضور هيچ يك از قدرت هاى غيركرانه اى و با مشاركت همه كشورهاى منطقه مشكول گردد. يك عامل عمده كه دستاويز بيگانگان براى توجيه حضورشان در منطقه است يعنى حفظ امنيت و تداوم جريان انرژى به دنياى صنعتى نيز با خردورزى و تعامل طرفين ذينفع توجيه هر نگرانى و دغدغه اى را بى مورد مى سازد. اين عامل عمده شناختن منافع مصرف كنندگان اصلى نفت در منطقه است و اين منافع نمى تواند جز با تضمين ادامه مسالمت آميز انرژى اعم از نفت و گاز از منطقه تأمين شود و رابطه بين خريداران و فروشندگان نفت هم نمى تواند جز از راه مقتضيات بازارهاى بين المللى انرژى به نظم درآيد.

جمهوري اسلامي ثابت كرده است كه در بحرانى ترين شرايط و در بحبوحه جنگ تحميلى، تجاوز و اشغال سكوهاى نفتى توسط آمريكا و سخت ترين وضعيت، امنيت صدور نفت از خليج فارس و گلوگاه حياتى آن تنگه هرمز را تأمين كرده و هرگز احساسات را در انديشه سياسى خود دخيل نساخته است.

ما امروز در نخستين دهه هزاره نوين هستيم كه موج جهانى شدن و انقلاب ديجيتال كه رهاورد آن بوده، به سراسر جهان تسرى يافته، مرزهاى سياسى را درنورديده و روابط بين الملل را بازتعريف كرده است. اگر كشورهاى عرب همسايه در خليج فارس همراه با ايران با كارت هاى خود به درستى بازى كنند در خليج فارس داراى پيش نيازهاى لازم براى سوارى بر موج جهانى شدن و ايستادگى در برابر چالش هاى انقلاب ديجيتالى هستيم، اصرار و الحاح بر مواضع سنتى و منسوخ گذشته با واقعيات عصر حاضر همخوانى ندارد و خليج فارس را به جولانگاه هميشگى ميهمانان ناخوانده تبديل مى كند.

نويسنده: حميد اسماعيلي

منبع: تبيان

دستمان تنگ است و خاطرات آبى به همراه صدف هاى رنگى خيالمان را به خود وانمى گذارد كه بخواهيم كم كارى كنيم و جاذبه هاى اين استان را از ياد ببريم و ننويسيم، اما چه كنيم كه وقت كم ما را وادار كرده كه تنها به يك شاهكار طبيعت در قشم بپردازيم. بله امروز آنچه از دره ستاره ها ديده ايم به نگارش درمى آوريم و اميد داريم حق مطلب را در قالب كلمات اندك و بى زبان ادا كرده باشيم.

منطقه گرم و نيلى حاشيه خليج آبى هميشه فارس و هرمزگان، سرزمين مردمان ميهمان نواز با مردمى خونگرم و سخاوتمند زمينه مناسبى را براى مسافرت به اين استان فراهم كرده است.براساس آخرين تقسيمات كشورى شهرستان هاى ابوموسى، بستك، بندرعباس، بندرلنگه، بندر جاسك، حاجى آباد، رودان، قشم، گاوبندى و ميناب مجموع شهرستان هاى استان هرمزگان را تشكيل مى دهند.

استان هرمزگان از پتانسيل گردشگرى بسيار مناسبى برخوردار است؛ وجود 14 جزيره زيبا، حدود 40 بندر كوچك و بزرگ،جزيره زيبا و رويايى قشم، چشمه هاى معدنى و گرم، مجموعه آثارتاريخى و زيارتى و وجود بازارهاى محلى و جديد و صنايع منحصر به فرد مى تواند انبوهى از خاطرات آبى و آرامش دهنده را براى مسافران به ارمغان آورد.

قشم ، مرواريد نيلگون خليج هميشه فارس

اينجا قشم است؛جزيره رويايى نيلگون . جزيره پهناور قشم با مساحتى نزديك به 1500 كيلومتر مربع نه تنها بزرگترين جزيره ايران بلكه از بسيارى از كشورهاى مستقل جهان نيز بزرگتر است. اين جزيره همچون يك دلفين زيبا و بزرگ در تنگه استراتژيك هرمز واقع شده است و فاصله آبى شهر قشم از بندر عباس 22 كيلومتر و نزديكترين فاصله آبى جزيره قشم با سرزمين ما در78 كيلومترى در حد فاصل بندر لافت و روستاى پهل از توابع بندر خمير است.

قشم بزرگترين جزيره ايران از 22 كشور جهان بزرگتر است. لنج، بزرگترين كاردستى دنياست كه در قشم ساخته مى شود. سرويس گردشگرى بزرگترين جزيره غيرمستقل جهان، با همراهى 3 جزيره هرمز، هنگام و لارك از جمله جزاير جنوبى ايران اند كه در استان هرمزگان با مركزيت بندرعباس قرار دارند. و اين 4 جزيره مى توانند به عنوان مكمل يكديگر يك مقصد گردشگرى جذاب براى گردشگران داخلى و خارجى محسوب شوند. البته استان هرمزگان داراى 14 جزيره كوچك و بزرگ است از جمله: جزاير تنب بزرگ، تنب كوچك، ابوموسى، كيش، فارور، لاوان، سيرى كه در جنوب استان هرمزگان پراكنده اند كه آنان نيز مى توانند به عنوان مقصد گردشگرى مورد توجه قرار گيرند اما جزاير چهارگانه مورد بحث ما به دليل نزديكى به مركز استان و نزديكى به يكديگر و داشتن نسبى زير ساخت هاى گردشگرى بايد در اولويت قرار گيرند.

جزاير قشم، هرمز، هنگام و لارك با سواحل فوق العاده زيبا و چشم انداز زيبا را مى توان گنج گردشگرى ايران ناميد اين جزاير طبيعت بكر و حيرت انگيزى، را در دل خود نهفته دارند. سفر به استان هرمزگان از هوا و زمين ميسر است. اما سفر زمينى، مخصوصا با قطار لطفى ديگر دارد زيرا مى توانيد طبيعت بكر استان را از پنجره قطار بنگريد دره هايى عميق و نخلستان هايى انبوه كه مسير قطار تهران بندر عباس از ميان آنان مى گذرد.

دره ستاره ها يا اِستاره كفته

اگر بخواهيم از همه ديدنى ها و زيبايى قشم بنويسيم، ناچاريم بسيارى از ديدنى ها را به حافظه مان بسپاريم.اما نمى توانيم خاطرات اين جزيره را يكجا نقل كنيم. شايد اين دليلى باشد براى اينكه از جذابيت هاى اين جزيره سحرانگيز به دفعات فراوان،يعنى به اندازه تمام جاذبه هايش ياد كنيم. امروز هم قرار است از دره ستاره ها بنويسيم.

دره ستاره ها با قدمت حدود 2 ميليون سال،كه بر اثر فرسايش خاك، سنگ و ماسه ناشى از باد و باران و رگبارها به وجود آمده است، شاهكار كم نظير طبيعت در جزيره زيباى قشم است. قدمت دره ستاره ها مربوط به دوره زمين شناسى سنوزوئيك (حدود 2 ميليون سال) است.

ضلع شمالى جزيره قشم در نزديكى روستاى بركه خلف، عارضه زمين شناسى عجيب خود را به نمايش گذاشته است. بنا به تحقيق آنوبانينى؛ اهالى محل عقيده دارند ستاره اى از آسمان افتاده و اشكال عجيبى را از خاك و سنگ و ماسه پديد آورده است.

از شهر قشم كه به سمت ساحل جنوبى آن حركت كنيد به روستاى «بركه خلف» مى رسيد. روستاى بركه خلف در فاصله 5 كيلومترى از ساحل جنوبى جزيره قرار گرفته است. در شمال اين روستا يكى از زيباترين جلوه هاى فرسايش در جزيره قابل مشاهده است. اهالى منطقه به اين روستا استاره كفته (گاهى هم استار افتيده) مى گويند. اما، نام دره ستاره ها براى اين پديده كم نظير زمين شناسى جا افتاده است.

ادامه راه، جاده خاكى است كه شما را به دره ستاره ها مى رساند. نوشته زير به طور دقيق متن تابلوى راهنماى نصب شده در محل دره ستاره هاست!

« دره ستاره ها كه اهالى بومى به آن ستاره افتاده يا استاره كفته نيز مى گويند از زيباترين جلوه هاى فرسايش در جزيره پهناور قشم است اهالى معتقدند پس از فرو افتادن ستاره اى در اين محل و بر اثر ضربه اى سهمگين، خاك از زمين بالا آمده و به هر شكلى كه بوده خشك شده و چنين اشكالى پديد آمده است.

برخى از اهالى معتقدند با تاريك شدن هوا اين دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است اما تاكنون صحت چنين چيزى به اثبات نرسيده است.

منبع:

ايران

به دليل شكل ويژه اين دره و انواع حجم ها و پديده هاى فرسايش موجود در آن وزش بادهاى تند و گردش هوا در لابه لاى ستون ها و حفره هاى موجود در دره توليد صدا مى كند و به دليل اين صداها ست كه اهالى معتقدند با تاريك شدن هوا اين دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است و بنا براين از ورود به آب در شب خوددارى مى كنند.

بر اساس يك افسانه قديمى جزيره نشينان، دره ستاره ها را شب هنگام محل آمد و شد ارواح و اجنه مى دانند كه اين باور از نظر علمى هنوز اثبات نشده است.

ويژگى ها و ديدنى هاى دره ستاره ها سبب شد اين دره به عنوان بخشى از ژئو پارك جزيره قشم جزو آثار طبيعى در سازمان يونسكو به ثبت برسد. ژئو پارك قشم با آثار زيباى طبيعى و تاريخى تنها ژئو پارك منطقه خاورميانه است.

زيبايى دره ستاره ها در شب هاى مهتابى در لحظاتى كه سكوت همه جا را فرا گرفته و آسمان و ستاره ها در نزديكى زمين احساس مى شوند،

دو چندان است. در گوشه و كنار ستون ها و دره ستاره ها راه هاى تنگ، باريك و گاه پهن و وسيع وجود دارد كه با نظم خاص خود چشم هر بيننده اى را خيره مى كند.

دره ستاره ها و دره چاه كوه پديده اى شگفت از فرسايش سنگ هاى رسوبى زمين است. دره ستاره ها كه به گمان افراد بومى، در آن ستاره افتاده است و شب ها جن دارد، بسيار ديدنى است و مشابه اين اشكال زمين شناسى يا ژئومرفولوژى را ما تنها در آمريكا مى بينيم. كه توريست هاى بسيارى را مى توانند به خود بكشند.

دره يا تنگه چاه كوه دره اى به عمق 100 متر نمايش ديگرى از فرسايش سنگ هاى رسوبى است.گنبد و غارهاى نمكى در جنوب جزيره قشم قرار دارندو در يك جاده خاكى ما را به آنجا مى رساند كه دسترسى به آن مشكل است، لايه هاى نمك كه مربوط به دوره هاى جديد زمين شناسى هستند در برخورد با گسل هاى پوسته زمين بالا آمده و گنبدهاى نمكى را به وجود آورده اند. در داخل اين گنبدهاى نمكى، غارهاى نمكى قرار دارد.غار نمكى شماره 3 قشم با6 هزار متر طول، بزرگترين غاز نمكى جهان شناخته شده است.درون اين غار رودخانه اى مارپيچ به عمق يك متر با استلاكتيت و استلاگميت هايى اعجاب آور انسان را به شگفتى وامى دارند.

تغيير بعد از هر حادثه طبيعى

دره ستاره ها در واقع يك ناحيه فرسايش يافته از سوى آب هاى سطحى، رگبارهاى فصلى و تندبادها است. فلات اوليه كه هنوز در بخش شمالى به صورت كم و بيش دست نخورده باقى مانده، در ارتفاع بين 7 تا 10 مترى از كف دره قرار دارد و جنس آن ماسه سنگ با سيمان آهكى سست و پر از پوسته هاى فسيلى است.

مخروط هاى نوك تيز، ستون ها و ستونك هاى فرسايشى، آرك ها و تيغه ها و ديواره هاى نوارى از جمله بخش هايى هستند كه در اين دره مشاهده مى شوند.

به دليل سست بودن جنس لايه ها، مى توان انتظار داشت كه پس از هر بارندگى شديد (كه به ندرت اتفاق مى افتد) تغييرات محسوسى در مورفولوژى دره صورت پذيرد.

آنچه مشخص است اين است كه اين اشكال در اثر فرسايش باد و باران و رگبارهاى فصلى پديد آمده است؛ البته بازديد از دره ستاره ها در شب هاى مهتابى جاذبه اى خاص دارد، بويژه در آن لحظه كه سكوت همه جا را فرا گرفته و آسمان و ستاره ها با نزديكى خاصى به زمين احساس مى شوند.

در هر صورت براى رفاه حال بازديدكنندگان و گردشگران در ابتداى سال 85 به دستور مديرعامل منطقه آزاد قشم و با همت معاونت سياحتى و گردشگرى سازمان و كمك اهالى و شوراى اسلامى روستاى بركه خلف راه دسترسى به دره ترميم و براى ايجاد امكانات رفاهى و بهداشتى اقداماتى صورت پذيرفته است.

منظره هاى اين دره واقعاً قشنگ و جالب هستند. در گوشه و كنار ستون ها و كنگره ها با اشكال متنوع و جالب به چشم مى خورند و بين اينها راه هاى تنگ و باريك و گاهى پهن و وسيع وجود دارد. علاوه بر اين شكاف ها و سوراخ هاى بزرگ و كوچكى هم ايجاد شده اند كه ممكن است اين تصور را ايجاد كنند كه موجودى عجيب و غريب در دل آن تاريكى ها زندگى مى كند. با وجود اين اشكال و طرح هاى عجيب بيخود نبوده كه در شبهاى تاريك مردم فكر مى كردند اشباح و اجنه در اين دره رفت و آمد مى كنند!

نگهبان 81 ساله

محمد مظفرى نگهبان 81 ساله دره ستاره ها كه داراى 12 فرزند است، مى گويد: امسال ميزان بازديد مردم از اين دره نسبت به سال هاى قبل افزايش يافته است.

وى مى گويد: بازديد از اين مكان به صورت رايگان است و شب هاى اين دره به دليل نزديكى ستاره ها به سطح زمين بسيار ديدنى است.

مظفرى يكى از مشكلاتشان را نداشتن آب شيرين عنوان مى كند و مى گويد: براى خريد هر تانكر آب شيرين بايد12الى 13 هزار تومان پول پرداخت كنيم و با حقوق 100 هزار تومان نمى توانيم، در نتيجه آب شور كه هر تانكر آن حدود 6 هزار تومان است، خريدارى مى كنيم.

اين مرد ظهرها براى فرار از گرماى سوزناك و نفسگير تابستان به آلونكى گلى پناه مى برد؛ البته اين آلونگ گلى را هم از صدقه سر همين حادثه طبيعى به دست آورده است.بدون پاپوش و در اسفند ماه با يك لباس آستين كوتاه نظاره گر خيل جمعيتى بود كه با ولع هر چه تمام به ديدن اين شاهكار خارق العاده مى رفتند.

تسبيح كوچك و سفيد رنگى در دستانش و كلاهى محلى برسرش و با لبخندى مهربان به هر بيننده اى خوشامد مى گفت و به سادگى سفره دلش را براى هر غريبه اى آشنا باز مى كرد.

خدا حافظ دره سحرانگيز

بعد از ساعتى گشت و گذار ماجراجويانه در بين اين ساختارهاى هنوز ذهنمان درگير قله هاى تراشيده شده اى بود كه فقط خالق طبيعت مى تواند چنين نقشى خيال انگيز و جادويى بيافريند اما بايد رفت وديارهاى بكر و دست نخورده اى را ديد و قلم را تراشيد براى گزارشى ديگر و شماره اى ديگر!!

منبع:

ايران

منبع: تبيان

اين تصاوير بسيار زيبا مربوط به شناي دلفين ها در سواحل جزير هنگام مي باشد.

عكس: فريبرز افروز

منبع: تبيان

در طول تاريخ و قرون گذشته از اقوام مختلف آثار زيادى برجاى مانده است كه از آن جمله مى توان به اهرام ثلاثه و مجسمه ابوالهول در مصر، مجسمه بودا در افغانستان، عمارت تاج محل در هند و آثار دوران هخامنشيان و ساسانيان در تخت جمشيد و طاق بستان اشاره كرد.

در اين ميان آثارى نظير سد مخزنى فريمان، بند گلستان مشهد، اثر تاريخى سد عباس آباد بهشهر و قنات قصبه شهر گناباد نشان از سخت كوشى جامعه و تمدن ايرانى دارد كه با تلاش فراوان و ابتكار، كارهاى بزرگ و خارق العاده براى رونق اقتصادى و رفع نيازهاى منطقه خود در دوران گذشته بوده است.

قنات كاريز در جزيره كيش هم با قدمت 2 هزار و 500 ساله كه امروزه با تلاش كارگران به شهر زيرزمينى تبديل شده به عنوان يكى از شگفت انگيزترين شاهكارهاى بشر در نوع خود بى نظير است.كاريز يا همان شهر زيرزمينى واقع در سواحل شمالى كيش در وسعت 16 هزار متر مربع در محل اتصال 3 رشته قنات قديمى قرار دارد كه طول اين 3 رشته قنات به 15 كيلومتر مى رسد.

در گذشته هاى دور بويژه در قرون پنجم و ششم هجرى كه جزيره كيش مركز تجارت خليج فارس و درياى عمان بوده با 274 حلقه چاه از اين قنات ها آب مى كشيدند و ساكنان جزيره و ساحل نشينان جنوب خليج فارس با نوشيدن آن سيراب مى شدند.در چند سال گذشته در عمق 17 مترى زمين زيرلايه اى 7 مترى از سنگواره هاى مرجانى و لايه اى 10 مترى از خاك مرجانى بدون استفاده از وسايل مدرن و تنها با تيشه و كلنگ و با دست حفر و دهليزها و تالارهاى متعدد در آن تعبيه شده است.

براساس آزمايش كارشناسانه متوليان امر روى فسيل هايى كه از سقف مرجانى تونل اين قنات به دست آمده نشان مى دهد اين سقف بين 110 تا 570 ميليون سال قدمت دارد.سقف مرجانى كاريز به شكل طبيعى خود حفظ شده و اگر با دقت به اين فسيل ها نگاه كنيد لاك پشتى را مى بينيد كه از آن زمان خود را براى امروز ما جاودانه كرده است.

منصور حاجى حسينى، سرمايه گذار طرح احياى كاريز كيش مى گويد: علاقه مندان و هنرمندان در اين طرح براى ثبت آثار هنرى خود در آبراه هاى كاريز كيش دعوت شده اند.او معتقد است: قرار گرفتن كاريز در دل جزيره مرجانى و امكان بازديد از صدف ها و مرجان هايى كه در اعماق اقيانوس ها قرار دارند مى تواند اين بخش جزيره كيش را به يكى از ابنيه هاى منحصر به فرد دنيا تبديل كند.

وى در سال 1377 پس از بازديد از جزيره كيش، مجذوب اين جزيره شد و سپس براى سرمايه گذارى در اين زمينه طرح هاى خود را ارائه داد. او پس از مذاكره با سازمان منطقه آزاد كيش براى بازسازى كاريز اعلام آمادگى كرد و از سال 1378 كار را آغاز نمود. مجموعه اى كه در تالارهاى كاريز اجرا مى شود شامل موزه، آمفى تئاتر، بازارچه صنايع دستى، رستوران، كافى شاپ و چايخانه سنتى است.

سرمايه گذار اين طرح قصد دارد در طرح توسعه كاريز در سطح زمين و روى شهر زيرزمينى مجموعه تفريحى بزرگى شامل سينما، ساختمان هاى ادارى، پاركينگ، پاويون و 2 قلعه شبيه قلعه هاى باستانى با بخش هايى مانند رستوران، فروشگاه، سايت بازى كودكان و سوئيت هاى اقامتى بسازد.به گفته وى، انجام اين طرح در 3 فاز تعريف شده است كه در حال حاضر فاز اول، ساخت فضاهاى تفريحى و فرهنگى در آن در حال انجام است.

در مجموعه طبيعى، تاريخى، فرهنگى و تفريحى شهر زيرزمينى كيش (كاريز) كه مهمترين بخش آن تونل شاهنامه در حال ساخت است گردشگران مى توانند سوار بر قايق هاى كوچك بر آب جارى قنات به حركت درآمده و در هر پيچ تونل با يكى از صحنه هاى شاهنامه و هفت خوان رستم آشنا شوند.

به گفته كارشناسان، جريان داشتن آب در كانال هاى شهر كاريز به ميزان بارندگى در كيش بستگى دارد و هواى اين شهر در زيرزمين بسيار خنك است.از طرف ديگر مسئولان سازمان ميراث فرهنگى، صنايع دستى و گردشگرى در گذشته پيشنهادهايى ارائه دادند تا مسير قنات كاريز به شهر باستانى جزيره كيش ادامه پيدا كند.

حاج حسينى مى افزايد: كار مطالعاتى اتصال شهر كاريز به شهر باستانى جزيره به طول 700 متر به پايان رسيده و در آينده ادامه توسعه اين قنات زيرزمينى به جزيره انجام خواهد شد.

منبع:

ايرنا

صاوير زيباي زير غروب آفتاب را در آبهاي نيلگون درباي عمان نشان مي دهد.

عكس:فريبرز افروز

منبع: تبيان

در فاصله 60 كيلومتري شهر قشم و در مناطق باتلاقي و تالابي حاشيه شمال غربي جزيره قشم در موقعيت جغرافيايي 27-40 و 26 عرض شمالي و 22 و 55-21 و 55 طول شرقي در گستره اي به وسعت 85806 جنگل هاي مانگرو حفاظت شده  حراي ايران قراردارد.

مانگرو به اجتماعات جنگلي  سازگار با آب و خاك شور ساحل دريا اطلاق مي شود. اين جنگل ها از گياهان چوبي دانه دار تشكيل شده اند كه در گستره جزر و مد مصب ها ، دلتا ها ، جزاير ، خورها و خليج ها در طول مناطق حاره كشيده شده اند.

جنگل هاي مانگرو گرچه در مقابل شوري آب و خاك بردبارند ، ولي براي حفظ موجوديت و خصوصيات خود به جريان آب شيرين دائمي نياز دارند . به همين جهت دلتاي رود مهران كه از كوه هاي جنوب لار در استان فارس سرچشمه مي گيرد و در شمال جزيره قشم ، در محدوده شهرستان بندر عباس ، به خليج فارس مي ريزد بخش عمده اي از اين منطقه را تشكيل مي دهد. عمق آب در خورهاي اين منطقه به 3 متر مي رسد . آب و هواي اين منطقه حاره اي و نيمه حاره اي است و تابستان هاي بسيار گرم و مرطوب دارد. دماي منطقه در اين فصل تا 40 درجه سانتي گراد  نيز مي رسد.

فصل بارندگي در اين منطقه از آذر تا فروردين ماه و مقدار آن از 100 تا 300 ميلي ليتر متغير است.

بر اساس گزارش اتحاديه حفاظت از طبيعت و منابع طبيعي (IUCN ) وسعت جنگل هاي مانگرو  جهان يكصد هزار كيلومتر  مربع و بيشترين محدوده پراكنش آنها در مناطق آمريكا ، استراليا و آسيا است.

ويژگي هاي جنگل هاي مانگرو به گونه اي تنگاتنگ بستگي به شرايط اقليمي ، شكل زمين در اراضي ساحلي ، دامنه جزر و مد ، نوع خاك و جريان آب شيرين دارد. به همين دليل ، اين جنگل ها ، از نظر تركيب گونه اي ، بسيار متنوع هستند. جنگل هاي حراي جنوب كشور ما بر خلاف اغلب جنگل هاي مانگرو جهان تنها از يك گونه و به ندرت از دو گونه تشكيل شده اند.

عنصر اصلي سازنده اين جنگل ها گونه اي به نام AVICENNIA MARINA است كه به نام دانشمند بزرگ ايراني ابوعلي سينا نامگذاري شده و از مقاوم  ترين گونه هاي مانگرو موجود در جهان است.

پراكنش جنگل هاي حرا به چهار عامل حرارت ، شوري دريا ، جريان هاي ملايم دريايي و جنس خاك بستگي دارد.

جنگل هاي مانگرو ايران با دارا بودن شرايط خاص گياهي و جانوري از زيستگاه هاي مهم به شمار مي روند و به همين جهت از سوي اتحاديه حفاظت از طبيعت و منابع طبيعي به عنوان ذخيره گاه زيستكره ( MAM&BIOSPHERS ) ( MAB/ BR ) اعلام شده.

ذخيره گاه هاي زيستكره جهاني مناطقي از خشكي ، دريا و دريا خشكي هستند كه دست نخورده و بكر باقي مانده و قابليت برگشت به حالت اول را داشته باشند. اين مناطق براي حمايت از توسعه پايدار و رفع تعارض بين انسان و طبيعت  به ثبت رسيده اند. در جهان حدود 57 ذخيره گاه  و زيستكره جهاني موجود است كه 9 منطقه آن در ايران واقع شده است.منطقه حفاظت شده  حرا كه از سال 1351 به سبب پيوستگي بيشترين مساحت و تراكم خوب از درختان حرا و نقش مهم اكولوژيكي آن در حيات وحش منطقه و توليد مثل و تكتير آبزيان و پرندگان از سوي سازمان حفاظت از محيط زيست ، منطقه حفاظت شده اعلام شد يكي از ذخيره گاه هاي مهم است كه در 17 ژانويه سال 1977 ميلادي به طور رسمي در شبكه ذخيره گاه هاي زيستكره در برنامه " انسان و كره مسكون" يونسكو ثبت شده است.

جنگل دريايي حرا در جزيره قشم با 86 هزار هكتار پوشش جنگلي ، بخش عمده اي از مساحت 162000 هكتاري جنگل هاي مانگرو ايران را تشكيل مي دهد كه در مناطق گواتر استان سيستان و بلوچستان سيريك در استان هرمزگان و نايبند  در استان بوشهر واقع شده اند.

جنگل هاي حرا در اراضي خيس، گلي و تالاب هاي گستره جزر و مد تنگه خوران به صورت نامنظم و با تراكم متفاوت پراكنده اند. در مناطقي كه جريان آب خورها آرام است فشردگي اين جنگل ها بيشتر است.

درختان حرا نسبت به شوري زياد حساس هستند و در گستره خشكي اغلب با تراكم كمتري ديده مي شوند. با افزايش شوري خاك ، درختان حرا در سطح خشكي جاي خود را به گونه اي شور پسند واگذار مي كنند كه از حاشيه آنها را احاطه كرده اند.

بالا آمدن و فرونشستن آب دريا در سواحل ، كه به گونه اي موزون و مستمر در شبانه روز انجام مي گيرد ، از جمله عوامل تعيين كننده در شكل گيري تنوع حيات  در اكو سيستم حراست.

حرا گياهي است به شكل درختچه يا درخت با اندازه هاي متفاوت بين 3 تا 6 متر ارتفاع كه شاخ و برگ سبز روشني دارد . اجتماع اين درختان پوشش فشرده و انبوهي را در بخش تاج درخت به وجود مي آورد.تنيدگي شاخه ها در يكديگر به گونه اي است كه دسترسي به درون آن چندان هم آسان نيست.

ريشه هاي اصلي حرا بسيار كوتاه است ولي ريشه هاي عمودي به طول 20 الي 30 سانتي متر از سطح گل خارج مي شوندكه پنوماتوفر ناميده مي شوند و در عمل تهويه و تنفس گياه را در شرايط بي هوازي انجام مي دهند.

درختان حرا تنه هاي متعدد دارند به طوري كه تشخيص تنه اصلي به آساني ميسر نيست . برگ درختان حرا دائمي بوده و از اين رو اين جنگل ها را جنگل هاي هميشه بهار  نيز مي گويند.

منبع:

پرتال قشم

درخت حرا در خرداد ماه به شكوفه و گل مي نشيند و گل هاي زرد كوچك آن در زمينه سبز شاخ و برگ درخت بسيار زيباست . گل حرا عطر ملايم و شامه نوازي دارد.

 هواي گرم و نمناك اوايل تابستان ، سرشار از عطر سنگين گل حرا، چنان چتر سحرانگيزي بر سراسر فضاي جنگل و دريا مي گستراند كه به راستي نفس گير است. عطر گل حرا رايحه غريبي است. چيزي شبيه بوي همه ادويه هاي هندو چين! بويي ناشناخته و مبهم! بويي كه در هيچ گل و گياه ديگري نشان و حضور ندارد. بويي كاملا ويژه و خيال انگيز، تداعي كننده سرزمين هاي دور و دست نيافتني.

گل حرا خوشه اي كوچك ، زرد براق و بسيار معطر و پر شهد است . چهار گلبرگ آن هميشه به نظر خيس و مرطوب مي رسد. انبوه زنبورها ي عسل وحشي در سراسر زمان شكوفايي حرا بر فراز اين جنگل وسيع در پروازند و ميهمان اين خوان رنگين . عسل توليد شده توسط زنبورهاي وحشي قشم كه در لابه لاي درختان و در ميان سرشاخه ها كندو مي سازند ، خوشمزه و بسيار معطر است . عسل تابستانه قشم از شهد گل حرا به دست مي آيد و بوي غريب گل حرا را با خود دارد. مردم محل براي اين عسل خواص درماني بسيار  قائلند.

در اواخر تير ماه تا اواسط مردادماه گل ها به ميوه تبديل مي شوند . ميوه حرا بادامي شكل و كوچك است . زمان بذرگيري نيمه دوم مرداد تا نيمه اول شهريور ماه است و در شرايط مناسب 90 در صد آنها در فاصله 10 تا 15 روز جوانه مي زنند و در دو تا سه سال رشد مي كنند و به ارتفاع يك تا يك و نيم متر مي رسند.

دانه درخت حرا، بر خلاف بذر درختان خشكزي ، بر روي درخت مادر جوانه مي زند و سپس از پايه مادري جدا شده و در گل و لاي پاي درختان فرو مي رود و نهال جديدي را به وجود مي آورد و به همين دليل آن را شبه زنده زا مي گويند

فايده هاي حرا

از ديگر ويژگيهاي درختان حرا شيرين كردن آب دريا و مصرف آن و ترشح نمك از طريق برگ ها است. نمك ترشح شده از گياه را به خوبي مي توان به صورت برآمدگي هايي در پشت برگ ها مشاهده كرد.

سرشاخه و برگ درختان حرا علاوه بر خوش خوراك بودن ، داراي ارزش غذايي معادل يونجه و جو براي حيوانات است.

از اين درخت همچنين مي توان خمير كاغذ تهيه كرد. در بعضي از كشورها از چوب درخت حرا تسبيح و گردن بند درست مي كنند

جنگل هاي حر اگرچه توده خالص و يك دستي هستند كه هيچ گونه تنوع گياهي در آنها ديده نمي شود ولي از تنوع جانوري بسياري برخوردارند. اين تنوع مديون موقعيت گذرگاهي اين جنگل ها است. علاوه بر آن ، كفه هاي گلي و باتلاق ها نيز هر يك سهمي در اين تنوع دارند.

جنگل هاي حرا در يك محيط زيستي ديناميك واقع شده اند كه سطح آب در آنها به شدت نوسان دارد. در واقع اين جنگل ها تالاب هايي هستند كه پيوسته در برابر تغييرات جريان آب شور و شيرين قرار دارند.

موقعيت گذرگاهي اگرچه سبب مي شود كه جنگل هاي حرا از غناي هر دو اكوسيستم آب شور و شيرين و خشكي و دريا بهره مند شوند ولي همين موقعيت نقطه آسيب پذير اين جنگل ها نيز به حساب مي آيد . زيرا از هر دو سو مي توانند مورد آسيب قرار گيرند. اين ويژگي سبب شده است كه جنگل هاي  مانگرو نيز به عنوان زيستگاه حساس شناخته شوند.

پرندگان حرا

جنگل هاي حرا در قشم زيستگاه بيش از 110 گونه پرنده هستند كه هر يك به نوعي به آن وابسته اند. حدود 3/1 درصد گونه هاي پرندگان و 25 درصد پرندگان ايران در اين جنگل ها در جمعيتي بين 30 تا 50 هزار ديده شده اند.

حضور پرندگاني همچون پليكان پا خاكستري با تعدادي كمتر از 200 قطعه و گيلانشاه خالدار با جمعيتي كمتر از 100 قطعه – كه در معرض انقراض قرار دارند- در اين جنگل ، اهميت حياتي اين منطقه را به عنوان يكي از زيستگاه هاي پرندگان آبزي نادر و حمايت شده، بيش از بيش روشن مي كند.

به هنگام بالا آمدن آب ( مد) فقط تاج درختان حرا را مي توان ديد و تنه درختان در زير آب است. در موقع جزر دو چهره ديگر به جنگل ها اضافه مي شود كه كفه هاي گلي و مانداب ها كه هر دو براي پرندگان آبزي محل مناسبي براي تغذيه به شمار مي رود.

بيشترين تراكم پرندگان در اين منطقه در پاييز و زمستان و كمترين آن در تابستان است. اجتماع اگرت ساحلي ، اگرت بزرگ ، حواصيل خاكستري، نوك پارويي، پليكان پا خاكستري، فلامينگو، انواع گيلانشاه ها ، كاكايي ها، سليم خرچنگ خوار و بالكان ها در اين جنگل ها ديده مي شود كه در جزيره كوچك و بزرگ آن تخم گذاري مي كنند و بدين ترتيب اهميت حفاظت و حراست از منطقه را بيشتر نمودار مي كنند. اين پرندگان با نوك هاي متفاوت خود كه هر يك كاربرد ويژه اي دارند براي تغذيه از آبزيان و خاكزيان به اين زيستگاه ها رو مي آورند.

اگرت ها با نوك هاي نيزه اي خود طعمه را در آب و گل مي جويند. نوك قاشقي غذاي خود  را از آب پارو مي كند . گيلانشاه ، نوك  كماني خود را براي يافتن غذا تا اعماق خاك خيس خورده فرو مي برد . فلامينگو از آبزيان داخل آب صيد مي كند. منقار پليكان ، مثل ملاقه اي بزرگ ، هر بار كه از آب پر مي شود مقداري از آبزيان را در خود دارد.

تاج درختان حرا محل استراحت و آشيانه سازي اگرت ها و حواصيل است. اما لانه هايي كه بر روي تاج درختان حرا ديده مي شوند همه به پرندگان تعلق ندارند. بسياري از اين لانه ها – كه در نهايت استحكام و دقت ساخته شده اند- به نوعي موش تعلق دارد كه خود را با محيط حرا سازگار كرده اند.

درباره پرندگان ساكن و مهاجر قشم ، سازمان منطقه آزاد اقدام به توليد يك كتاب مرجع نفيس با عنوان پرندگان قشم نموده و يك سري بروشور نيز به 5 زبان درهمين زمينه منتشر ساخت.

منبع:

پرتال قشم

جنگل هاي حرا از نظر آبزيان نيز بسيار غني است. اين منطقه در پرورش ماهي ها و آبزيان ديگر نقش عمدهاي دارد. شايد اجتماع ماهي هاي زير آب شور در لابه لاي درختان حرا به خاطر شيريني آب در اين قسمت باشد و احتمالا همين ماهي ها هستند كه انواع پرندگان را به سوي جنگل هاي حرا مي كشانند و آنها را وادار مي سازند كه جنگل هاي هميشه بهار اين منطقه سكونت گاه خود برگزيدند.

انواع ماهيان منطقه حرا عبارتند از بياه، حلوا سفيد، شورت ، سنگسر، شانك ، عروس ناخدا و ماهي هاي تيره ساردين نيز بيشتر در فصول گرم در منطقه ديده مي شوند. گل خورك از گونه هاي دائمي زيستگاه حرا است كه در حفره هاي پاي درختان حرا زيست مي كند و از گونه هاي مورد علاقه اگرت ها ، حواصيل هاو مخصوصا حواصيل هندي در زنجيره حيات حرا به شمار مي رود. گل خورك ها با حركت دائمي خود در گل هاي پاي درختان با ايجاد خلل و فرج عمل تهويه را در سطح فوقاني گل و لاي ميسر مي سازند.

درختان حرا باعث جذب لاك پشت هاي سرخ ، سبز، پشت چرمي و عقابي خليج فارس مي شوند. اين لاك پشت ها علاقه زيادي به خوردن ريشه و برگ درختان حرا دارند كه احتمالا قوه باروري آنها را زياد و آنها را در برابر بيماري ها حفظ مي كند.

 در منطقه حفاظت شده حرا از انواع مارهاي دريايي خليج فارس پنج نوع زيست مي كنند.

اين منطقه، همچنين زيستگاه سخت پو ستاني چون انواع خر چنگ ويلن زن و دراز چنگ شناور و صورتي است.

در آبراهه هاي اصلي اين منطقه ، نمونه هايي از دلفين هاي خليج فارس  زندگي مي كنند كه با جست و خيز خود در آب توجه بازديد كنندگان را به خود جلب مي كنند.

علاوه بر اينها ، درختان حرات مركز رشد و نمو انواع نرم تنان خوراكي ، به ويژه انواع ميگو، هستند.

تهديدها

حفاظت جنگل هاي مانگرو در سراسر دنيا به عنوان مهم ترين كانون هاي تنوع زيستي مورد تاكيد قرار گرفته است . در حالي كه اين جنگل ها امروزه در معرض تهديد انواع فعاليت هاي انسان قرار دارند.

تخريب جنگل ها و تبديل آنها به ساير كاربري ها- و از همه مهمتر آلودگي هاي دو سويه آب و خشكي- از جمله عوامل تهديد كننده اين زيستگاه هاي حساس و مهم به شمار مي روند.

در سال هاي اخير ، فشارهاي ناشي از رشد جمعيت در جزيره قشم موجب شده كه ميزان برداشت محلي از اين جنگل ها افزايش يابد . علوفه چيني از شاخ و برگ درختان حرا از عادي ترين اين مصارف است.

در منطقه حفاظت حرا، دامداران محلي براي تامين علوفه مورد نياز دام هاي خود از سرشاخه هاي درختان حرا استفاده مي كنند. در حال حاضر برخي از اهالي روستاهاي لافت ، گورزين ، ملكي ، دوربني ، دهخدا، سهيلي، طبل و گورزين در جزيره قشم و همچنين روستانشينان ديگر كرانه ها با جمع آوري و فروش سرشاخه هاي حرا امرار معاش و يا دامداري مي كنند . آنها براي چيدن سرشاخه ها، با توجه به جزر و مد آب عازم دريا مي شوند و به طور متوسط در حدود پنج ساعت براي سرشاخه چيني صرف مي كنند و در اين مدت به طور معمول 15 تا 20 بسته علوفه جمع آوري مي كنند. براساس گزارش هاي سازمان محيط زيست، درختان اين جنگل سالانه حدود 30 هزار تن رشد دارند كه حدود 12 هزار تن براي مصرف دام  به صورت سرشاخه زني برداشت مي شود.

جالب توجه آنكه در بعضي از قسمت هاي اطراف روستاي طبل،نزديكي خشكي و جنگل سبب شده است كه گله هاي شتر نيز خود را به جنگل برسانند و از سرشاخه ها تغذيه كنند . اين همه تخريب در حالي است كه در اين نوع سواحل ، پايداري و بقاي هيچ يك از فعاليت هاي جوامع انساني ( نظير صيادي، كشاورزي ، كشتيراني ) بدون وجود اين جنگل ها قابل تضمين نيست.

بازديد از جنگل

براي ديدن شگفتي هاي جنگل ها هميشه بهار حرا، نزديك ترين مسير به شهر قشم روستا بندر لافت ، سپس روستاي طبل و يا روستاي سهيلي است. از اين سه روستا مي توان با قايق به جنگل حرا رسيد.

جزاير كوچك و بزرگي كه در آب تشكيل شده اند، جنگل زيبا و شگفت انگيز حرا را در خود جاي داده اند. در آن ميان ، جزاير زمرد، نگين و مرواريد وسعت بيشتري از ديگر جزيره هاي به وجود آمده در گستره حرا دارند.

در هنگام مد دريا ، آبراهه هاي متعددي اين منطقه را به بخش هاي كوچك تر قسمت مي كند و بهترين زمان را براي بازديد از اين پديده استثايي را فراهم مي سازد . بسياري از اين آبراهه ها با درازا ي متفاوت به صورت بن بست هستند و ورود به آنها با استفاده از راهنمايان محلي ميسر است و گرنه موجب سرگرداني يا به گل نشستن قايق خواهد شد.

با توجه به اينكه جنگل هاي حرا از مناطق حفاظت شده كشور و مهم تر از آن يكي از ذخيره گاه هاي زيستكره است، افراد و گروه هاي بازديد كننده از آن بايد مواردي را رعايت كنند:

1- از به كار گيري هرگونه سلاح گرم خودداري كنند.

2- با توجه به نقش پروانه ها و حشرات در امر گرده  افشاني ، از آوردن تورهاي مخصوص براي صيد آنها خودداري ور زند.

3- شاخ و برگ درختان را قطع نكنند.

4- از دست زدن و تخريب آشيانه پرندگان و موش ها و مخصوصا برداشتن تخم پرندگان خودداري كنند.

5- در طول بازديد از جنگل ، آرامش و سكوت منطقه را كاملا رعايت نمايند.

6- به مسائل بهداشتي و حفظ محيط زيست آبي و خاكي منطقه توجه كامل داشته باشند.

7- به موارد ايمني ، مانند مراقبت از برخورد با شاخه درختان و خودداري از روشن كردن آتش ، توجه داشته باشند.

8- به توصيه هاي راهنما توجه نمايند.

براي بازديد از منطقه به طور معمول از قايق هاي تندرو استفاده مي شود كه ضروري است اين نوع قايق ها به انواع پارويي و برقي با ظرفيت بيشتر تغيير كنند تا سكوت و آرامش مسحور كننده جنگل حرا حفظ شود .

حركت قايق از مسيرها بايد به آرامي صورت گيرد تا بازديدكنندگان وقت كافي براي تماشا، تفكر ، عكسبرداري وفيلمبرداري و شكار لحظه هاي خاطره انگيز و به يادماندني داشته باشند.

به سبب تراكم جنگل و تعدد آبراهه هاي  فرعي و بن بست ، بايد از وارد شدن به مسيرهاي ناشناخته خودداري كرد.

منظره غروب خورشيد در دريا و بازديد از جنگل هاي حرا در شب هاي مهتابي نيز دلنشين و رويايي است.

با توجه به اينكه بهترين زمان اجراي زمان اجراي گشت درجنگل هنگام مد درياست ساعت شروع و خاتمه گشت دريايي بايد بر اساس جدول جزر و مد تعيين شود . براي بازديد كامل از جنگل به حدود 5/2 تا 3 ساعت زمان نياز است . آب آشاميدني ، آب ميوه و بيسكويت و شيريني و غيره با ظروف يك بار مصرف بايد به همراه برده شود و پس از پذيرايي ،مراقبت كامل در مورد جمع آوري زباله و خارج كردن آن از منطقه به عمل آيد.

همچنين، در فصل گرما لازم است بازديد كنند گان از كلاه و عينك آفتابي استفاده كنند.

منبع:

پرتال قشم