مـحـتـواى سوگند ریاست جمهورى ، که رئیس جمهور پس از انتخاب مردم و تنفیذ حکم توس ط رهبرى یاد مى کند، بیان کننده نقش حساس و مهم وى در پاسدارى از قانون اساسى ، حفظ نظام ، دین ، میهن ، تضمین حقوق و آزادى هاى مردم و حراست از استقلال کشور است .انجام این وظایف مـهـم ،مـسـتـلزم اختیارات لازم است که رئیس جمهور نیازمند آن است . برهمین اساس ، تدوین کـنندگان قانون اساسى ،بویژه در هنگام بازنگرى آن در سال 1368 ه.ش . اختیاراتى گسترده به رئیس جمهور واگذار کردند که در این جا به چند مورد مهم آن اشاره مى شود.
1ـ اجراى قانون اساسى و ریاست قوه مجریه :
قـانـون اسـاسـى در ایـن مـورد بـه صراحت بیان کرده است : پس از مقام رهبرى ، رئیس جمهور عـالى ترین مقام رسمى کشور است و مسئولیت اجراى قانون اساسى و ریاست قوه مجریه را جز در امورى که مستقیما به رهبرى مربوط مى شود، بر عهده دارد.(11)
پـس مـهـمترین و خطیرترین مسؤولیت رئیس جمهور ،اجراى قانون اساسى و ریاست قوه مجریه اسـت و در راسـتـاى همین مسؤولیت است که به او قدرتى بسیار در امور اجرایى داده اند و پس از مقام رهبرى عالى ترین مقام رسمى کشور است .
2ـ ریاست هیاءت وزیران :
در اصل 134 قانون اساسى آمده است : ریاست هیاءت وزیران با رئیس جمهور است که بر کار وزیران نظارت دارد و با اتخاذ تدابیر لازم به هـماهنگ ساختن تصمیم هاى وزیران و هیاءت دولت مى پردازد و با همکارى وزیران ، برنامه و خ ط مشى دولت را تعیین و قوانین را اجرا مى کند.(12) بـر هـمـین اساس ، رئیس جمهور پس از مراسم تنفیذ و سوگند، اعضاى هیاءت وزیران خود را به مـجلس معرفى مى کند و پس از راءى اعتمادمجلس ، کابینه تشکیل مى شود و در مقابل اقدام هاى هیاءت دولت در برابر مجلس ، مسؤول است و عزل وزیران هم در اختیار اواست .
3ـ امضاى مصوبات مجلس و نتیجه همه پرسى :
طبق اصل 123 قانون اساسى ، رئیس جمهور موظف است مصوبات مجلس یا نتیجه همه پرسى را، کـه پـس از طى مـراحـل قانونى به وى ابلاغ شده اند، امضا کرده ، براى اجرا در اختیار مسؤولان و مجریان مربوط قرار دهد.
4ـ رئیس جمهور عالى ترین مقام رسمى نظام در خارج از کشور است :
امـضـاى تمام عهدنامه ها، مقاوله نامه ها، موافقت نامه ها و قراردادهاى دولت ایران با دیگر دولت ها پس از تصویب مجلس با رئیس جمهورو یا نماینده قانونى او است .(13) همچنین ، انتصاب سفیران ایـران در خـارج از کشور با پیشنهاد وزیر خارجه و تصویب رئیس جمهور است وامضاى استوارنامه سـفـیـران ایـران و پـذیـرش اسـتـوارنامه سفیران کشورهاى دیگر در ایران نیز از جمله وظایف و اخـتـیـارات مـهـم رئیـس جـمهور است .(14) به همین دلیل است که مى گویند: رئیس جمهور عـالـى تـریـن مقام رسمى نظام در خارج از کشور و روابط بین الملل است .علاوه بر این ها، رئیس جـمـهـور داراى وظـایف و اختیارات دیگرى نیز هست که در این قسمت از مقاله به بعضى از آنها اشاره مى شود:
1ـ مسؤولیت سازمان مدیریت و برنامه ریزى به طور مستقیم به عهده رئیس جمهور است . اعطاى نـشـان هـاى دولـتـى ، عضویت در شوراى موقت رهبرى ، ریاست شوراى عالى امنیت ملى ، ریاست شـوراى انـقـلاب فـرهنگى ، ریاست شوراى عالى اقتصاد، مسؤولیت تشکیل شوراى بازنگرى قانون اسـاسـى بـه دسـتـور رهـبـرى ، تـعیین دو نماینده براى شوراى نظارت صدا و سیما و... از جمله مسؤولیت هاى دیگر رئیس جمهورند.