با ارتباطى که رهبرى انقلاب ایران با روحانیت داشت، شبکه وسیعى از نیروهایى که مروّج و بیان کننده اندیشه و فکر رهبرى در نقاط گوناگون کشورند، شکل گرفت و به مثابه یک حزب سیاسى در ایران عمل کرد، در حالى که ویژگى هاى ظاهرى حزب را نداشت. تجربه تاریخى یکصد سال گذشته ایران نیز نشانگر نقش اندیشمندان دینى و روحانیت در تحوّلات اجتماعى است. پیام هاى رهبرى در قالب مفاهیم اسلامى نقش مهمى در بسیج مردمى در طول شکل گیرى انقلاب داشته است. تحلیل محتواى این پیام ها و موجى که توسط آن در بین مردم ایجاد مى شد بیانگر ماهیت و محتواى فکرى این انقلاب است. مهم ترین هدفى که رهبرى در بسیارى از اعلامیه ها بدان پاى مى فشرد اعلاى کلمه حق و استحکام مبانى دینى بود که رژیم گذشته در صدد محو و نابودى آنها مى کوشید.

با نگاهى به مواضع رهبرى در روند شکل گیرى نهضت، مشاهده مى کنیم که نخستین مخالفت ها از سوى امام خمینى، که در آن قید اسلام و سوگند به قرآن کریم حذف شده بود، در اعتراض به لایحه «انجمن هاى ایالتى و ولایتى» آغاز شد. در جریان همه پرسى آن نیز اعتراضات وسیعى از سوى رهبرى آغاز شد که منجر به اعتراضات وسیع مردم درشهرهاى گوناگون گردید.

فاجعه کشتار مدرسه فیضیه در سال 1342 و قیام 15 خرداد، که منجر به شهادت صدها تن شد، نتیجه واکنش رهبرى در قبال سیاست هاى ضد اسلامى رژیم بود. شهادت فرزند امام راحل; در سال 1356 و اعتراض رهبر انقلاب به شاه در همان سال از نقاط عطف حوادثى به شمار مى رود که در نهایت، منجر به سقوط رژیم شاه در سال 1357 گردید.

ادامه دارد...