معرفی وبلاگ
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 4098774
تعداد نوشته ها : 10297
تعداد نظرات : 319
Rss
طراح قالب
مهدي يوسفي
موفقیت ایران در کسب فناوری های موشکی برای متخصصین غیر منتظره بود. اگر تا کنون تصور می شود که ایران تا ساخت موشک های قاره پیما راه زیادی دارد، اکنون می توان گفت که یک گام بیشتر تا رسیدن بدان نمانده است. "ایگور لیسوف " دبیر مجله "اخبار فضانوردی " تلاش کرد که برای Infox.ru سر از "معجزه فضایی " ایران در بیاورد.
روز 2 فوریه سال جاری جمهوری اسلامی ایران به 10-مین قدرت فضایی تبدیل شد. در این روز ساعت 22:03 دقیقه به وقت تهران (18:33 به وقت گرینویچ) از فرودگاه فضایی سمنان دومین موشک حامل ایرانی موسوم به "سفیر " پرتاب شد که پس از 10-11 دقیقه میکروماهواره "امید " را به فضا برد.
خبر پرتاب موفقیت آمیز را تلویزیون ایران پس 10 ساعت، یعنی زمانی که تمامی تردیدها از بین رفتند پخش کرد: ماهواره حقیقتاً وارد مدار شد و سیگنال داد. تا آن زمان سازمان آمریکایی کنترل فضایی نیز ماهواره را تشخیص داده و هم "امید " و هم پله فوقانی موشک حامل را دنبال کرد. این احتیاط طرف ایرانی در پخش خبر پرتاب کاملاً قابل درک است: روز 17 اوت 2008 رسانه های ایرانی بلافاصله پس از اولین پرتاب، موفقیت آمیز بودن آن را اعلام کردند، اما ماهواره وارد مدار نشد و پس از آن تنها از طریق منابع آمریکایی برخی از جزئیات حادثه برای موشک ایرانی در ارتفاع 150 کیلومتری بدست آمدند.
دومین پرتاب "سفیر " واقعاً موفقیت آمیز از آب درآمد. در حال حاضر مشخص است که ماهواره "امید " وزنی حدود 27 کیلوگرم دارد و به شکل مکعبی با ابعاد 40 سانتی متری است. سطح خارجی دستگاه هشت آنتن دارد. "امید " مجهز به فرستنده های امواج رادیویی است که در فرکانس 465 مگا هرتز کار می کنند. ثبت امواج آن توسط دوستداران رادیو از عصر روز 3 فوریه آغاز شده و حتی تا حدی نیز رمزیابی شده است.
جرم موشک حامل "سفیر " طبق اخبار رسمی، در زمان استارت 25 کیلوگرم بود، قطر آن 1.25 متر و ارتفاع آن 22 متر است. بخش انتهایی پله اول آن از نظر خارجی بطور حیرت انگیزی یادآور موشک ار-17 ساخت شوروی (طبق طبقه بندی ناتو Scud 1C) است. اما قطر ار-17 برابر با 0.88 متر بود و کشش موتور کافی نبود که "سفیر " را از استارت بکـَند. تصور می شود که موشک ایرانی بر اساس مدل مدرنیزه شده "اسکاد " شوروی است. اما حقیقتاً نه درباره جزئیات این مدرنیزه سازی و نه درباره ساختار موتور کارگذاشته شده در آن هیچ اطلاعی در دست نیست. از آن جالب تر معمای پله دوم "سفیر " است. پس از پرتاب در ماه اوت، کارشناسان سعی داشتند شکل موشک ایرانی را ترسیم کنند و آن را سه پله ای رسم کردند. گمان می رفت که این موشک همانند "آوانگارد " آمریکایی است که متعلق به نیم قرن پیش بود و پله سوم دارای سوخت جامد آن سبب خارج سازی ماهواره به مدار می شد. اما در کادرهای پرواز "سفیر " که 3 فوریه توسط تلویزیون ایران منتشر شد، ماهواره مستقیماً از پله دوم جدا می شود. عکس های موشک اول که شامل موشکی خوابانده شده با پله های اول و دوم جداگانه بودند، تنها دو پله ای بودن موشک حامل را تایید می کند.
عصر 3 فوریه اولین نظارت بر ماهواره و پله ها انجام شد. "آلان پیکاپ " در ادینبورگ "امید " را بعنوان سوژه ای متغیر با قدر ظاهری (Apparent magnitude) از +5 تا +7 و ضعیف تر از آن دید که کاملاً مطابق با عکس های منتشره است. پله موشک 10 دقیقه دیرتر رد شد و قدر ظاهری +4.5 داشت که بطور موقت درخشش را تا +3 افزایش داد. دید آن مطابق پله دوم با بزرگی قابل انتظار بود (قطر 1.25 متر، ارتفاع حدود 5 متر)، اما هیچ وجه قابل مقایسه با موتور دارای سوخت جامد و اندازه های خود ماهواره نبود.
موفقیت فناوری های ایران
ساخت موشک دو پله با چنین اندازه کمی آنهم با سوختی معمولی با دمای جوش بالا که چندان هم کارآمد نیست، کار ساده ای نیست. برای اینکه دومین پله بتواند سرعت مداری بگیرد، هرچند با ماهواره ای سبک، هر یک از دو پله باید دارای سطحی عالی از تکامل ساختاری باشد. علاوه بر این به سیستم مدرن هدایتی مورد نیاز است که انتقال مطابق با شاخص های نهایی داده شده را با وجود اندک سوخت باقیمانده در باک تامین کند.
برای مقایسه باید خاطر نشان کرد که موشک حامل دو پله ای با جرم نزدیک به جرم استارت، اما با توان باربری بیشتری و با موفقیت توسط تیم "الون ماسک " از کمپانی SpaceX طراحی و آزموده شده بود. و هرچند که آمریکایی ها آگاهانه موشکی بسیار ارزان ساختند، اما سطح آن کاملاً نوین و معاصر است.
آمریکایی ها آن را نه با سوخت دارای دمای جوش بالا و بلکه با سوخت موثرتر اسیدی-نفتی به مدار فرستادند. اگر صراحتاً بگوییم، هیچ کس از ایرانیان انتظار نداشت موشکی را بسازند که حتی قابل مقایسه با ساخته ماسک باشد. و اگر تا کنون چنین تصور می شد که ایران راه زیادی تا ساخت موشک قاره پیما دارد، اکنون باید گفت که بالواقع چنین چیزی وجود دارد. اگر فعلاً وزن قابل حمل "سفیر " زیاد نیست، اما بر اساس تجربه حاصله، ساخت دومین موشک سنگین تر کار دشواری نیست.
روز 2 فوریه سال جاری جمهوری اسلامی ایران به 10-مین قدرت فضایی تبدیل شد. در این روز ساعت 22:03 دقیقه به وقت تهران (18:33 به وقت گرینویچ) از فرودگاه فضایی سمنان دومین موشک حامل ایرانی موسوم به "سفیر " پرتاب شد که پس از 10-11 دقیقه میکروماهواره "امید " را به فضا برد.
خبر پرتاب موفقیت آمیز را تلویزیون ایران پس 10 ساعت، یعنی زمانی که تمامی تردیدها از بین رفتند پخش کرد: ماهواره حقیقتاً وارد مدار شد و سیگنال داد. تا آن زمان سازمان آمریکایی کنترل فضایی نیز ماهواره را تشخیص داده و هم "امید " و هم پله فوقانی موشک حامل را دنبال کرد. این احتیاط طرف ایرانی در پخش خبر پرتاب کاملاً قابل درک است: روز 17 اوت 2008 رسانه های ایرانی بلافاصله پس از اولین پرتاب، موفقیت آمیز بودن آن را اعلام کردند، اما ماهواره وارد مدار نشد و پس از آن تنها از طریق منابع آمریکایی برخی از جزئیات حادثه برای موشک ایرانی در ارتفاع 150 کیلومتری بدست آمدند.
دومین پرتاب "سفیر " واقعاً موفقیت آمیز از آب درآمد. در حال حاضر مشخص است که ماهواره "امید " وزنی حدود 27 کیلوگرم دارد و به شکل مکعبی با ابعاد 40 سانتی متری است. سطح خارجی دستگاه هشت آنتن دارد. "امید " مجهز به فرستنده های امواج رادیویی است که در فرکانس 465 مگا هرتز کار می کنند. ثبت امواج آن توسط دوستداران رادیو از عصر روز 3 فوریه آغاز شده و حتی تا حدی نیز رمزیابی شده است.
جرم موشک حامل "سفیر " طبق اخبار رسمی، در زمان استارت 25 کیلوگرم بود، قطر آن 1.25 متر و ارتفاع آن 22 متر است. بخش انتهایی پله اول آن از نظر خارجی بطور حیرت انگیزی یادآور موشک ار-17 ساخت شوروی (طبق طبقه بندی ناتو Scud 1C) است. اما قطر ار-17 برابر با 0.88 متر بود و کشش موتور کافی نبود که "سفیر " را از استارت بکـَند. تصور می شود که موشک ایرانی بر اساس مدل مدرنیزه شده "اسکاد " شوروی است. اما حقیقتاً نه درباره جزئیات این مدرنیزه سازی و نه درباره ساختار موتور کارگذاشته شده در آن هیچ اطلاعی در دست نیست. از آن جالب تر معمای پله دوم "سفیر " است. پس از پرتاب در ماه اوت، کارشناسان سعی داشتند شکل موشک ایرانی را ترسیم کنند و آن را سه پله ای رسم کردند. گمان می رفت که این موشک همانند "آوانگارد " آمریکایی است که متعلق به نیم قرن پیش بود و پله سوم دارای سوخت جامد آن سبب خارج سازی ماهواره به مدار می شد. اما در کادرهای پرواز "سفیر " که 3 فوریه توسط تلویزیون ایران منتشر شد، ماهواره مستقیماً از پله دوم جدا می شود. عکس های موشک اول که شامل موشکی خوابانده شده با پله های اول و دوم جداگانه بودند، تنها دو پله ای بودن موشک حامل را تایید می کند.
عصر 3 فوریه اولین نظارت بر ماهواره و پله ها انجام شد. "آلان پیکاپ " در ادینبورگ "امید " را بعنوان سوژه ای متغیر با قدر ظاهری (Apparent magnitude) از +5 تا +7 و ضعیف تر از آن دید که کاملاً مطابق با عکس های منتشره است. پله موشک 10 دقیقه دیرتر رد شد و قدر ظاهری +4.5 داشت که بطور موقت درخشش را تا +3 افزایش داد. دید آن مطابق پله دوم با بزرگی قابل انتظار بود (قطر 1.25 متر، ارتفاع حدود 5 متر)، اما هیچ وجه قابل مقایسه با موتور دارای سوخت جامد و اندازه های خود ماهواره نبود.
موفقیت فناوری های ایران
ساخت موشک دو پله با چنین اندازه کمی آنهم با سوختی معمولی با دمای جوش بالا که چندان هم کارآمد نیست، کار ساده ای نیست. برای اینکه دومین پله بتواند سرعت مداری بگیرد، هرچند با ماهواره ای سبک، هر یک از دو پله باید دارای سطحی عالی از تکامل ساختاری باشد. علاوه بر این به سیستم مدرن هدایتی مورد نیاز است که انتقال مطابق با شاخص های نهایی داده شده را با وجود اندک سوخت باقیمانده در باک تامین کند.
برای مقایسه باید خاطر نشان کرد که موشک حامل دو پله ای با جرم نزدیک به جرم استارت، اما با توان باربری بیشتری و با موفقیت توسط تیم "الون ماسک " از کمپانی SpaceX طراحی و آزموده شده بود. و هرچند که آمریکایی ها آگاهانه موشکی بسیار ارزان ساختند، اما سطح آن کاملاً نوین و معاصر است.
آمریکایی ها آن را نه با سوخت دارای دمای جوش بالا و بلکه با سوخت موثرتر اسیدی-نفتی به مدار فرستادند. اگر صراحتاً بگوییم، هیچ کس از ایرانیان انتظار نداشت موشکی را بسازند که حتی قابل مقایسه با ساخته ماسک باشد. و اگر تا کنون چنین تصور می شد که ایران راه زیادی تا ساخت موشک قاره پیما دارد، اکنون باید گفت که بالواقع چنین چیزی وجود دارد. اگر فعلاً وزن قابل حمل "سفیر " زیاد نیست، اما بر اساس تجربه حاصله، ساخت دومین موشک سنگین تر کار دشواری نیست.