معرفی وبلاگ
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 4538789
تعداد نوشته ها : 10297
تعداد نظرات : 320
Rss
طراح قالب
مهدي يوسفي
22 بهمن 1357 روز پیروزی انقلاب اسلامی در ایران است. روزی که بذرهای پاشیده شده در خاک مقاومت و پایداری به ثمر نشست و ایران مصداق روشن آیه کریمه ی ان الله لا یغیر بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم شد. وقوع انقلاب ها برای همه ملل و مردم جهان رخداد? عظیم و به یاد ماندنی است اما انقلاب اسلامی به لحاظ شرایط زمانی و مکانی، ماهیت و ابعاد آن از اهمیت و اولویت بسیار برخوردار است. این انقلاب در دهه های آخر قرن بیستم به وقوع پیوست در شرایطی که نظام جهانی به شدت از روابط و رقابت دو ابر قدرت آن زمان یعنی آمریکا و شوروی متأثر بود. این دو قطب بین المللی و متحدانشان تا حد ممکن، در راستای منافع خود و جلوگیری از پیش افتادن رقیب در توازن قوا برای کنترل و هدایت هر رویدادی تلاش می کردند. در چنین شرایطی وقوع انقلاب عظیم اجتماعی و سیاسی، آن هم با شعار ها و اهدافی متضاد با آنچه دنیا? تحت سیطره ی این دو ابر قدرت، با آن مواجه بود در یکی از استراتژیک تر?ن مناطق جهان و کشوری تحت نفوذ آمریکا، واقعه ای عجیب و غریب بود.
عجیب بود، چون این انقلاب در رأس تمام شعارهای خود در روزگاری که دین در جامعه بشری دچار مهجوریت شده بود، خواستار یک جامعه و دولت اسلامی بود.
عمیق بود: چون علل فراوانی در شکل گیری و پیروزی آن دخیل و پی آمد های آن از لحاظ فردی و اجتماعی، داخلی و خارجی، ملی، منطقه ای و جهانی، چشمگیر و فوق العاده بود.
انقلاب اسلامی در یکی از مناطق استراتژیک جهان رخ داد. ایران قدیمی ترین کشور نفت خیز خاورمیانه، به همراه دیگر کشورهای نفتی این منطقه، نبض نفت و انرژی جهان را در اختیار داشت.
همچنین، ایران، حلقه مرکزی پیمان سنتو بود. پیمانی که درآن راه بر نفوذ کمونیسم شوروی سد گردید. با وقوع انقلاب در مرکز ا?ن کمربند مرکزی، می توانست سیلاب قدرت و سلطه ی آن ابرقدرت رابر خلیج فارس سرازیر کرده و ساختار جغرافیای?- سیاسی منطقه و جهان را به طور بنیادی در هم ریزد.
از لحاظ تاریخی و جغرافیایی تمدن ایران از مراکز و کانون های اصلی جهان اسلام است. لذا دریافت کننده و متمرکز کننده هر تحولی می باشد که در دنیای اسلام اتفاق می افتد و هر تغییر و تحولی که در آن رخ دهد، قابل صدور و انعکاس به دیگر بلاد اسلامی است.
وقوع انقلاب در ایران حیات یخ بسته در رگ های جامعه ی اسلامی را احیاء کرد و با اثر گذاری بر جامعه ی جهانی، بالاخص بر ملل و مردم بلاد اسلامی توانست دنیا را با واقعیت شگرفی که در قدرتمندی دین و حکومت دینی پنهان است، آشنا کند هر چند که سپردگی دولتمردان برخی از کشورها گاه مانع از بازتاب این حقیقت عمیق تار?خ? است.
صدور انقلاب و تأثیر گذاری این رخداد تاریخی بر مردم و ملل مختلف جهان برگی خواندنی از دیوان قطور تاریخ انقلاب است.
آفریقا به طور بالقوه از حوزه های مهم برای اثر پذیری از انقلاب اسلامی بوده است.
علل زیر در این رابطه قابل ذکر است:
1-آثار دیرپای استعمار
2-فقر فرهنگی و اقتصادی
3-تبعیض نژادی و تحقیر سیاه پوستان
4-سابقه تاریخی اسلام در آفریقا
5-موقعیت جغرافیایی مهم در میان آسیا و اروپا
به طور طبیعی انتظار این است که تأثیر انقلاب اسلامی ایران در منطقه عربی- اسلامی آفریقا بیشتر باشد و زمینه های مشترک اسلامی اثر پذیری این حوزه را افزایش دهد.
سال های اولیه پیروزی انقلاب اسلامی ایران مقارن با اوج گیری جنبش صحرای غربی بود که پس از بیرون رفتن استعمار اسپانیا برای قطع حضور و نفوذ دولت مراکش می جنگید ند. به رسمیت شناختن قیام صحرای غربی که به بهای تشدید کدورت ایران و مراکش بود، نشان از توجه مسولان انقلاب به حوزه ی آفریقا داشت.
بررسی اجمالی تأثیرات انقلاب ایران بر اهالی این حوزه خالی از لطف نیست.
تونس:
در رأس امواج اولیه جنبش اسلامی تونس نام شیخ راشد الغنوشی قرار دارد. او بازداشت و محاکمه شد و حبسش مدت ها جزو اخبار مهم جنبش جهانی اسلام قرار داشت. تحلیل و جمع بندی گوشه هایی از افکار و گفتار غنوشی حاوی نکاتی است که پاسخ گوی ابعادی از چگونگی تأثیر انقلاب اسلامی در تونس می باشد:
" در حال حاضر دگرگونی های بسیاری در زمینه های سیاسی چه به صورت اصلاحات اجتماعی و چه در جهت انقلابات خشونت بار در جهان اسلام به وقوع می پیوندد. این کوشش های عملی باعث شده اند که سرنوشت ایدئولوژی اسلامی به تلاش لحظه به لحظه مسلمین بستگی پیدا می کند. آیت الله خمینی. . . و دکتر حسن الترابی پیشگامان این مکتب عملی هستند. آن هم در نوع خود و در این مکتب " مجدد " به شمار می روند و در زمینه اسلام عملی کوشش بسیار می کنند. . . "
غنوشی در سال 1370 در دومین سالگرد رحلت امام خمینی حضور یافته و در میزگرد فلسطین شرکت کرده و در سخنرانی خویش بر لزوم تشکیل امت اسلامی و وحدت میان مسلمانان تأکید م? کند. در سخنانش افکار امام خمینی(ره) به وضوح مشاهده م? شود . او می گوید:
" امام خمینی پرچم آزادی فلسطین را برافراشت و مسأله فلسطین تمام فکرامام را به خود مشغول کرده بود. مسأله فلسطین محور ستیز جهانی امروز است. صهیونیسم یک اختاپوس است. ما باید آگاه باشیم و باید از خود شروع کنیم. ما باید نظامی پیشرفته تر از غرب که اسرائیل هم غربی است داشته باشیم تا بتوانیم فلسطین را آزاد کنیم. "
از مهمترین بازتاب های انقلاب اسلامی ، تأثیر افکار و عقاید امام خمینی (ره) بر دیدگاه نخبگان جهان اسلام است. به طوری که در طی زمان نمودهای عینی آن بروز می کند. گفتار غنوشی حاوی بسیاری از واژگان و ارزش هایی است که امام خمینی ( ره ) از آغاز نهضت در ایران از سال 1340 در گفتار و نوشته هایشان بر آنها تأکید داشتند.
از دیگر نمودهایی که تأثیر انقلاب اسلام? را بر مردم تونس نشان می دهد اظهارات وزیر کشور تونس م? باشد که اعلام کرده بود مسلمانان آن کشور در حرکت خود هنوز از روش انقلاب اسلامی ایران الهام می گیرند.
سودان:
امروزه اجماع نظر آن است که سودان از مهم ترین کشورهای اسلامی است که به طور جدی از انقلاب اسلامی ایران متأثر شده است. صادق المهدی در زمینه ی تأثیر انقلاب اسلامی در سودان می گوید:
"انقلاب ایران بر مردم سودان تأثیر عمیقی داشته است، آنان بسیاری از پدیده های تاریخی خود را در انقلاب ایران یافته اند. زیرا آنان صد سال پیش دست به انقلاب زدند و دولت های انگلستان، بلژیک و ایتالیا را شکست دادند. همچنین مردم سودان علیه حکام غیر قانونی عثمانی دست به انقلاب زدند و توانستند شریعت اسلام را در این کشور پیاده کنند.
در سودان عده ای بودند که اسلام را به عنوان یک راه حل برای مشکلات نمی پذیرفتند. . . ولی انقلاب ایران این افکار را به کلی دگرگون کرد و ثابت کرد که اسلام زنده و متحرک است و می تواند در مقابل امواج ایدئولوژیک ایستادگی کند. "
وقایع اسلامی سودان چند فرضیه و نظریه را طرح و تا حدودی تأیید می کند:
_ ریشه ی عمیق تفکر مهدویت و سابقه ی مبارزات اسلامی مهدی سودانی علیه استعمارگران
_ سقوط جعفر نمیری رئیس جمهور نظامی سودان که به وسیله کودتا، اعتراضات و شورش های مردمی به وقوع پیوست، تا حدودی از انقلاب اسلامی متأثر بوده است.
_ دولت فعلی سودان با رهبرانی چون عمر البشیر و دکتر حسن الترابی و با علقه های انقلابی و اسلامی، رابطه ای نزدیک با دولت جمهوری اسلامی ایران دارد.
_ سودان در نیمه های دوم دهه ی انقلاب به سر پلی برای نشر و بسط انقلاب اسلامی در آفریقا مبدل شده است و همین موقعیت، فرصت ها و تهدید هایی جدی برای کشور سودان فراهم کرده است.
الجزایر:
بازتاب های انقلاب اسلامی در متن جامعه الجزایر با زمینه ها و استعداد هایی که درآن جا موجود بوده نقش موثری در توسعه و تحکیم جنبش اسلامی الجزایر داشته است در واقع بذرهایی که به طرق مختلف در دهه اول انقلاب در مزرعه مساعد تاریخی و اجتماعی الجزایر پاشیده شد در دهه ی دوم به صورت جبهه نجات اسلامی و جنبش های الجزایر بروز و ظهور کرده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، استقبال و خوشحالی مردم الجزایر به خصوص طبقه ی جوان به حدی بود که هر روز در برابر سفارت ایران برای دریافت نشریات و خبرهای واصله از ایران صف می کشیدند، اما حکومت الجزایر نتوانست این اوضاع را تحمل کند لذا طی تماس با سفارت ایران محدودیت هایی ایجاد کرد.
علاقه جوانان مذهبی به حدی رسیده بود که به جای هلال بر بالای گنبد و مناره مسجد دانشگاه عنابه، آرم جمهوری اسلامی را نصب کردند، هر چند مأموران امنیتی پس از درگیری با دانشجویان آرم را بر می دارند، اما انعکاس حقیقتی زیبا در حرکت هایی اینچنین قابل پنهان کردن نیست.
مصر :
مصر از لحاظ تاریخ، فرهنگ و جغرافیا در جهان عرب مرکزیتی خاص دارد. جنبش اخوان المسلمین مصر و ناصریسم و ناسیونالیسم عرب دو جریان شاخص این کشورند؛ جنبش اخوان در فاصله دو جنگ جهانی به وسیله حسن البنا ایجاد شد. سپس مکتب فکری آنان به وسیله سید قطب پیش رفت و رشد کرد و او به حق، موسس دوم حزب و یکی از رهبران نهضت اسلامی معاصر می باشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، اخوان المسلمین با خوشحالی از آن استقبال کردند و آرزوهای بزرگ خود را برای استقرار جمهوری اسلامی در ایران ابراز داشتند.
جریان دیگری که با جنبش اسلامی ایران در کنش متقابل بود، ناصریسم، سوسیالیسم و ناسیونالیسم عربی وابسته به آن بود.
از دید خبرنگاران و تحلیل گران سیاسی، برخی از شاخص های تأثیر انقلاب اسلامی ایران در مصر و احیا و تشدید جنبش اسلامی آن کشور به این شکل نمود پیدا می کرد که مردم شعار هایی از جمله لا اله الاّ الله محمد رسول الله، آیات قرآن و تصاویر آیت الله خمینی را بر روی شیشه اتومبیل هایشان می چسباندند.
سرکوب جنبش اخوان المسلمین با اعدام سران اخوان، مرگ ناصر در سال 1970، روی کار آمدن انور السادات، تشدید همگرایی او با ایران و غرب، سفر وی به اسرائیل و امضای پیمان کمپ دیوید در سال 1978 درست همزمان با اوج انقلاب اسلامی در ایران، حکومت مصر و شخص سادات را به منفورترین موجودات در ذهن مسلمانان و مبارزان مبدل کرد. با موضعی که امام در مورد آزادی قدس و مبارزه با اسرائیل اتخاذ کردند، رویارویی انقلاب اسلامی با دولت مصر بسیار حاد و جدی شد. طبعاً آن دسته از مردم مصر که از روند سازش مصر با اسرائیل ناخرسند بودند، به سمت ایران متمایل شدند، که ترور انور سادات توسط گروه های عقیدتی و مبارزه برخاسته از ارتش مصر توسط خالد اسلامبولی نمود واقعی این تمایل است. امواج اولیه ی احیای اسلام گرایی مصر و ترور سادات و حوادث پس از آن، موجب پیدایش این باور شده بود که انقلاب اسلامی در همه جا فراگیر خواهد شد.
نشست قاهره همزمان با اوج گیری جنبش اسلامی الجزایر و پیروزی جبهه ی نجات اسلامی در انتخابات صورت گرفت. نشست قاهره با حضور نمایندگان چند کشور عربی همچون مصر، الجزایر، تونس، عربستان، عمان و . . . با هدف اندیشیدن به تدابیر امنیتی در جهت مقابله با بنیادگرایان در کشورهایشان برگزار شد. این واقعه بار دیگر اذهان را متوجه انقلاب اسلامی ایران و پتانسیل جنبش اسلامی در جهان عرب کرد.
زمینه ها و وسایل اثر بخشی انقلاب اسلامی در آفریقا:
فتوای امام خمینی درباره ی سلمان رشدی در آستانه ی دهه ی دوم انقلاب ملاکی برا? سنجش پتانسیل جهان اسلام و تمرکز و تجلی آن محسوب می شود. مصطفی کامل امین مدیر مدرسه وطنی منطقه ای مجلس علما و ائمه در غنا می گوید:
" وجود انقلاب اسلامی و همچنین فتوای امام خمینی علیه سلمان رشدی باعث شد که ملت آفریقا توجه خاصی به انقلاب و امام کند. "
شیوه های خاص انقلاب و محتوای دینی آن، مقوله هایی است که به عنوان علت های اثر گذاری انقلاب در آفریقا از آن یاد می شود. بر این اساس، پس از جنگ دوم و رواج جنبش های استقلال طلب در آفریقا، اینک مردم این قاره نیازمند فهم و تعریفی برای هویت یابی هستند و این زمینه و نیاز می تواند عامل اصلی اثر پذیری آفریقا از انقلاب اسلامی ایران باشد زیرا دین اسلام مایه های قوی برای هویت بخشی دارد.
می توان نتیجه گرفت: انقلاب اسلامی ایران در اواخر قرن بیستم نشانه ی مهمی از آغاز تجدید حیات اسلام بود که زنجیر وار در پی خود در سایر بلاد اسلامی موجب بیداری اسلام و جنبش های اصلاحی و انقلابی گردیده است.
آنچه در این مختصر بیان شد، تنها گوشه ای از آوای ظلم ستیزی است که پس از 22 بهمن 57 که مقاومت ملت ایران به ثمر نشست و سردمداران تباهی از اریکه ی قدرت به زیر کشیده شدند از حلقوم در سکوت کز کرده ی جهان اسلام بر خاست و شرح مختصری بود از عزت طلبی و عدالت خواهی مردمانی که دیگر دوش هایشان آوار قدرت طلبی قدرت طلبان را تاب نمی آورد.
عجیب بود، چون این انقلاب در رأس تمام شعارهای خود در روزگاری که دین در جامعه بشری دچار مهجوریت شده بود، خواستار یک جامعه و دولت اسلامی بود.
عمیق بود: چون علل فراوانی در شکل گیری و پیروزی آن دخیل و پی آمد های آن از لحاظ فردی و اجتماعی، داخلی و خارجی، ملی، منطقه ای و جهانی، چشمگیر و فوق العاده بود.
انقلاب اسلامی در یکی از مناطق استراتژیک جهان رخ داد. ایران قدیمی ترین کشور نفت خیز خاورمیانه، به همراه دیگر کشورهای نفتی این منطقه، نبض نفت و انرژی جهان را در اختیار داشت.
همچنین، ایران، حلقه مرکزی پیمان سنتو بود. پیمانی که درآن راه بر نفوذ کمونیسم شوروی سد گردید. با وقوع انقلاب در مرکز ا?ن کمربند مرکزی، می توانست سیلاب قدرت و سلطه ی آن ابرقدرت رابر خلیج فارس سرازیر کرده و ساختار جغرافیای?- سیاسی منطقه و جهان را به طور بنیادی در هم ریزد.
از لحاظ تاریخی و جغرافیایی تمدن ایران از مراکز و کانون های اصلی جهان اسلام است. لذا دریافت کننده و متمرکز کننده هر تحولی می باشد که در دنیای اسلام اتفاق می افتد و هر تغییر و تحولی که در آن رخ دهد، قابل صدور و انعکاس به دیگر بلاد اسلامی است.
وقوع انقلاب در ایران حیات یخ بسته در رگ های جامعه ی اسلامی را احیاء کرد و با اثر گذاری بر جامعه ی جهانی، بالاخص بر ملل و مردم بلاد اسلامی توانست دنیا را با واقعیت شگرفی که در قدرتمندی دین و حکومت دینی پنهان است، آشنا کند هر چند که سپردگی دولتمردان برخی از کشورها گاه مانع از بازتاب این حقیقت عمیق تار?خ? است.
صدور انقلاب و تأثیر گذاری این رخداد تاریخی بر مردم و ملل مختلف جهان برگی خواندنی از دیوان قطور تاریخ انقلاب است.
آفریقا به طور بالقوه از حوزه های مهم برای اثر پذیری از انقلاب اسلامی بوده است.
علل زیر در این رابطه قابل ذکر است:
1-آثار دیرپای استعمار
2-فقر فرهنگی و اقتصادی
3-تبعیض نژادی و تحقیر سیاه پوستان
4-سابقه تاریخی اسلام در آفریقا
5-موقعیت جغرافیایی مهم در میان آسیا و اروپا
به طور طبیعی انتظار این است که تأثیر انقلاب اسلامی ایران در منطقه عربی- اسلامی آفریقا بیشتر باشد و زمینه های مشترک اسلامی اثر پذیری این حوزه را افزایش دهد.
سال های اولیه پیروزی انقلاب اسلامی ایران مقارن با اوج گیری جنبش صحرای غربی بود که پس از بیرون رفتن استعمار اسپانیا برای قطع حضور و نفوذ دولت مراکش می جنگید ند. به رسمیت شناختن قیام صحرای غربی که به بهای تشدید کدورت ایران و مراکش بود، نشان از توجه مسولان انقلاب به حوزه ی آفریقا داشت.
بررسی اجمالی تأثیرات انقلاب ایران بر اهالی این حوزه خالی از لطف نیست.
تونس:
در رأس امواج اولیه جنبش اسلامی تونس نام شیخ راشد الغنوشی قرار دارد. او بازداشت و محاکمه شد و حبسش مدت ها جزو اخبار مهم جنبش جهانی اسلام قرار داشت. تحلیل و جمع بندی گوشه هایی از افکار و گفتار غنوشی حاوی نکاتی است که پاسخ گوی ابعادی از چگونگی تأثیر انقلاب اسلامی در تونس می باشد:
" در حال حاضر دگرگونی های بسیاری در زمینه های سیاسی چه به صورت اصلاحات اجتماعی و چه در جهت انقلابات خشونت بار در جهان اسلام به وقوع می پیوندد. این کوشش های عملی باعث شده اند که سرنوشت ایدئولوژی اسلامی به تلاش لحظه به لحظه مسلمین بستگی پیدا می کند. آیت الله خمینی. . . و دکتر حسن الترابی پیشگامان این مکتب عملی هستند. آن هم در نوع خود و در این مکتب " مجدد " به شمار می روند و در زمینه اسلام عملی کوشش بسیار می کنند. . . "
غنوشی در سال 1370 در دومین سالگرد رحلت امام خمینی حضور یافته و در میزگرد فلسطین شرکت کرده و در سخنرانی خویش بر لزوم تشکیل امت اسلامی و وحدت میان مسلمانان تأکید م? کند. در سخنانش افکار امام خمینی(ره) به وضوح مشاهده م? شود . او می گوید:
" امام خمینی پرچم آزادی فلسطین را برافراشت و مسأله فلسطین تمام فکرامام را به خود مشغول کرده بود. مسأله فلسطین محور ستیز جهانی امروز است. صهیونیسم یک اختاپوس است. ما باید آگاه باشیم و باید از خود شروع کنیم. ما باید نظامی پیشرفته تر از غرب که اسرائیل هم غربی است داشته باشیم تا بتوانیم فلسطین را آزاد کنیم. "
از مهمترین بازتاب های انقلاب اسلامی ، تأثیر افکار و عقاید امام خمینی (ره) بر دیدگاه نخبگان جهان اسلام است. به طوری که در طی زمان نمودهای عینی آن بروز می کند. گفتار غنوشی حاوی بسیاری از واژگان و ارزش هایی است که امام خمینی ( ره ) از آغاز نهضت در ایران از سال 1340 در گفتار و نوشته هایشان بر آنها تأکید داشتند.
از دیگر نمودهایی که تأثیر انقلاب اسلام? را بر مردم تونس نشان می دهد اظهارات وزیر کشور تونس م? باشد که اعلام کرده بود مسلمانان آن کشور در حرکت خود هنوز از روش انقلاب اسلامی ایران الهام می گیرند.
سودان:
امروزه اجماع نظر آن است که سودان از مهم ترین کشورهای اسلامی است که به طور جدی از انقلاب اسلامی ایران متأثر شده است. صادق المهدی در زمینه ی تأثیر انقلاب اسلامی در سودان می گوید:
"انقلاب ایران بر مردم سودان تأثیر عمیقی داشته است، آنان بسیاری از پدیده های تاریخی خود را در انقلاب ایران یافته اند. زیرا آنان صد سال پیش دست به انقلاب زدند و دولت های انگلستان، بلژیک و ایتالیا را شکست دادند. همچنین مردم سودان علیه حکام غیر قانونی عثمانی دست به انقلاب زدند و توانستند شریعت اسلام را در این کشور پیاده کنند.
در سودان عده ای بودند که اسلام را به عنوان یک راه حل برای مشکلات نمی پذیرفتند. . . ولی انقلاب ایران این افکار را به کلی دگرگون کرد و ثابت کرد که اسلام زنده و متحرک است و می تواند در مقابل امواج ایدئولوژیک ایستادگی کند. "
وقایع اسلامی سودان چند فرضیه و نظریه را طرح و تا حدودی تأیید می کند:
_ ریشه ی عمیق تفکر مهدویت و سابقه ی مبارزات اسلامی مهدی سودانی علیه استعمارگران
_ سقوط جعفر نمیری رئیس جمهور نظامی سودان که به وسیله کودتا، اعتراضات و شورش های مردمی به وقوع پیوست، تا حدودی از انقلاب اسلامی متأثر بوده است.
_ دولت فعلی سودان با رهبرانی چون عمر البشیر و دکتر حسن الترابی و با علقه های انقلابی و اسلامی، رابطه ای نزدیک با دولت جمهوری اسلامی ایران دارد.
_ سودان در نیمه های دوم دهه ی انقلاب به سر پلی برای نشر و بسط انقلاب اسلامی در آفریقا مبدل شده است و همین موقعیت، فرصت ها و تهدید هایی جدی برای کشور سودان فراهم کرده است.
الجزایر:
بازتاب های انقلاب اسلامی در متن جامعه الجزایر با زمینه ها و استعداد هایی که درآن جا موجود بوده نقش موثری در توسعه و تحکیم جنبش اسلامی الجزایر داشته است در واقع بذرهایی که به طرق مختلف در دهه اول انقلاب در مزرعه مساعد تاریخی و اجتماعی الجزایر پاشیده شد در دهه ی دوم به صورت جبهه نجات اسلامی و جنبش های الجزایر بروز و ظهور کرده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، استقبال و خوشحالی مردم الجزایر به خصوص طبقه ی جوان به حدی بود که هر روز در برابر سفارت ایران برای دریافت نشریات و خبرهای واصله از ایران صف می کشیدند، اما حکومت الجزایر نتوانست این اوضاع را تحمل کند لذا طی تماس با سفارت ایران محدودیت هایی ایجاد کرد.
علاقه جوانان مذهبی به حدی رسیده بود که به جای هلال بر بالای گنبد و مناره مسجد دانشگاه عنابه، آرم جمهوری اسلامی را نصب کردند، هر چند مأموران امنیتی پس از درگیری با دانشجویان آرم را بر می دارند، اما انعکاس حقیقتی زیبا در حرکت هایی اینچنین قابل پنهان کردن نیست.
مصر :
مصر از لحاظ تاریخ، فرهنگ و جغرافیا در جهان عرب مرکزیتی خاص دارد. جنبش اخوان المسلمین مصر و ناصریسم و ناسیونالیسم عرب دو جریان شاخص این کشورند؛ جنبش اخوان در فاصله دو جنگ جهانی به وسیله حسن البنا ایجاد شد. سپس مکتب فکری آنان به وسیله سید قطب پیش رفت و رشد کرد و او به حق، موسس دوم حزب و یکی از رهبران نهضت اسلامی معاصر می باشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، اخوان المسلمین با خوشحالی از آن استقبال کردند و آرزوهای بزرگ خود را برای استقرار جمهوری اسلامی در ایران ابراز داشتند.
جریان دیگری که با جنبش اسلامی ایران در کنش متقابل بود، ناصریسم، سوسیالیسم و ناسیونالیسم عربی وابسته به آن بود.
از دید خبرنگاران و تحلیل گران سیاسی، برخی از شاخص های تأثیر انقلاب اسلامی ایران در مصر و احیا و تشدید جنبش اسلامی آن کشور به این شکل نمود پیدا می کرد که مردم شعار هایی از جمله لا اله الاّ الله محمد رسول الله، آیات قرآن و تصاویر آیت الله خمینی را بر روی شیشه اتومبیل هایشان می چسباندند.
سرکوب جنبش اخوان المسلمین با اعدام سران اخوان، مرگ ناصر در سال 1970، روی کار آمدن انور السادات، تشدید همگرایی او با ایران و غرب، سفر وی به اسرائیل و امضای پیمان کمپ دیوید در سال 1978 درست همزمان با اوج انقلاب اسلامی در ایران، حکومت مصر و شخص سادات را به منفورترین موجودات در ذهن مسلمانان و مبارزان مبدل کرد. با موضعی که امام در مورد آزادی قدس و مبارزه با اسرائیل اتخاذ کردند، رویارویی انقلاب اسلامی با دولت مصر بسیار حاد و جدی شد. طبعاً آن دسته از مردم مصر که از روند سازش مصر با اسرائیل ناخرسند بودند، به سمت ایران متمایل شدند، که ترور انور سادات توسط گروه های عقیدتی و مبارزه برخاسته از ارتش مصر توسط خالد اسلامبولی نمود واقعی این تمایل است. امواج اولیه ی احیای اسلام گرایی مصر و ترور سادات و حوادث پس از آن، موجب پیدایش این باور شده بود که انقلاب اسلامی در همه جا فراگیر خواهد شد.
نشست قاهره همزمان با اوج گیری جنبش اسلامی الجزایر و پیروزی جبهه ی نجات اسلامی در انتخابات صورت گرفت. نشست قاهره با حضور نمایندگان چند کشور عربی همچون مصر، الجزایر، تونس، عربستان، عمان و . . . با هدف اندیشیدن به تدابیر امنیتی در جهت مقابله با بنیادگرایان در کشورهایشان برگزار شد. این واقعه بار دیگر اذهان را متوجه انقلاب اسلامی ایران و پتانسیل جنبش اسلامی در جهان عرب کرد.
زمینه ها و وسایل اثر بخشی انقلاب اسلامی در آفریقا:
فتوای امام خمینی درباره ی سلمان رشدی در آستانه ی دهه ی دوم انقلاب ملاکی برا? سنجش پتانسیل جهان اسلام و تمرکز و تجلی آن محسوب می شود. مصطفی کامل امین مدیر مدرسه وطنی منطقه ای مجلس علما و ائمه در غنا می گوید:
" وجود انقلاب اسلامی و همچنین فتوای امام خمینی علیه سلمان رشدی باعث شد که ملت آفریقا توجه خاصی به انقلاب و امام کند. "
شیوه های خاص انقلاب و محتوای دینی آن، مقوله هایی است که به عنوان علت های اثر گذاری انقلاب در آفریقا از آن یاد می شود. بر این اساس، پس از جنگ دوم و رواج جنبش های استقلال طلب در آفریقا، اینک مردم این قاره نیازمند فهم و تعریفی برای هویت یابی هستند و این زمینه و نیاز می تواند عامل اصلی اثر پذیری آفریقا از انقلاب اسلامی ایران باشد زیرا دین اسلام مایه های قوی برای هویت بخشی دارد.
می توان نتیجه گرفت: انقلاب اسلامی ایران در اواخر قرن بیستم نشانه ی مهمی از آغاز تجدید حیات اسلام بود که زنجیر وار در پی خود در سایر بلاد اسلامی موجب بیداری اسلام و جنبش های اصلاحی و انقلابی گردیده است.
آنچه در این مختصر بیان شد، تنها گوشه ای از آوای ظلم ستیزی است که پس از 22 بهمن 57 که مقاومت ملت ایران به ثمر نشست و سردمداران تباهی از اریکه ی قدرت به زیر کشیده شدند از حلقوم در سکوت کز کرده ی جهان اسلام بر خاست و شرح مختصری بود از عزت طلبی و عدالت خواهی مردمانی که دیگر دوش هایشان آوار قدرت طلبی قدرت طلبان را تاب نمی آورد.