حفاظت از پوست در مقابل نور آفتاب، تنها مختص به یک فصل خاص نیست و در تمام سال باید به فکر محافظت از آن باشیم. این نکته را دکتر علی ابراهیمی، استادیار پوست دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه می‌گوید.
او معتقد است: به دلیل زاویه تابش در فصل زمستان و همچنین انعکاس نور پس از بارش برف و باران، آفتاب این فصل بیشتر به پوست صدمه می‌زند. توصیه این متخصص پوست، استفاده از ضدآفتاب است، چه در زمستان و چه در بقیه فصل‌های سال، بویژه برای افرادی که پوست خشک دارند یا ورزش‌های زمستانی میکنند یا مشغول هر فعالیت دیگری در مناطق کوهستانی هستند.
خشکی، خارش پوست، سوختگی ناشی از آفتاب و سرما همه به نوعی از مشکلات پوستی‌اند که افراد در فصل زمستان به نوعی با آن درگیر هستند، به همین دلیل پزشکان متخصص پوست تاکید دارند در فصل زمستان بیش از هر فصل دیگری مراقب پوست خود باشید.
دکتر نفیسه اسماعیلی رئیس بیمارستان رازی پوست تهران در این باره می‌گوید: پوست افراد در یک روز معمولی آفتابی در فصل زمستان مانند یک روز معمولی آفتابی فصل تابستان میتواند دچار آفتاب‌سوختگی شود بویژه اگر این امر همراه با انعکاس نور خورشید در برف همراه باشد.
انعکاس نور خورشید از روی برف بر پوست مانند قرار گرفتن در معرض آفتاب در فصل تابستان در ساعات 11 تا 3 بعدازظهر خطرناک است، از این رو توصیه میشود افراد حتی‌الاامکان در روزهای برفی آفتابی از خانه خارج نشده یا در صورت خروج حتما از کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنند.
برف‌کوری چیست؟
اما به غیر از تاثیر آفتاب‌سوختگی زمستانی برپوست یکی دیگر از آسیب‌های اشعه ماوراءبنفش در زمستان بویژه در روزهای برفی، چشم است. یکی از بیماری‌ها و آسیب‌های چشمی برف‌کوری است.
چنانچه چشم در معرض تابش شدید اشعه ماوراء بنفش قرار بگیرد مثل به هنگام راه رفتن در برف یا یخچال بدون محافظت کردن از چشم، آنگاه چشم به شکل موقت دچار سوختگی یا همان برف‌کوری شده که این حال گرچه موقتی ولی دردناک است و در این حالت سطح چشم شما یا همان قرنیه ملتهب شده است. اغلب مردم این خطر را تنها در روزهای آفتابی جدی می‌گیرند، اما احتمال بروز این حالت و سایر موارد در هوای ابری هم وجود دارد.
اولین علائم این ناراحتی به شکل سوزش چشم خود را نشان می‌دهد، اما تاثیر کامل آن حدود 8ساعت پس از سوختگی خود را به طور کامل نشان خواهد داد که در این مرحله چشم شما قرمز شده و حس می‌کنید که روی چشم شما اتو گذاشته‌اند، این حالت به مرور پس از حدود 36 ساعت از بین می‌رود.
برای سرعت بخشیدن به درمان و کاهش درد، روی چشم‌هایتان دستمالی سرد و خیس قرار دهید و اصطلاحا کمپرس کنید و همچنین می‌توانید برای کم شدن درد از داروهای خوراکی مسکن مثل بروفن استفاده نمایید. سعی کنید تا جای ممکن چشمتان را تا بهبودی بسته نگه دارید تا با برخورد مجدد نور ملتهب نشود. این آسیب هیچ عوارض بعدی نخواهد داشت و پس ار گذشت زمان بهبودی حاصل میشود.
دکتر هرمز شمس، دبیر انجمن چشم پزشکی ایران در این باره می‌گوید: میزان تشعشع نور یا همان تابش و بازتابش در مناطق کوهستانی و برفی چند برابر اشعه‌ای است که در شرایط غیربرفی بازتاب میشود بنابراین با نگاه کردن مستقیم به برف، بخصوص در آب و هوای آفتابی، اشعه ماوراءبنفش زیادی وارد چشم میشود که میتواند برای چشم زیانبار باشد، به طوری که اشعه ناشی از بازتابش برف میتواند باعث زخم قرنیه شود که به این پدیده برف‌کوری گفته میشود.
کراتیت سطحی یا همان زخم قرنیه، اغلب دو طرفه و دردناک است و انسان قادر به بازکردن چشم نیست. چشم‌ها قرمز میشود و اشک ریزش فراوان دارند. در برخی افراد نیز احتمال خشک شدن چشم و احساس وجود شن در آنها، کم شدن دید و مات بودن تصاویر، دردناکی حرکات چشم، حساسیت به نور و تورم در پلک به وجود می‌‌آید.
بهترین درمان برف‌کوری بستن چشم‌ها و استراحت برای 24 ساعت است. همچنین با تجویز پزشک می‌‌توان از قطره‌های ضدعفونی‌کننده مانند سولفاستامید استفاده کرد. فراموش نکنید که در چنین مواردی هرگز نباید از قطره‌های بی‌حس کننده مانند تتراکائین یا کورتیکوئید استفاده کنید.
استفاده از کمپرس سرد، استراحت در محیط تاریک، به طور مثال در چادر کوهنوردی و اجتناب از مالش چشم نیز در بهبود برف کوری موثر است. البته اگر التهاب قرنیه در اثر عوامل دیگری مانند عفونت‌های میکروبی چشم باشد، درمان کاملا متفاوت است.
دکتر شمس برای رانندگان در مناطق برفی پیشنهاد می‌کند که از عینک‌های ضدآفتاب و ضداشعه ماوراءبنفش استفاده کنند. همچنین شیشه‌های خودرو بسته باشد تا این افراد دچار خشکی چشم در اثر باد و سرما نشوند. برای افراد دیگر به ویژه اسکی‌بازان و کوهنوردان نیز استفاده از عینک‌های ضدانعکاس نور و تیره رنگ توصیه میشود.
درباره استفاده از عینک برای مقابله با برف‌کوری به چند نکته باید توجه کرد. نخست این که شیشه‌های عینک باید دارای لایه ضداشعه فرابنفش باشد بنابراین تنها تیره بودن شیشه عینک نمی‌‌تواند شاخص درستی برای مناسب بودن عینک باشد زیرا عینک‌هایی که فقط دارای شیشه تیره هستند و از لایه محافظ بی‌‌بهره‌اند، موجب گشاد شدن مردمک چشم می‌شوند و در نتیجه میزان بیشتری از تابش را دریافت میکنند.
همچنین در انتخاب عینک، تنها به فرم ظاهر آن توجه نکنید، زیرا عینک مناسب باید تمام چشم را بپوشاند و در قسمت‌های کناره نیز پوشش داشته باشد. نکته دیگر این که عینک باید از لحاظ ضد اشعه بودن دارای استاندارد باشد و 99 تا 100درصد اشعه را جذب کند. برای تمیز کردن این نوع از عینک‌ها هم حتما از دستمال‌های مناسب استفاده کنید، زیرا دستمال‌های غیراستاندارد میتواند به لایه ضداشعه عینک آسیب برساند و خاصیت ضداشعه بودن عینک را کم کند.
دکتر حسن رزمجو، متخصص چشم، معتقد است استفاده از عینک دودی طبی در فصل زمستان دو خاصیت دارد؛ هم محافظ چشم در برابر نور زننده خورشید است و هم مانع ورود سرما به درون چشم میشود. بیشتر مردم فکر میکنند کاربری عینک دودی، محدود و مخصوص به فصل تابستان است، درصورتی که استفاده از آن در این فصل برای جلوگیری از تاثیر سوز سرما و به دنبال آن التهاب استخوان‌های دور چشم، توصیه میشود. بهترین رنگ زمینه برای عینک‌های دودی طبی از دید این متخصص چشم پزشکی، زمینه کرمی، قهوه‌ای و خاکستری است.
اگرچه زمستان با برف و سوز و سرما شناخته میشود اما اشعه ماوراءبنفش در این فصل برفی نیز کار خود را می‌کند و نباید آن را دست‌کم گرفت. آفتاب زمستانی را جدی بگیرید.