معرفی وبلاگ
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 4539359
تعداد نوشته ها : 10297
تعداد نظرات : 320
Rss
طراح قالب
مهدي يوسفي
ممکن است با فرا رسیدن فصل بهار، بسیاری از بیماری‌های فصلی و آلرژیک به سراغتان بیاید. «فاویسم» یکی از این بیماری‌هاست که می‌توان نام بیماری «ارثی خونی» روی آن گذاشت که به علت کمبود یکی از آنزیم‌های گلبول قرمز ایجاد می‌شود.
گفته می‌شود این بیماری وابسته به جنس بوده و بیشتر در مردان دیده می‌شود و اغلب در نواحی شمالی و جنوبی ایران (سواحل دریا) شیوع بیشتری دارد و تا 4 درصد جمعیت عمومی نیز گزارش شده است.
دکتر سیدمحسن رضوی، فوقتخصص بیماری‌های خون و آنکولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: در اثر کمبود آنزیم “G6PD” فرد به بیماری مبتلا می‌شود که اصطلاحا به آن فاویسم گفته می‌شود.
این عضو هیات علمی، کمبود آنزیم مذکور را باعث حساسیت بی‌رویه گلبول قرمز نسبت به عوامل مخرب داخل سلولی ذکر کرده و یادآور می‌شود: در حالت عادی یک شاخه از قندی که وارد سلول می‌شود برای سیستم پلیسی داخل سلول قرمز (گلوتایتون) انرژی تولید می‌کند و این سیستم نیز همواره عوامل مخرب و مشابه آسیب رسان سلولی را مهار می‌کند که در صورت ساقط شدن فعالیت این سیستم دیگر قند توانایی رساندن انرژی لازم به سیستم گلوتایتون را ندارد و بنابراین قابلیت خود را در دفاع از گلبول‌های قرمز از دست می‌دهد.
«ممکن است این افراد از بدو تولد با زردی و تخریب زودرس گلبول‌های قرمز کشف شوند.» این فوقتخصص خون با اشاره به این مطلب می‌افزاید: گاهی وقتی نوزادی به دنیا می‌آید، علت زردی وی کمبود این آنزیم شناخته می‌شود و گلبول‌های قرمز افراد مبتلا به جای عمری 120 روزه به‌علت عدم سیستم پلیسی و دفاعی در مقابل عوامل مخرب داخل سلولی و حتی خارج سلولی، ناتوان بوده و عمرشان به 12 روز کاهش پیدا می‌کند که یکی از این عوامل مخرب، گیاه باقلاست.
دکتر رضوی می‌افزاید: در صورتی که گلوتایتون انرژی کافی نداشته باشد، سیستم ایمنی بدن خود را از دست داده و باعث کوتاهی عمر گلبول‌های قرمز خون می‌شود که به این پدیده همولیز (تخریب سلول‌های خونی) گفته می‌شود.
تشدیدکننده‌های فاویسم
نه‌تنها باقلا بلکه برخی از داروها همانند مصرف آسپیرین با دوز بالا، داروهای ضدمالاریا، مصرف برخی از آنتی‌‌بیوتیک ها، نفتالین، حنا و عوامل عفونی می‌توانند گلبول‌های قرمز را تخریب کنند.
این فوقتخصص خون با بیان این مطلب، در ادامه با اشاره به نشانه‌های بالینی این بیماری خاطرنشان می‌کند: کم‌خونی، ضعف و بی‌حالی، زردی (بیلی روبین)، رنگ‌پریدگی و دفع ادرار به رنگ چای کدر و پررنگ (به دلیل دفع هموگلوبین از طریق لوله‌های ادراری) می‌تواند از علائم این بیماری باشد که معمولا این بیماری کشنده نیست و گهگاه در سنین 30 الی 40 سالگی تشخیص داده می‌شوند؛ ولی در موارد شدید که بیماری از بدو تولد نشان می‌دهد، می‌تواند منجر به بروز برخی از مشکلات جدی شود.
فاویسم درمان ندارد
این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها اقدام موثر، پیشگیری از بروز حمله همولیز با پرهیز از مواجهه با مواد اکسیدان و در صورت بروز حمله مراجعه سریع به پزشک جهت اقدامات نگهدارنده و حمایتی جهت پیشگیری از عوارض همولیز است.
دکتر رضوی می‌گوید: فردی که دچار همولیز می‌شود، پس از تخریب گلبول‌های قرمز خونش، گلبول‌های قرمز جوان وارد گردش خونش می‌شوند که همین پدیده جوان شدن گلبول‌های قرمز خون، بیماری را کنترل می‌کنند و افراد بستری در بیمارستان بیشتر از نظر میزان آب و نمک خون، مورد کنترل قرار می‌گیرند و در صورت نیاز، به آنها خون تزریق می‌شود.
یک نکته مهم
عده‌ای از بیماران فاویسمی اصلا به گیاه باقلا حساسیت نداشته و در اصل چیزی که بیماری آنها را تشدید می‌کند، عفونت‌هاست که می‌توانند باعث تشدید همولیز و تاثیر منفی بیشتر مواد اکسیدان شوند.
و در پایان گفتنی است که این بیماری یک بیماری ارثی است و تا پایان عمر همراه بیمار است و همواره وی را در معرض خطر همولیز قرار می‌دهد، پس بهتر است مبتلایان به این بیماری با مشاهده کوچک‌ترین علائم مشکوک، پزشک خود را در جریان بگذارند.
گفته می‌شود این بیماری وابسته به جنس بوده و بیشتر در مردان دیده می‌شود و اغلب در نواحی شمالی و جنوبی ایران (سواحل دریا) شیوع بیشتری دارد و تا 4 درصد جمعیت عمومی نیز گزارش شده است.
دکتر سیدمحسن رضوی، فوقتخصص بیماری‌های خون و آنکولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: در اثر کمبود آنزیم “G6PD” فرد به بیماری مبتلا می‌شود که اصطلاحا به آن فاویسم گفته می‌شود.
این عضو هیات علمی، کمبود آنزیم مذکور را باعث حساسیت بی‌رویه گلبول قرمز نسبت به عوامل مخرب داخل سلولی ذکر کرده و یادآور می‌شود: در حالت عادی یک شاخه از قندی که وارد سلول می‌شود برای سیستم پلیسی داخل سلول قرمز (گلوتایتون) انرژی تولید می‌کند و این سیستم نیز همواره عوامل مخرب و مشابه آسیب رسان سلولی را مهار می‌کند که در صورت ساقط شدن فعالیت این سیستم دیگر قند توانایی رساندن انرژی لازم به سیستم گلوتایتون را ندارد و بنابراین قابلیت خود را در دفاع از گلبول‌های قرمز از دست می‌دهد.
«ممکن است این افراد از بدو تولد با زردی و تخریب زودرس گلبول‌های قرمز کشف شوند.» این فوقتخصص خون با اشاره به این مطلب می‌افزاید: گاهی وقتی نوزادی به دنیا می‌آید، علت زردی وی کمبود این آنزیم شناخته می‌شود و گلبول‌های قرمز افراد مبتلا به جای عمری 120 روزه به‌علت عدم سیستم پلیسی و دفاعی در مقابل عوامل مخرب داخل سلولی و حتی خارج سلولی، ناتوان بوده و عمرشان به 12 روز کاهش پیدا می‌کند که یکی از این عوامل مخرب، گیاه باقلاست.
دکتر رضوی می‌افزاید: در صورتی که گلوتایتون انرژی کافی نداشته باشد، سیستم ایمنی بدن خود را از دست داده و باعث کوتاهی عمر گلبول‌های قرمز خون می‌شود که به این پدیده همولیز (تخریب سلول‌های خونی) گفته می‌شود.
تشدیدکننده‌های فاویسم
نه‌تنها باقلا بلکه برخی از داروها همانند مصرف آسپیرین با دوز بالا، داروهای ضدمالاریا، مصرف برخی از آنتی‌‌بیوتیک ها، نفتالین، حنا و عوامل عفونی می‌توانند گلبول‌های قرمز را تخریب کنند.
این فوقتخصص خون با بیان این مطلب، در ادامه با اشاره به نشانه‌های بالینی این بیماری خاطرنشان می‌کند: کم‌خونی، ضعف و بی‌حالی، زردی (بیلی روبین)، رنگ‌پریدگی و دفع ادرار به رنگ چای کدر و پررنگ (به دلیل دفع هموگلوبین از طریق لوله‌های ادراری) می‌تواند از علائم این بیماری باشد که معمولا این بیماری کشنده نیست و گهگاه در سنین 30 الی 40 سالگی تشخیص داده می‌شوند؛ ولی در موارد شدید که بیماری از بدو تولد نشان می‌دهد، می‌تواند منجر به بروز برخی از مشکلات جدی شود.
فاویسم درمان ندارد
این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها اقدام موثر، پیشگیری از بروز حمله همولیز با پرهیز از مواجهه با مواد اکسیدان و در صورت بروز حمله مراجعه سریع به پزشک جهت اقدامات نگهدارنده و حمایتی جهت پیشگیری از عوارض همولیز است.
دکتر رضوی می‌گوید: فردی که دچار همولیز می‌شود، پس از تخریب گلبول‌های قرمز خونش، گلبول‌های قرمز جوان وارد گردش خونش می‌شوند که همین پدیده جوان شدن گلبول‌های قرمز خون، بیماری را کنترل می‌کنند و افراد بستری در بیمارستان بیشتر از نظر میزان آب و نمک خون، مورد کنترل قرار می‌گیرند و در صورت نیاز، به آنها خون تزریق می‌شود.
یک نکته مهم
عده‌ای از بیماران فاویسمی اصلا به گیاه باقلا حساسیت نداشته و در اصل چیزی که بیماری آنها را تشدید می‌کند، عفونت‌هاست که می‌توانند باعث تشدید همولیز و تاثیر منفی بیشتر مواد اکسیدان شوند.
و در پایان گفتنی است که این بیماری یک بیماری ارثی است و تا پایان عمر همراه بیمار است و همواره وی را در معرض خطر همولیز قرار می‌دهد، پس بهتر است مبتلایان به این بیماری با مشاهده کوچک‌ترین علائم مشکوک، پزشک خود را در جریان بگذارند.