* قيام حضرت امام حسين (ع) از روز خودداري از بيعت با يزيد تا روز عاشورا 175 روز طول كشيد.

* قيام سالار شهيدان از مدينه آغاز و به كربلا ختم شد. اين قيام يك هفته در مدينه، 4 ماه و 10 روز در مكه، 23 روز بين راه مكه تا كربلا (از دوم محرم تا دهم محرم) به طول انجاميد.

* از مكه تا كوفه منزل هايي وجود داشت كه ما امروز به آنها كاروانسرا يا اقامتگاه مي‌گوييم. كاروان سيد الشهدا در مسير حركت خود از 18 منزل عبور كرد.

* فاصله ميان اين منزل ها با همديگر حدود سه فرسنگ و گاهي پنج فرسنگ بوده است.

* اسراي اهل بيت امام حسين(ع) از كوفه تا شام از 14 منزل عبور كردند.

* زماني كه امام حسين (ع) در مكه حضور داشت حدود 12000 نامه از كوفه براي آن حضرت فرستاده شد كه در آنها از آن امام دعوت كرده بودند تا به شهر كوفه برود و به ياري مردم آن ديار بشتابيد.

* زماني كه فرستاده امام حسين(ع) يعني مسلم بن عقيل به كوفه رسيد، تعداد 18 هزار نفر با ايشان بيعت كردند. برخي هم تعداد بيعت كنندگان را 25 هزار يا 40 هزارنفر عنوان كردند.

* در زيارت ناحيه نام 17نفر از فرزندان ابيطا‌لب به عنوان شهدا كربلا ذكر شده است.

* درجمع شهداي كربلا،3 كودك ازخاندان بني هاشم وجود دارد.

* از خاندان بني هاشم درمجموع 33نفر در واقعه كربلا به شهادت رسيدند. اين مجموع عبارتند ازحضرت امام حسين(ع)، سه نفر فرزندان حضرت سيدالشهداء(ع)، 9 نفر از فرزندان امام علي(ع)، چهار نفر از فرزندان امام حسن مجتبي(ع)، دوازده تن از اولاد عقيل و 4 نفر از فرزندان جعفربن ابيطالب. البته درمنابع مختلف 18و 30 نفر هم ذكرشده است.

* غيراز سالارشهيدان و خاندان بني هاشم، نام82 نفر از شهدا نامشان در زيارت ناحيه مقدسه و برخي منابع ديگر آمده است. غيرازشهيدان نام29 نفر ديگر درمنابع متأخرتر آمده است.

*مجموع شهداي كوفه از ياران امام حسين(ع) 138نفر است.

* درميان شهداي كربلا تعداد 14غلام ديده مي شود.

* پس از واقعه كربلا، دشمنان امام حسين، سرهاي تعدادي از شهداي كربلارا از بدن‌هاي آنان جداكرده و با خود به كوفه بردند. آنان در اين واقعه سرهاي 78 شهيد را بين خود تقسيم كردند. در اين ميان قيس بن اشعف، رئيس قبيله بني كنده 13 سر، شمر رئيس هوازن 12 سر، قبيله بني تميم 17 سر، قبيله مذحج 6 سر و افراد متفرقه از قبايل ديگر13 سر را همراه خود بردند.

* پس ازشهادت امام حسين(ع)تعداد33 زخم نيزه و34 ضربه شمشيرغيراز زخم هاي تيربر بدن مطهرآن امام به چشم مي آمد. سيدالشهدا(ع) در هنگام شهادت 57 سال داشت.

* بعدازشهادت سيدالشهدا(ع) تعداد 10 نفر از دشمنان با اسب هاي خود بر بدن مطهر آن امام تاختند.

* سپاهيان كوفه با33 هزارنفربه جنگ با امام حسين(ع) وارد شدند. درمرحله اول22 هزار نفر شامل عمرسعد با6000 نفر و سنان،عروه بن قيس، شمرو شبث بن ربعي هركدام با4000نفر براي نبرد آماده شدند. سپس در ادامه يزيدبن ركاب كلبي با2 هزارنفر، حصين بن نميربا4000نفر، ما زني با3000نفر و نصرمازني با2000نفر پا به ميدان مبارزه با سالار شهيدان گذاشتند.

* حضرت سيدالشهدا(ع)درروز عاشورا براي 10نفرمرثيه خواند و درشهادت آنان سخناني ايراد فرمود و آنان را دعا و يا دشمنان آنان را نفرين كرد. اين ده نفرعبارتند از: حضرت علي اكبر، حضرت ابوالفضل العباس، حضرت قاسم، عبدالله بن حسن، عبدالله طفل شير خوار، مسلم بن عوسجه، حبيب بن مظاهر، حربن يزيدرياحي، زهيربن قين و جون

* امام حسين(ع)در شهادت دو نفر بر آنان درود و رحمت فرستاد. اين دو تن مسلم بن عقيل و هاني بن عروه بودند.

* سيدالشهدا(ع) در واقعه كربلا بر بالين 7نفر از شهدا يعني مسلم بن عوسجه، حربن رياحي، واضح رومي، جون، حضرت ابولفضل(ع)، حضرت علي اكبر و حضرت قاسم با پاي پياده رفت.

* در روز عاشورا دشمنان سرهاي سه نفر از شهدا يعني عبدالله بن عمير كلبي،عمروبن جناده وعابس بن ابي شبيب شاكري را به جانب امام حسين(ع) پرتاب كردند.

* پيكرهاي سه نفر از شهداي واقعه كربلا يعني حضرت ابوالفضل العباس(ع)، حضرت علي اكبر و عبدالرحمن بن عمير توسط دشمنان سنگدل قطعه قطعه شد.

* در واقعه كربلا 5 كودك و نوجوان كه هنوز به سن بلوغ نرسيده بودند، جام شهادت را نوشيدند. اين افراد عبارتند از:

1-عبدالله بن حسين، كودك شير خوار امام حسين(ع)

2-عبدالله بن حسن

3-محمدبن ابي سعيد بن عقيل

4-قاسم بن الحسن

5-عمروبن جناده انصاري

* تعداد 5 تن از شهداي كربلا از اصحاب حضرت رسول(ص) بودند.

انس بن حرث كاهلي

حبيب بن مظاهر

مسلم بن عوسجه

هاني بن عروه

عبدالله بن بقطر عميري

* در ركاب سالار شهيدان 15 غلام به درجه رفيع شهادت رسيدند.

نصروسعد- ازغلامان امام علي(ع)

منحج- غلام امام حسن مجتبي(ع)

اسلم و غارب- غلامان امام حسين(ع)

حرث- غلام همزه

جون- غلام ابوذر غفاري

رافع- غلام مسلم ازدي

سعد-غلامعمرصيداوي

سالم-غلام بني المدينه

سالم- غلام عبدي

شوذب غلام شاكر

شيب-غلام حرث جابري

واضح-غلام حرث سلماني

اين چهارده نفر در كربلا به شهادت رسيدند. امام حسين (ع) غلام ديگري به نام سلمان داشت. آن حضرت او رابراي انجام مـأموريتي به بصره فرستاد كه در آنجا به شهادت رسيد.

* دو نفر از ياران امام حسين (ع) روز عاشورا به اسارت دشمن در آمده و سپس به شهادت رسيدند. اين دو تن سوار بن ثمامه صيداوي هستند.

* چهار نفر از ياران امام حسين (ع) در كربلا پس از شهادت آن حضرت به درجه رفيع شهادت نايل آمدند. اين افرادعبارتند از: سعد بن حرث و برادرش ابوالحتوف، سويد بن ابي مطاع كه مجروح بود ومحمد بن ابي سعيد بن عقيل

* تعداد7 نفر از شهداي كربلا در حضور پدر بزرگوارشان به شهادت رسيدند. اين افراد عبارتند از: حضرت علي اكبر،عبدالله بن حسين، عمرو بن جناده، عبدالله بن يزيد، عبيدالله بن يزيد، مجمع بن عائذ و عبدالرحمن بن مسعود.

* تنها زني كه در كربلا به شهادت رسيد ام وهب،همسر عبدالله بن عمير كلبي بود.

* در واقعه كربلا 5 نفر از زنان به دلايلي از خيمه ها بيرون آمده و به دشمن حمله ور شده و يا به آنها اعتراض كردند. اين بانوان عبارتند از:

حضرت زينب كبري(س)

كنيز مسلم بن عوسجه

مادر عمرو بن جناده

ام وهب، همسر عبدالله كلبي

مادر عبدالله كلبي

* حضرت علي اكبر (ع) فرزندسالار شهيدان، اولين نفر از خاندان بني‌هاشم بود كه در كربلا به شهادت رسيد.آن حضرت به هنگام شهادت27 سال داشت.

* در واقعه كربلا سرهاي2شهيد يعني حضرت علي اصغر (ع) وحربن يزيد رياحي از پيكر آنان جدا نشد.

پس از شهادت امام حسين (ع) ده نفر از ياران سپاه يزيد وسايل آن حضرت را غارت كردند. پيراهن، زيرجامه، عمامه، كفش‌ها، زره، انگشتر، كلاه خود و شمشير آن امام را با خود بردند.

* دهم محرم سال 61هجري برابر با روز جمعه بود. روز عاشورا در تاريخ معادل21 مهر ماه سال 59 مي باشد.

* امام حسين (ع) هنگام شهادت 57 سال داشت.حضرت علي اكبر (ع) به هنگام شهادت 27 سال داشت.

* نام 13 نفر از فرزندان ابيطالب كه در حماسه عاشورا به شهادت رسيدند در زيارت ناحيه نيامده است.

* در روز عاشورا تعداد 60 خيمه با فاصله 2 متر از يكديگر در صحراي كربلا بر پا شده بود.

* در واقعه كربلا سه نفر از شهدا يعني جناده بن حرث، عبدالله بن عمير كلبي ومسلم بن عوسجه همراه با خانواده هاي خود در اين حماسه ماندگار تاريخ اسلام حضور داشتند.

* در واقعه عاشورا هشت مرد و پسر يعني امام زين العابدين(ع)،امام محمد باقر(ع)، عمر بن حسين، حسن بن حسن، زيد بن حسن، عمر‌‌بن ‌حسن، محمد بن عمر بن حسن و محمد بن حسين به اسارت دشمن در آمدند كه در اين ميان تنها امام سجاد(ع) و عمربن حسن به سن بلوغ رسيده بودند.

* امام حسين (ع) در روز عاشورا، فرماندهي لشكر خود را به افراد مختلفي سپرده بودند. زهير بن قين و حبيب بن مظاهر مسئوليت جناح هاي راست و چپ لشكر را بر عهده داشتند و حضرت ابوالفضل(ع) و خود سيدالشهدا(ع) نيز قلب لشكر را هدايت مي كردند.

* سعد نيز لشكر خود را توسط چند نفر هدايت مي كرد. عمروبن حجاج و شمر، جناح‌هاي راست وچپ لشكر را فرماندهي مي كردند. عمروبن قيس و شبث بن ربعي هم سواره نظام و پياده نظام لش