آزمایش ریزسیستم  ناوبری ساخت داخل درپرتاب «کاوش٢»
معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا با اشاره به پرتاب موفقیت آمیز راکت ایرانی «کاوش٢» در هفته گذشته از پی گیری پرتاب نخستین راکت ایرانی حامل موجودات زنده به فضا در آینده خبر داد.

دکتر محمد ابراهیمی در گفت وگو با ایسنا با اشاره به برنامه ریزی برای پرتاب راکت های کاوش ٣، ٤و راکت های دیگر از پی گیری اعزام موجودات زنده از قبیل حیوانات کوچک مثل موش برای آزمایش های علمی و همچنین انجام تست های نجومی و تست تجهیزات پیشرفته ساخت داخل در این ماموریت ها خبر داد و گفت: پژوهشگاه هوافضا آمادگی پی گیری این اهداف را دارد و در حال مذاکره در این زمینه ها هم هستیم.

معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا با بیان این که پرتاب بعدی کاوش بستگی به عواملی از جمله ماموریت و کاربرد آن دارد، تصریح کرد: چنانچه حامی خوب برای پروژه وجود داشته و هوا هم تا پایان سال مناسب باشد، به احتمال قوی یک پرتاب دیگر خواهیم داشت.

دکتر ابراهیمی درباره برنامه های احتمالی برای اعزام فضانورد در قالب این پروژه ها گفت: بحث اعزام انسان به فضا پروسه ای طولانی است، زیرا انسان نیاز به کپسول بزرگ تر داشته و بازگشت انسان از فضا تدابیر پیچیده تری دارد. وی با بیان این که راکت پرتابی «کاوش ٢» شامل محموله آزمایشگر، موتور راکت و سامانه بازیافت بود، گفت: محموله آزمایشگر چیزی است که به جو زمین رفته است و بازیابی می شود که قسمت ارزشمند کار بوده است و داخل آن تجهیزاتی از قبیل دوربین، سنسورها و کامپیوتر پروازها قرار دارد. وی با بیان این که با سوختن سوخت موتور تنها یک پوسته استوانه ای از آن باقی  می ماند، افزود: این بخش در نهایت برای افزایش ارتفاع سایر مجموعه جدا می شود. در ادامه برای بازگشت محموله به زمین سرعت آن به تدریج کاهش می یابد و ابتدا پره کاهنده سرعت، سپس چتر ترمزی و در نهایت چتر اصلی باز می شود تا راکت با سرعت مناسب به زمین برسد.

معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا با بیان این که وزن محموله حدود ١٥٠کیلو بود، تصریح کرد: تمامی اجزای راکت «کاوش ٢»ساخت داخل بود به طوری که موتور را از یکی از صنایع گرفتیم و کل محموله را خودمان ساخته ایم. در طراحی و ساخت اجزا، هر جا توانایی انجام آن را داشته ایم، محققان پژوهشگاه آن را ساخته اند و در ساخت اجزای دیگر آن از بخش های خصوصی و دولتی توانمند داخلی کمک گرفته ایم به این ترتیب در طراحی، ساخت و حتی تست های قبل از پرتاب هیچ طرف خارجی حتی در حد مشاوره در این پروژه حضور نداشت. وی درباره همکاری های داخلی در اجرای این پروژه، خاطر نشان کرد: استادان و دانشجویان دانشگاه های معتبر هوافضای کشور مانند صنعتی شریف، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و صنعتی امیر کبیر از جمله همکارانی بودند که در حوزه ایرودینامیک و شبیه سازی پروازی در این پروژه همکاری کردند. دکتر ابراهیمی با اعلام این که اولین پرتاب آزمایشی راکت کاوش حدود ٢سال پیش انجام شد، تصریح کرد: کل مراحل پروژه در ١٠دقیقه انجام شده که محموله نیز پس از این زمان به زمین رسیده است. وی در باره کاربردهای راکت های کاوش توضیح داد: با توجه به حساسیت و هزینه بر بودن سیستم های ماهواره ای و تجهیزات فضایی موفقیت انجام پروژه بسیار حائز اهمیت است و آزمایشگاه هایی که بتوانند آن محیط را شبیه سازی کنند یا فراهم نیست و یا این که بسیار سخت فراهم می شود، بنابراین راکت کاوش، آزمایشگاهی است برای رایانه ها یا سنسورهایی که قصد استفاده از آن ها را روی ماهواره دارند.

معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا خاطر نشان کرد: کاربرد دیگر راکت های کاوش ، مطالعات علمی خاص در ارتفاعات ٥٠تا ٢٠٠کیلومتری جو است، زیرا بالن ها توانایی رسیدن به آن ارتفاع را ندارند و ماهواره ها نیز نمی توانند به دلیل خطر سقوط زیر ارتفاع مشخصی کار کنند ؛بنابراین معمولا مطالعات علمی در این فاصله از جو را با راکت های کاوش انجام می دهند به طوری که می توان سنجش سرعت باد، فشار هوا و برخی تست های نجومی را با این نوع راکت ها انجام داد.

وی تاکید کرد: کاربرد بسیار مهم دیگر راکت های کاوش، فرستادن موجودات زنده است که چنانچه قصد تحقیقات روی موجودات زنده را داریم، یکی از بسترهای خوب و ارزان قیمت راکت های کاوش است به طوری که می توان یک موش را با فراهم کردن شرایط مناسب به فضا فرستاد تا به تدریج موجودات دیگر به فضا فرستاده شوند و به زمین برگردند که چنین ماموریت هایی هزینه های هنگفت استفاده از ماهواره بر یا ماهواره را ندارد.

دکتر ابراهیمی در باره مراحل بعدی پروژه راکت کاوش گفت: در حال تعامل با بخش های مختلف هستیم تا پیشنهاد های جدی کاری بگیریم، البته علاقه مند به همکاری بین المللی هستیم، اما همکاری های بین المللی نیاز به تعاملات طولانی دارد، اما از داخل ، یک سری تحقیقات نجومی از سوی پژوهشگاه های درگیر پیشنهاد  شده و راجع به فرستادن موجودات زنده نیز علاقه مندی هایی از داخل ابراز شده است که در حال بررسی این پیشنهاد ها هستیم،  البته برخی مجموعه ها نیز علاقه مندند تا ریز سیستم های خود را در این پرتاب آزمایش کنند. وی ادامه داد: حتی در این پروژه اخیر یک مجموعه، ریزسیستم خود را تست کرد به طوری که سنسوری در حوزه ناوبری ساخته بود تا از کارآیی آن اطلاع پیدا کند، از این رو در حال بررسی دقیق تر این پروژه ها هستیم تا هم از نظر مالی پروژه حمایت شود و هم این که به لحاظ علمی کار جدیدی باشد. دکتر ابراهیمی با بیان این که این نوع پرتاب ها به علت سادگی هنوز هم در سازمان فضایی آمریکا (ناسا) رایج است، اضافه کرد: همچنین دانشگاه های معتبر آمریکا برای آموزش پرسنل و دانشجویان پرتاب راکت های کاوشگر را به کرات انجام می دهند ؛البته در کشور پاکستان و هند این نوع پرتاب ها رایج است، اما در کشورهای حوزه خلیج فارس هیچ گونه از این نوع پرتاب ها صورت نگرفته است.

معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا در پایان گفت: هدف از این پروژه آن بود که سیستم های جداساز عمل کنند، بازیابی کامل روی زمین انجام شود و در نهایت فیلم و عکس ها به ایستگاه مخابره و ثبت شود که تمامی این اهداف به خوبی در پرتاب «کاوش ٢»به نتیجه رسید.