مذاکرات ایران و آژانس

از ابتدای طرح مساله هسته‌ای ایران در مجامع بین‌المللی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، چندین دوره مذاکره میان ایران و آژانس صورت گرفته که نشان دهنده نیت مطلوب ایران در تداوم روند مذاکرات است. اما سوال اینجاست که این مذاکرات تا چه زمانی باید ادامه داشته باشد؟ فعالیت‌های هسته‌ای ایران از دید کارشناسان آژانس و نهایتا در گزارشات مدیر کل آژانس همواره صلح آمیز بوده اما هر بار بر این مساله تاکید کرده‌اند که نمی توانند صحت این مساله را تایید کنند. این رویکرد چیزی جز تحت تاثیر قرار داشتن آژانس از سوی کشورهای غربی برای فشار به ایران را به ذهن متبادر نمی‌کند. در این میان جمهوری اسلامی ایران با هوشمندی با تاکید بر تداوم مذاکرا راه را برای بهانه‌جویی‌های آنها می بندد. در زمان البرادعی، مدیر کل سابق آژانس مدالیته‌ای برای همکاری ایران و آژانس طراحی شد که پس از ماهها بحث و بررسی اعلام شد که ایران به تمامی سوالات پاسخ داده است ومشکلی نیست. اما امروز باز هم شاهدیم که مباحث جدیدی مطرح می‌شود که تازه‌ترین آنها بازدید از سایت پارچین است. ایران با این مساله موافقت نکرده است و جالب است که مبنای اظهار نظرهای آژانس برخی تصاویر ماهواره ای و ادعای دستگاههای جاسوسی آمریکا و اسرائیل است. این مساله باعث شده که عملا آژانس تبدیل به مجری سیاست های آمریکا و متخدانش باشد و نقش خود به عنوان یک نهاد بین‌المللی بیطرف را از دست بدهد.

در دور جدید مذاکرات ایران و آژانس، هیات آژانس به سرپرستی هرمان ناکارتس، معاون آژانس بامداد چهارشنبه وارد تهران شد. در این دور از مذاکرات علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس، سرپرستی مذاکره کنندگان ایرانی را برعهده داشت.

پیش از آغاز مذاکرات، هرمان ناکارتس ابراز امیدواری کرده بود که بر سر چارچوبی برای پاسخگویی به سوال های آژانس به توافق برسند و اجازه بازرسی از پارچین نیز داده شود.

پس از پایان مذاکرات، علی‌اصغر سلطانیه گفت که در تازه‌ترین دور گفت‌وگوها میان تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره‌ برنامه‌ هسته‌یی ایران، پیشرفت حاصل شده است.به گفته وی این مذاکرات در فضایی بسیار سازنده و دوستانه شکل گرفته و حرکتی رو به جلو شکل گرفته است. نتیجه دیگر این دور از مذاکرات توافق بر سر دور جدید مذاکرات در 12 فوریه در تهران است. نکته‌ای که طرفین بر سر آن به توافق نرسیدند بازدید از سایت پارچین است. پیش از این ایران در گذشته دوبار اجازه بازرسی از این سایت را به آژانس داده است. تهران تاکید دارد که هرگونه بازرسی جدید آژانس باید در قالب توافقی باشد که دامنه یک بازرسی را ترسیم کند.

از سوی دیگر هرمن ناکارتس، معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از بازگشت از تهران گفت که بازرسانش اجازه دسترسی به سایت پارچین را که از مدت‌ها پیش دنبال آن بودند پیدا نکردند و این که مذاکرات بعدی برای 12 فوریه برنامه‌ریزی شده است. وی همچنین گفته است که ما دو روز مذاکرات فشرده داشتیم. اختلاف نظر‌ها باقی مانده‌اند، به همین دلیل نتوانستیم رویکرد ساختاری را برای حل مسائل باقیمانده درباره ابعاد نظامی برنامه هسته‌یی ایران نهایی کنیم.

وزارت امور خارجه آمریکا نیز پس از این دور مذاکرات مطابق اظهارنظرهای گذشته‌اش اعلام کرد که از آخرین دور مذاکرات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران دلسرد شده است. ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا مدعی شده است که ایران بار دیگر فرصت همکاری با آژانس و نشان دادن شفافیتی در برابر جامعه بین‌المللی را که ما برای رفع نگرانی‌های‌مان درباره برنامه هسته‌یی ایران به دنبال آن هستیم، از دست داد.

این رویکرد کماکان ادامه دارد و در چند دور گذشته مذاکرات نیز تکرار شده است. از سویی دیگر تا چند روز دیگر مذاکرات ایران و 1+5 نیز با توجه به توافق طرفین انجام می‌شود که نتیجه آن نیز مبهم می باشد. به نظر می‌رسد غرب با سوءاستفاده از رویکرد مذاکره ایران در صدد است بیش از گذشته فشارها را به ایران تحمیل کند و با اعمال تحریم‌های گسترده، جمهوری اسلامی ایران را از مسیر خود باز دارد. اما نکته‌ای که در این میان مد نظر قرار نگرفته ایستادگی ملت ایران است. به هر روی تداوم مذاکرات آژانس و ایران تا زمانی که ایران با 1+5 به توافق نرسد بی نتیجه است و آانس به عنوان مجری سیاست های غرب هر روز بهانه‌جویی و سوال نویی را مطرح خواهد کرد.