نگرانی پیامبر برای امت اسلام من مواعظ النبی صلى الله علیه و آله و سلّم: "إنّما أخاف على أمتی ثلاثاً، شحّاً مطاعاً و هوىً متبعاً و إماماً ضالا" (تحف العقول، ص 58) از توصیه های حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله: همانا من بر امتم از سه چیز می ترسم(نگرانم): حرص و بخلی که مورد اطاعت قرار گیرد، و شهوت نفسانی که از آنها پیروی کنند و پیشوای گمراه. شرح حدیث در کلام رهبری «شحّ» حالتى مركب از حرص و بخل است یعنى حرص ‏زدن براى زخارف دنیا و تا وقتى كه این حالت در انسان هست ولى به دنبال آن حركت نكرده، مهم نیست، خطر آن وقتى است كه «شحّ» مورد اطاعت، قرار گیرد و انسان براى تحصیل اغراض دنیوى، تلاش كند. هواى متبع، همان شهوت نفسانى است كه انسان از آنها فرمانبرداى كند، و بین آن و «شح مطاع» اعم و اخصّ من وجه است. امام ضالّ، پیشواى گمراهى است كه جامعه را در خلاف حق، حركت داده و به سوى انحراف و تباهى مى‏كشاند، و این ضلالت ریشه‏اش همان شحّ و هواى نفس است، و لذا با مطالعه تاریخ به روشنى معلوم مى‏شود كه انحراف خلفاء بنى‏امیه و بنى‏عباس از همان زمانى آغاز شد كه آنان به دنبال ارضاء غرائز شهوانى و هواهاى نفسانى حركت كردند و از این رو همه تلاش انبیاء و اولیاء این بوده كه با این دو عنصر خطرناك (هوى‏ و شحّ) مبازره كنند.