الکلی ها با کلینیک ترک نمی کنند!

محمدباقر صابری زفرقندی در تشریح چگونگی میزان مصرف الکل در کشور و همچنین اقدامات در این زمینه اظهار داشت: مصرف موادمخدر مانند الکل از گذشته بوده است، در حال حاضر نیز وجود دارد و هیچکس نمی‌تواند ادعا کند که در آینده نیز وجود نخواهد داشت. به نظر برخی از کارشناسان همین که در دستورات و قوانین شرعی راجع به برخی ناهنجاری های اجتماعی مثل الکل و یا زنا و لواط احکام مشخصی آمده است می‌تواند دلیل بر این امر باشد که این موضوعات با شدت و ضعف در جوامع مختلف وجود داشته و احتمالا خواهد داشت و دور از ذهن نیست که این معضلات قابل ریشه کنی در هیچ جامعه‌ای حتی جامعه دینی و اسلامی نباشد. زیرا اگر اینگونه بود احکام شرعی لااقل برای غیرمسلمان صادر می‌گردید و نه برای همه آحاد جامعه فارغ از اعتقادات و باورهای فرهنگی.

وی افزود: نتیجه دیگری نیز از واقعیت فوق می‌تواند استنباط شود و آن اینکه ریشه و منشا اصلی رفتارهای بزهکارانه را باید در انواع بیماری‌ها جستجو کرد. نگاه به مرتکبین بزه در این حوزه نیز باید نگاه بیمار مدارانه باشد و این نگاه نیز نباید رافع مسئولیت فرد در وقوع جرم باشد.

صابری زفرقندی ادامه داد: به عبارتی یک فرد معتاد و یا مصرف کننده الکل بیماریست که سهم ارادی فرد در بروز بیماریش قابل توجه است و باید مسئولیت و تاوان رفتار خود را بپذیرد. شاید این موضوع در بسیاری از بیماری‌ها صادق نباشد ،لذا وقتی برخی از مسئولان به برخی از آمارها در مورد برخی منکرات و بزه‌های اجتماعی مثل مصرف الکل و یا زنا و لواط و امثالهم مواجه می‌شوند نباید سرآسیمه بر آشفته شوند و خواسته یا ناخواسته با ذکر برخی از آمارها و رسانه‌ای کردن آن، هم احساس امنیت اجتماعی مردم را خدشه‌دار کنند و هم اینکه به نوعی اشاعه دهنده فحشا و منکر شوند.

مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر بیان داشت: تحقیقاً بیان برخی از آمارها و پرداختن رسانه‌ای به برخی از موضوعات که ذاتاً در جامعه به عنوان موضوعات قبیح هستند اگر موجب ترویج آن نشود در حالت خوش بینانه اگر ترویج منکر نباشد، ترویج به معروف هم نیست.

وی تصریح کرد: از نظر کارشناسی بنده معتقد به داشتن آمار از همه مشکلات و معضلات کشور خصوصاً در حوزه اجتماعی هستم، چرا که بدون داشتن آمار درست امکان برنامه‌ریزی و اقدام موثر برای مدیریت بسیاری از بزه‌های اجتماعی وجود ندارد. لیکن در مورد درستی اعلام عمومی و از طریق رسانه‌های جمعی به جای طرح آن در محیط های آموزشی و پژوهشی برای استفاده کاربردی اینگونه آمارها که اطمینان از صحت و سقم آن نیز وجود ندارد اجماع کارشناسی وجود ندارد.

صابری زفرقندی اضافه کرد: باید بررسی شود که آیا بیان رسانه‌ای و غلو گونه افزایش تزریق هروئین در کشور، استفاده از تعابیری مثل سونامی شیشه بیان اغراق آمیز افزایش بیماری‌های روانی در جامعه، موضوع مصرف الکل، بیان موارد و آمارهای مربوط به خودکشی، بیان آمار روابط نامشروع می‌تواند کمکی به حل موضوعات مذکور کند که البته این بدان معنی نخواهد بود که این آمارها توسط مراجع ذی صلاح استخراج نشود و در اختیار پژوهشگران و محققین حوزه‌های مرتبط قرار نگیرد.

مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: اقدام معدودی از مسئولان، که اصرار به بیان رسانه ای بزه‌های اجتماعی دارند و آن هم صرفا بیان آمار، در ترویج همان رفتارها خصوصاً در بین جوانان و نوجوانان و شکسته شدن قبح برخی از امور ممنوعه در جامعه را به راحتی نمی‌توان منکر شد.

صابری زفرقندی عنوان کرد: موضوع الکل نیز از این قاعده مستثنی نیست. در مورد الکل تفکیک بین مصرف الکل و وابستگی به الکل و الکلیسم ضروری است. در جوامع اروپایی و کشورهایی مثل روسیه که براساس اعتقادات مذهبی و سیاست‌های حاکم بر آن کشورها دسترسی به الکل آسان است در کنار مصرف الکل، الکلیسم نیز از معضلات جدی نظام بهداشتی است.

عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: در کشورهای اسلامی و از جمله ایران به دلیل ممنوعیت‌های قانونی و خاصه مذهبی درصد افرادی که الکل مصرف نمی‌کنند اکثریت قابل توجهی است هر چند مصرف الکل در کشور چه در بین مسلمانان و یا سایر ایرانیان با گرایش‌های مذهبی دیگر قابل انکار نیست.

صابری زفرقندی ادامه داد: ولی اختلال وابستگی به الکل و پدیده الکلیسم در ایران در حد قابل قبولی پایین و تحت کنترل است. از جمله موارد موثر در اقدامات پیشگیرانه برای کاهش گرایش به مصرف الکل در جامعه می‌توان به سخت در دسترس بودن و محدودیت های شرعی اشاره کرد و در کنار آن نیز اطلاع رسانی در مورد عوارض و عواقب آن می تواند مفید باشد.

وی اظهار داشت: به نظر نمی‌رسد در حال حاضر برای افرادی که به دلیل مصرف الکل دچار ناراحتی شده‌اند و تمایل به درمان پیدا می‌کنند در کشور محدودیتی وجود داشته باشد. نظام سلامت کشور در این موارد مثل گذشته اقدامات درمانی را ارائه می‌دهد. با این اوصاف به یکباره به صورت وسیعی افرادی موضوع الکل در کشور را رسانه‌ای می‌کنند، صحبت از دایر کردن کلینیک‌های درمان الکل می‌کنند، کلینک‌های خاصی که حتی در بسیاری از کشورهایی که مصرف الکل غیرقانونی نیست و وابستگی به الکل و الکلیسم مشکل جدی بهداشتی آنهاست نمی‌توان از آنها نشانه‌ای یافت.

عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: آیا نوع پرداختن برخی از مسئۆلان به صورت هیجانی و غلو آمیز و آن هم در سطح رسانه‌های عمومی می‌تواند به نوعی مصداق اشاعه منکر را به خود بگیرد و به نظر می‌رسد نیاز به بررسی‌های کارشناسی دقیق و همه جانبه و البته مبتنی بر ساز و کارهای شرعی داشته باشد.

صابری زفرقندی تصریح کرد: در این زمینه مصرف کننده الکل از دو جنبه باید مورد توجه قرار گیرد. اول زمانیکه فردی بصورت انفرادی اقدام به مصرف می‌کند این عمل مثل هر گناه دیگری، موضوعی بین فرد و خدای او است و حسب آنچه از مبانی دینی و دستورات شرعی استنباط می‌شود. هیچ مجازاتی برای این گناه که در خفا انجام گرفته مترتب نیست.

وی گفت: یعنی هیچکس حق ندارد دهان فردی را ببوید و یا تفتیش کند که الکل مصرف کرده است یا خیر. مثل اینکه کسی حق ندارد، در احوال شخصی افراد تفحص کند که مثلاً روزه گرفته و یا نماز خوانده است یا خیر. آنچه از احکام شرعی استنباط می‌شود گناهان تا زمانی که جنبه فردی داشته و در خلوت و خفا صورت می‌پذیرد، موضوعی حاکمیتی نیست و دیگران حق ورود به آن و دخالت در آن را ندارد. ولی زمانیکه گناه جنبه عمومی پیدا کند و از قبال آن رفتار گناه آلود، خطر آسیب به جامعه وجود داشته باشد آنگاه است که مباحث تعزیر و حدود الهی و یا مجازات‌های قانونی مطرح می‌شود.

عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران عنوان کرد: به عنوان مثال در مورد احکام روزه اگر کسی روزه نگیرد به جز مجازات‌های عقبایی مجازات‌های دنیایی تعریف نشده است و کسی نمی‌تواند متعرض او شود لیکن برای حفظ حقوق عموم جامعه که مسلمان هستند کسی که تجاهر به روزه خواری کند و حتی روزه داری که تظاهر به تجاهر به روزخواری کند مستوجب مجازات است.

صابری زفرقندی افزود: در مورد الکل نیز تا زمانیکه مصرف آن در ملاءعام نباشد و مصرف کننده باعث آزار و اذیت و آسیب به جامعه نگردد. کسی مجاز به دخالت نیست زیرا برای ناهنجاری رفتاری ناشی از مصرف الکل نیز شرع مقدس مجازات‌های مشخصی و متناسبی را پیش بینی کرده است. آیا ورود به حیطه خصوصی مردم فراتر از آنچه شرع مقدس گفته در موضوع الکل به صلاح جامعه است سۆالی است که باید وسیعاً به آن پرداخته شود.

صابری زفرقندی گفت: البته حیطه تولید و توزیع و قاچاق موادمخدر و الکل موضوعات دیگری است که موضوع بحث ما نیست و برخوردها و ساز و کارهای خاص خودش را دارد. بحث ما مصرف الکل و حد مجاز مداخله حکومت و یا نظام بهداشتی در آن است.

وی خاطرنشان کرد: به اعتقاد کارشناسی به همان میزان که تشکیل کار گروه تحت عنوان مبارزه با الکل ناکارآمد، موازی کاری و باعث هدر رفتن وقت و سرمایه کشور است. ادعای صدور مجوز و تأسیس درمانگاه‌ها و یا کلینیک ویژه ترک الکل، اظهارنظرهایی شتاب‌زده، فاقد مبنای کارشناسی و موجب اثر معکوس در جامعه خواهد بود و از آن نامناسب‌تر، بحرانی نشان دادن کشور و عدم تفکیک مصرف الکل که از مصرف گاه بگاه و موردی و حسب برخی از مهمانی‌ها تا مصرف تفننی متفاوت است و اصولاً چنین افرادی انگیزه‌ای برای درمان ندارند.

منبع : تسنیم