اساس تحول در حوزه از نگاه رهبر
تمام کسانی که در حوزه مشغول تحصیل هستند به این نکته واقف اند که حوزه امروز ما نیاز به یک تحول اساسی دارد.
این تحول باید در زمینه های مختلف انجام شده و سبک و سیاق حوزه ما را با زمان بیشتر تطبیق دهد. اگر چه پیوسته حوزه علمیه ما رو به این پیشرفت و تحول است اما متاسفانه باید عرض کنیم این تحول در مقایسه با آنجایی که مقصد است و باید به آن برسیم, چیز ناچیزی به حساب می اید.
از سوی دیگر تفاسیر متفاوتی از تحول درحوزه شده که نیاز به بررسی دارد. مقام معظم رهبری سالها و بارها بر این مساله تاکید کرده اند. در این گوشه ای از بیانات ایشان را خدمت شما عزیزان ارائه خواهیم کرد.
اساس تحول در حوزه چیست؟
حركت نوبه‌نوى اجتهادى، اساس تحول است. تحول و دگرگونى یك امر قهرى است؛ پیش مى‌آید. منتها این تحول و تغییر را یا مدیریت میكنیم، آن را هدایت میكنیم، یا نه، رها میكنیم.
اگر رها كردیم، باخته‌ایم. بزرگان حوزه، مراجع تقلید، اندیشمندان، دانشمندان و فضلا باید دامنها را به كمر بزنند، همت كنند، این تحول را برنامه‌ریزى كنند، هدایت كنند، مدیریت كنند. بنابراین معناى اساسى تحول این است: حركت نوبه‌نوى محتوائى.
تحول به سمت سقوط!
تحول یعنى چه؟ حوزه میخواهد چه كار كند كه اسمش تحول باشد؟ اگر تحول را به معناى تغییر خطوط اصلى حوزه‌ها بدانیم - مثل تغییر متد اجتهاد - قطعاً این یك انحراف است. تحول است، اما تحول به سمت سقوط.
نظام دانشگاه، در حوزه نباید حاكم شود
تحول به معناى رها كردن شیوه‌هاى سنتىِ بسیار كارآمد حوزه در تعلیم و تعلم و تبدیل این شیوه‌ها به شیوه‌هاى رائج دانشگاهىِ امروز نیست؛ اینچنین تحول و تغییر و دگرگونى‌اى غلط اندر غلط است؛ این عقبگرد است.
ما شیوه‌هاى دانشگاهى خودمان را كه برگرفته و نسخه‌نویسى‌شده‌ى از شیوه‌هاى قدیمى غربى است، بیاوریم در حوزه حاكم كنیم؛ نه، ما این را تحول نمیدانیم. اگر چنین دگرگونى‌اى رخ بدهد، قطعاً ارتجاع و عقبگرد است؛ این را قبول نداریم.
الزامات تحول در حوزه‌ی علمیه
یكى از چیزهائى كه در تحول مثبت حتماً لازم است، این است كه ما خودمان را و تلاش و فعالیت علمى خودمان را با نیازها منطبق كنیم. مسئله‌ى بعدى، مسئله‌ى نظام رفتارى و اخلاقى حوزه‌هاست؛ كه همین تحول - اگر تحولى انجام میگیرد - باید ناظر به این جهت هم باشد.
چند تا سرفصل در این خصوص وجود دارد كه من اینجا یادداشت كرده‌ام:
تكریم اساتید. نظام رفتارى و اخلاقى ما در حوزه‌ها باید در این جهت حركت كند؛ تكریم استاد، تكریم عناصر فاضل، بخصوص تكریم مراجع تقلید.
هر كسى آسان به حد مراجع معظم تقلید نمیرسد؛ صلاحیتهاى زیادى لازم است. غالباً مراجع قله‌هاى علمى حوزه‌هاى علمیه محسوب میشوند. بنابراین احترام مراجع بایستى محفوظ باشد؛ باید تكریم شوند.
مسئله‌ى دیگر در نظام رفتارى و اخلاقى حوزه‌ها، فیض بردن از معنویات است، تهذیب است؛ این خیلى مهم است. جوان امروز حوزه بیش از گذشته به مسئله‌ى تهذیب نیازمند است.
امروز در همه‌ى دنیا اینجور است كه وضع نظام مادى و فشار مادى و مادیت، جوانها را بى‌حوصله میكند؛ جوانها را افسرده میكند. در یك چنین وضعى، دستگیر جوانها، توجه به معنویت و اخلاق است.
یك مسئله‌ى دیگر در زمینه‌ى نظام رفتارى و اخلاقى حوزه، مسئله‌ى گرایشها و احساسات انقلابى در حوزه است. عزیزان من! فضاى انقلابى در كشور دشمنان عنودى دارد، دشمنان كینه‌ورزى دارد.
با حاكمیت فضاى انقلابى در كشور مخالفند؛ میخواهند این فضا را بشكنند. میخواهند فضاى انقلابى را بشكنند، روحانى انقلابى را منزوى كنند.
منابع:
سخنان مقام معظم رهبری.
تهیه و فرآوری: محمد حسین امین گروه حوزه علمیه تبیان.
