التصغیر ، ﺍﻟﻧﺴﺑﺔ

اهداف درس:

* آشنایی با نحوۀ ساختن اسم مصغّر در قالب سؤال و جواب

* شرح و توضیح اسم منسوب

* بیان استثنا ء ات در اسم منسوب

اسم مصغر چیست؟

در زبان عربی برای بیان کوچک بودن یک شی ء از صیغۀ خاصُی استفاده می شود که همان " فُعَیل" است مثلاً برای بیان  " مرد کوچک " چنین می گوئیم :  

در واقع " فَعل (رَجّل) " تبدیل به " فّعَیل (رّجَیل) " می شود.

نکته:

این صیغه برای " تحبیب " یا " تحقیر " به کار می رود که معادل آن در فارسی " ک " است مثلاً به کسی که دوستش داریم می گوییم " عزیزک " یا قصد داریم او را تحقیر کنیم می گوئیم " مردک ".

تمرین: از میان گزینه های زیر اسم مصغر را ببینید:

الف) نبات           ب) أبواب           ج) کّتَیُِب            د) صِغار

و امّا اسم منسوب چیست؟

اسم منسوب که در فارسی بدان « صفت نسبی » گفته می شود برای بیان نسبت یک شیء یا یک شخص به مکانی خاص و یا به منظور ذکر جنسیت آن شیء به کار می رود که لازم به ذکر است باید تمام ویژگی های صفت و موصوف در آن رعایت گردد.

برای ساخت اسم منسوب کافی است یک « یاء » در انتهای کلمه بیفزائیم و کلمه را از لحاظ مذکر و مرنث بودن با موصوف مطابق سازیم .

مثال:    کاتبّ ایرانیُ /  ﺳﺍﻋﺔ ﺫﻫﺑﻳﺔ

استثناءات اسم منسوب:

بعضی از کلمات هستند که برای تبدیل شدن به اسم منسوب نیاز به تغییر دارند از جمله کلماتی که به « یاء » و « الف » ختم می شوند مثل:

تمرین: اسم منسوب را در گزینه های زیر ببینید:

 الف) علمی       ب) بُوَیب      ج) صَحاری    د) کُتب

گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تهیه: فاطمه شیرزاده

تنظیم: سمیرا بادامستانی