ماه رمضان در سيره علما زماني که حضرت آيت‏الله بروجردي در بروجرد بود، نذر کرد که اگر خشم خود را کنترل نکند و به مردم تندي کند، يک سال پشت سر هم روزه بگيرد. علامه طباطبايي و ماه رمضان يکي از فضلا مي‏گفت: به مرحوم آيت الله شهيد مطهري عرض کردم که شما فوق‏العاده از علامه طباطبايي تجليل مي‏کنيد. تعبير «روحي فداه» را درباره ايشان به کار مي‏بريد، اين همه تجليل به خاطر چيست؟ ايشان فرمود: من فيلسوف و عارف، بسيار ديده‏ام و احترام مخصوص من به ايشان، نه به خاطر اين است که او يک فيلسوف است، بلکه به اين جهت است که او عاشق و دل‏باخته اهل بيت عليهم‏السلام است. علامه طباطبايي قدس‏سره در ماه رمضان، روزه خود را با بوسه بر ضريح مقدس حضرت معصومه عليهاالسلام افطار مي‏کرد. ابتدا پياده به حرم مطهر مشرّف مي‏شد و ضريح مقدس را مي‏بوسيد. سپس به خانه مي‏رفت و غذا مي‏خورد. اين ويژگي اوست که مرا به شدت شيفته ايشان کرده است. همچنين آمده است علامه طباطبايي در مراتب عرفان و سير و سلوک معنوي، مراحلي را پيموده بود. اهل ذکر و دعا و مناجات بود. در طول راه که او را مي‏ديدند، همواره ذکر خداوند سبحان را به لب داشت. در جلسه‏هاي بحث و درس که شرکت مي‏کرد، وقتي جلسه به سکوت مي‏کشيد، لب‏هاي استاد به ذکر خدا حرکت مي‏کرد. به نافله‏ها مقيد بود. حتي گاهي ديده مي‏شد که در طول راه مشغول خواندن نمازهاي نافله است. شب‏هاي ماه رمضان تا صبح بيدار بود و مقداري مطالعه مي‏کرد و بقيه را به دعا و قرائت قرآن و نماز و ذکر مي‏گذراند. احوال سيد مهدي قزويني در ماه رمضان در حالت‏هاي روحي عالم بزرگوار، سيدمهدي قزويني آمده که رسمش اين بود که نماز مغرب را در مسجد مي‏خواند و مردم نيز اجتماع مي‏کردند و بعد از آن نافله‏هاي آن را به‏جا مي‏آورد. سپس به خانه مي‏آمد و افطار مي‏کرد. باز به مسجد برمي‏گشت و نماز عشا را با مردم مي‏خواند. آن‏گاه نافله آن را نيز مي‏خواند و بعد با جمعيت زيادي به خانه برمي‏گشت. پس از مدتي که آرام مي‏شدند، يکي از قاريان شروع به قرائت قرآن مي‏کرد و با آهنگي بلند و دل‏نواز، آيه‏هايي از کتاب خدا را مي‏خواند؛ آيه‏هايي که در «تحذير» و «ترغيب» و موعظه بود. لحن صداي قاري به گونه‏اي بود که سنگ گران را ذوب و قلب‏هاي سخت را نرم مي‏کرد. آن‏گاه ديگري مي‏آمد و از مصايب حضرت ابي عبدالله‏الحسين عليه‏السلام مي‏گفت. بعد از آن، يکي از بزرگان صالح دعاهاي ماه مبارک رمضان را مي‏خواند و ديگران نيز به پيروي از او مي‏خواندند تا موقع صرف سحري مي‏شد که پراکنده مي‏شدند و هرکدام به خانه و جايگاه خود مي‏رفتند. ادراک شب قدر آورده‏اند که محمدابراهيم کلباسي که از معاصران ميرزاي قمي و سيد شفتي و از شاگردان بحرالعلوم است، شب قدر را با عبادت کامل درک کرد؛ زيرا به مدت يک سال شب تا صبح عبادت کرد و شب قدر نيز از شب‏هاي سال بيرون نيست. روزه در سيره آيت الله بروجردي سالي که آيت‏الله بروجردي از دنيا رفت، پيش از ماه رمضان، پزشک ايشان سفارش کرد که ماه رمضان امسال روزه نگيرد. ايشان فرمود: «من از آن وقتي که خودم را شناخته‏ام، حتي يک روز هم روزه‏ام را نخورده‏ام و نمي‏خورم؛ چون نه مريض شده‏ام و نه مسافرت رفته‏ام». زماني که حضرت آيت‏الله بروجردي در بروجرد بود، نذر کرد که اگر خشم خود را کنترل نکند و به مردم تندي کند، يک سال پشت سر هم روزه بگيرد. روزي هنگام مباحثه علمي با يکي از شاگردان خود بر اثر اينکه شاگردش سخناني ناشايست مي‏گفت، تاب نياورد و به او تندي کرد و نذرش شکسته شد. بعد يک سال پشت سر هم روزه گرفت تا نذرش را ادا کند. روايت‏کننده اين حکايت مي‏گويد: در اينجا به ياد سخن امام سجاد عليه‏السلام افتادم که در مقام دعا به خدا عرض مي‏کند: وَ لا تَرْفَعْني في النّاسِ دَرَجَةً اِلاّ وَقَدْ حَطَّطْني عِند نَفْسي مِثلَها. خدايا مقام مرا در ميان مردم بالا مبر، مگر اينکه به همان اندازه مقامم را نزد خودم پايين بياوري. لذت معنوي کم خوري مرحوم فاضل توني از عالمان بزرگ شيعه، مي‏گويد: سالي در مشهد مقدس مشغول تحصيل بودم. در ماه مبارک رمضان آن سال فقط سه سحر با نان و ماست به سر بردم و بقيه را بر اثر تنگ‏دستي با نان و پياز گذراندم، ولي صفاي باطن و لذت معنوي و روحي را در همان سال يافتم. تنظيم براي تبيان حسن رضايي گروه حوزه علميه منبع :