معماران چيره‌دست ايراني كه در زمان ساسانيان با سنت‌هاي كهن معماري آموخته شده بودند، هنوز مي‌توانستند شاگرداني تربيت كنند كه تا قرن‌ها بعد ساختمان‌هاي اعجاب‌آور بنا كنند.استادان معماراني كه مسجد تاريخانه دامغان را ساختند شاگردان همان استاداني بودند...
مسجد تاریخانه دامغان معماران چیره‌دست ایرانی كه در زمان ساسانیان با سنت‌های كهن معماری آموخته شده بودند، هنوز می‌توانستند شاگردانی تربیت كنند كه تا قرن‌ها بعد ساختمان‌های اعجاب‌آور بنا كنند.استادان معمارانی كه مسجد تاریخانه دامغان را ساختند شاگردان همان استادانی بودند كه تاق عظیم تیسفون را چنان ساختند كه بیش از هزار سال استعداد معماران جهان را به مبارزه می‌طلبید. جز برخی دیوارهای فروریخته و نقشه‌های پی كه از اكتشافات باستان‌شناسی به دست آمده، قدیمی‌ترین ساختمان اسلامی در ایران، تاریخانه دامغان است. «تاری» به زبان تركی یعنی «خدای» و «تاریخانه» می‌شود «خدایخانه». این ساختمان مظهر عظمت و اعتماد و در عین حال فروتنی است و همواره احساسی از شكوه و زیبایی را در بیننده ایجاد می‌كند. پایه‌های عظیم آن محكم‌تر از حد نیاز به نظر می‌رسد و از این روست كه این بنا را جزو اولین بناهای ضدزلزله در دوران اولیه اسلامی قلمداد می‌كنند. به هر حال این مكان كه به خانه خدا معروف است، هوش عاطفی هر كسی را كه ساعتی در آن در سكوت بگذراند، برمی‌انگیزد. منبع:همشهری آنلاین
