تبیان، دستیار زندگی

چرا شما همواره خسته هستید؟ آیا به اندازه ی کافی نمی خوابید، یا مشکلی جسمی یا روحی وجود دارد که این خستگی را ایجاد می کند؟

خستگی مزمن، یکی از شایع ترین شکایت هایی است که مردم را مجبور می کند به پزشک مراجعه کنند. دکتر رالتسون در این باره اینطور می گوید: "مردم در رابطه با خستگی خود حرف های متفاوتی می زنند؛ برخی می گویند حوصله ندارند؛ برخی می گویند خسته اند؛ و برخی می گویند آنقدر خسته اند که قادر به انجام هیچ کاری نیستند".

اگر از خستگی مفرط به ستوه آمده اید، ممکن است به علّت مشکلی جسمانی باشد که در ادامه در رابطه با آن صحبت خواهیم کرد. این خستگی می تواند به دلیل کار کردن زیاد هم باشد؛ امّا محتمل ترین پاسخ، کاملا بالعکس تمام سخنانی است که تاکنون گفته ایم: شما به اندازه ی کافی کار نمی کنید.

چگونه از حستگی رها شویم: ورزش و نرمش کنید.
دکتر رالتسون می گوید: این روزها، مهم ترین علّت خستگی، زندگی به شیوه ی مدرن است. اضافه وزن داریم، بیش از حد غذاهای آماده مصرف می کنیم، و به اندازه ی کافی ورزش نمی کنیم.
با ایجاد سه تغییر در شیوه ی زندگی خود، می توانید تغییری بزرگ در سطح انرژی بدن تان به وجود آورید؛ این سخنی است که متخصصان می گویند:

1.آن چیزی که می خورید: سعی نکنید سطح انرژی خود را با مصرف کافئین و شکر، به سرعت بالا ببرید. با این کار تنها خود را خسته می کنید و نوسان شدیدی را در سطوح قند خون خود ایجاد می کنید. به جای این روش، رژیم غذایی متعادل، سالم، و سرشار از میوه، سبزی، و پروتئین را انتخاب نمایید. در همین رابطه دکتر رالتسون می گوید: "بیشتر مردم، اگر از رژیم غذایی سالم استفاده کنند، کمتر احساس خستگی خواهند کرد؛ خوردن غذای سالم بدین معناست که شما وزن متعادل تری خواهید داشت، زیرا چاقی یکی از عوامل خستگی بشمار می آید".

2.در یک شبانه روز چند ساعت می خوابید: بر اساس نظرسنجی صورت گرفته در سال 2007 در کشور آمریکا، 60% اظهار داشته بودند که در هفته به اندازه ی کافی نمی خوابند و به نوعی از کم خوابی رنج می برند. اگر دوست دارید خوب بخوابید، سعی کنید پیش از خواب، کافئین مصرف نکنید و در مکانی آرام و تاریک بخوابید.

3.چقدر ورزش می کنید: دکتر رالستون اظهار می دارد: این مهم ترین موضوع است. بهترین کاری که می توانید برای مقابله با خستگی انجام دهید، ورزش منظم، مداوم، و پیوسته است. ورزش را حداقل سه ساعت پیش از خوابیدن انجام دهید.

آیا ورزش کردن شما را خسته نمی کند؟ حقیقت این است که ورزش کردن به شما انرژی می دهد. تقریباً تمام مطالعاتی که به بررسی این سوال پرداختند، به نتیجه ای یکسان رسیده اند: مردمی بی حرکتی که ورزش را آغاز می کنند، نسبت به افرادی که ترجیح می دهند روی کاناپه خود را رها کنند، احساس خستگی کمتری می کنند. این نکته را بدانید که ورزش کردن بیش از دارو انرژی بدنی شما را افزایش می دهد.

بهترین کار چیست؟ چند روز در هفته، چه مدّتی، و چه مقدار ورزش کنیم؟ دکتر رالتسون پیشنهاد می دهد که 4 روز در هفته و به هر بار به مدّت 40 دقیقه ورزش کنید.
چقدر طول می کِشد تا نتایج آن را ببینیم؟ باید صبور باشید، زیرا هیچ تغییری یک شبه اتفاق نمی افتد. حداقل باید یک ماه صبر کنید تا نتایج اولیه ی آن مشخص شود. با گذشت زمان، احساس می کنید که پیشرفت شما بسیار کُند شده است، امّا ناامید نشوید؛ برای سه تا شش ماه به کار خود ادامه دهید و ورزش کنید؛ حال مطمئن باشید که احساس بهتری را تجربه خواهید کرد و خوشحال خواهید شد.
دکتر رالتسون می گوید: اگر حداقل یک ماه به طور پیوسته ورزش کردید و به اندازه ی کافی نیز می خوابید، امّا هنوز هم احساس خستگی می کنید، به دنبال علل احتمالی دیگر باشید.

علل دیگری که می تواند سبب خستگی فرد شود؟
خستگی مزمن، با علل پزشکی دیگری نیز همراه است. چگونه می توانید تشخیص دهید که مقصر اصلی کیست؟
پاسخ کوتاه این است که شما نمی توانید بگویید. اگر جواب می خواهید، باید با پزشک مشورت نمایید.

در ادامه برخی از این مظنون ها را معرفی می کنیم:

4.کم خونی: یکی از شایع ترین علل خستگی، کم خونی است، که به سادگی و تنها از طریق یک آزمایش ساده خون قابل تشخیص است. این مشکل بخصوص در رابطه با زنان صادق است؛ زنانی که دوره های قاعدگی طولانی مدتی را تجربه می کنند. شما می توانید کم خونی را با رژیم غذایی سرشار از آهن، من جمله: گوشت قرمز، و سبزی هایی که به رنگ سبز تیره هستند، به راحتی درمان کنید. اگر از فقر شدید آهن رنج می برید، حتما از مکمل آهن استفاده کنید.

5.کمبود در مواد مغذی کلیدی: مانند پتاسیم؛ در این رابطه نیز، به راحتی و از طریق آزمایش خون، قابل تشخیص است.

6.مشکلات تیروئید: هم تیروئید کم کار و هم تیروئید پُر کار، می توانند سبب ایجاد خستگی شوند. با انجام آزمایش خون و آگاهی از سطح هورمون های تحریک کننده ی تیروئید، می توانید عملکرد تیروئید خود را مورد ارزیابی قرار دهید.

7.دیابت: افرادی که دیابت دارند و آن را تحت کنترل خویش ندارند، فقط اظهار می دارند که احساس خوبی ندارند و معمولی نیستند. اگر احساس خستگی می کنید، دید تاری دارید، یا ادرارتان از حد معمول بیشتر است، باید حتما از طریق آزمایش خون، معاینه ی کامل شوید.

8.افسردگی: اگر احساس خستگی شما، همراه با ناراحتی و از دست دادن اشتها همراه است، و دیگر از موضوعاتی و کارهایی که قبلاً مایه ی مسرّت شما می شد، لذّت نمی برید، ممکن است افسرده باشید.

9.نفس تنگی در هنگام خواب: اگر پس از بیدار شدن از خواب، هنوز هم احساس خستگی می کنید، باید دریابید که آیا هنگام خوابیدن خُر و پُف نمی کنید! زیرا یکی از علل خستگی می تواند ایجاد نفس تنگی در هنگام خواب شبانه باشد؛ در این رابطه، فرد پس از بیدار شدن خسته است و سردرد دارد.

 ماهی ها شامل تمام اسید آمینه مورد نیاز برای ساخت ماهیچه ها هستند و مواد مورد نیاز برای بازسازی بافت ها را در خود دارد. تحقیقات نشان می دهد ارتباط قوی بین حجم عضلات و سلامتی بدن وجود دارد. وقتی پا به سن می گذاریم بدن حالت عضلانی خود را از دست می دهد به ویژه اگر به خوبی مورد استفاده قرار نگیرد. این عارضه کیفیت زندگی، تعادل، قدرت و توانایی بهبود بدن بعداز یک بیماری یا تصادف را تحت تاثیر قرار می دهد.

 قلب، مغز، پوست و دیگر ارگان های بدن همواره درحال تغییر شکل توسط بافت هایی هستند که ساخته شده و از بین می روند. ماهیچه ها بخش مهمی از اسیدهای آمینه را برای این بخش های حیاتی تامین می کنند تا همواره قوی بمانند.

ماهیچه های فعال نه تنها خطر ابتلا به دیابت و پوکی استخوان را کاهش می دهند، بلکه هر چقدر مقدار عضله در شما بیشتر باشد، کالری بیشتری خواهید سوزاند. برای اینکه ماهیچه هایتان را قوی و سالم نگه دارید، باید رژیم صحیحی داشته باشید:

● ماهی:
بخصوص ماهی هایی که از نظر امگا۳ غنی باشند مانند قزل آلا، تن، هالیبوت و کنسرو ساردین. ماهی ها شامل تمام اسید آمینه مورد نیاز برای ساخت ماهیچه ها هستند و مواد مورد نیاز برای بازسازی بافت ها را در خود دارد. حجم ماهیچه به میزان پروتئین مصرفی بستگی دارد. مصرف امگا۳ به سرعت از بین رفتن ماهیچه ها در هنگام پیری را کاهش می دهد. پیشنهاد می شود شما هفته دو یا سه وعده ماهی غنی از چربیهای امگا۳ مصرف کنید.

● سیب زمینی شیرین:
سیب زمینی شیرین منبع بسیار غنی از پتاسیم و آنتی اکسیدان هاست که برای ساخت ماهیچه مفید است. هر کسی که برای عضلانی شدن تمرینات ورزشی می کند، در بدنش رادیکال آزاد تولید می شود. آنتی اکسیدان ها می توانند به خنثی کردن رادیکال های آزاد و بازسازی آن کمک کنند.
مواد خوراکی غنی از پتاسیم مانند سیب زمینی شیرین می توانند تاثیر غذاهایی که اسید اضافی تولید میکنند (گوشت، لبنیات) را خنثی کنند زیرا این غذاها قادرند سرعت از زایل شدن ماهیچه ها را افزایش دهند.
غذاهای دیگری که حاوی پتاسیم و آنتی اکسیدان هستند: کاهو، فلفل، کیوی، هندوانه، خربزه، مرکبات. بصورت ایده آل شما باید ۵ تا ۹ وعده انواع سبزیجات و ۳ وعده خوراکی های غنی از پتاسیم مصرف کنید.

● ماست کم چرب:
ماست کم چرب از نظر پروتئین، کلسیم، پتاسیم و ویتامین دی غنی است و عملکرد عضلات را بهبود می بخشد. کمبود ویتامین دی باعث ضعف عضلات خواهد شد. ماست یک تولیدی را که ویتامین دی مناسبی دارد انتخاب کنید و این می تواند یک چهارم نیاز شما را در یک وعده روزانه تامین کند.

● کینوا:
نوعی از حبوبات است که منشا آن آمریکای جنوبی است و پر از کربوهیدرات های مفید است که بدن برای تامین انرژی آنها را ترجیح می دهد. کربوهیدرات ها برای متراکم کردن عضلات بسیار لازم است، کمبود آن باعث می شود بدن برای انرژی همین مقدار کم را استفاده کند و چیزی برای نسوج جدید نماند. کینوا منبع مناسبی برای پتاسیم و دیگر مواد معدنی مانند آهن نیز هست.
نصف فنجان کینوا را برای صبحانه همراه با میوه خشک و آجیل یا همراه با لوبیا یا سبزیجات و یا اضافه کردن شیر یا ریختن آن در سوپ و سالاد مصرف کنید.

● تخمه کدو:
تخم کدو حاوی منیزیم، منگنز، آهن و مس است. مواد معدنی موجود در بدن به یکدیگر مرتبط هستند. آنها با هم کار می کنند تا بافتها را بسازند و آنزیم ها را تشکیل دهند و از ارتباطات بین سلولی پشتیبانی کنند. همچنین در رشد عضلات نقش دارند. منیزیم به تولید پروتئین برای ماهیچه ها کمک می کند. منگنز برای ساخت پروتئین مناسب است و بخشی از آنزیمها را که نفش آنتی اکسیدان در بازسازی نسوج را دارند تامین می کند. آهن نیز به استقامت بافتها کمک می کند.
۲۸ گرم از تخمه کدو در حدود نیمی از منگنز مورد نیاز شما در یک روز را تامین می کند.