پرسش

مگر نمی گوییم هر معلولی علتی دارد ؟ علت وجود خدا چیست ؟

پاسخ

برادر بزرگوار!
این توهم و سؤال از اینكه خداوند چگونه به وجود آمده و علت او چیست؟ از آنجا ناشی شده است كه گمان رفته مفاد اصل علیت اینست كه "هر موجودی احتیاج به علت دارد"، و بر این اساس، اشكال شده كه باید برای خدا هم علتی باشد! در حالیكه موضوع اصل علیت "موجود" بطور مطلق نیست، بلكه موضوع آن "ممكن الوجود" و "معلول" است.
به دیگر سخن: هر موجود وابسته و نیازمندی محتاج به علت است نه هر موجودی.

بنا بر این اصولا این سوال كه "خدا را چه كسی آفریده است؟" سوالی نادرست است چرا كه خداوند موجود غنی، مستقل و واجب الوجود است و ملاك احتیاج به علت در او متصور نیست. كما این كه خداوند همیشه بوده و هست پس نمی توان تصور كرد كه زمانی بوده باشد كه خداوند وجود نداشته باشد.
بنا بر این خداوند موجودی نیست كه او را ساخته باشند و یا از چیزی ساخته شده باشد تا چنین سؤالی پیش آید كه از چه ساخته شده است.

و اما در مورد صفات خداوند باید گفت كه خداوند همه آنها را از ذات خود دارد و برای داشتن آن صفات نیازی به غیر ندارد، چرا كه خدایی كه نیاز به غیر داشته باشد دیگر نمی تواند خدا باشد.

در انتها باید گفت:
در منابع دینی آمده كه كسی نمی تواند به كنه ذات خداوند پی ببرد؛ چرا كه عقول بشری عاجز از درك آن است. و اصلا اگر غیر از این بود، یعنی ما می توانستیم با این عقل مادی خود خدا را درك كنیم، آن خدا دیگر خدا نبود.

ما از آنجا كه از یك سو خود محدودیم، و از سوی دیگر همیشه با محسوسات محدود سر و كار داریم، تصور مجردات از یك سو، و خدا ـ به عنوان كمال مطلق ـ و صفات او از سوی دیگر برایمان بسیار سخت، بلكه در مراحلی غیر ممكن است.

موفق و موید باشید.