پرسش

فلسفه نذر چیست؟

پاسخ

دوست محترم!
در این رابطه چند نكته به استحضار می رسد:
1- نذر از عبادات به حساب می آید و مانند سایر عبادات صحت آن مشروط به قصد قربت است، و از این رو در صیغه نذر باید عبارت «لله علی كذا ان كان كذا»، به معنای بر من است كه برای رضای خداوند فلان چیز را به واسطه نیل به فلان مقصود انجام دهم، قید شود.
وفای به نذر واجب می باشد و آیاتی چند از قرآن بر این مساله دلالت دارد:
«یوفون بالنذر» سوره انسان آیه 7، و همچنین سوره بقره آیه 270 و سوره حج آیه 29.
بنابراین نذر عبادت بوده و دارای ثواب و پاداش می باشد و وفای به آن واجب است.

2- فلسفه عبادات: احكام و برنامه های عبادی اسلام، همه حكمت و فلسفه دارد. و در قرآن بارها در كنار احكام و دستورها، به دلیل آن هم اشاره شده است. امامان معصوم نیز در روایات، در بعضی موارد، به بیان این حكمت ها پرداخته، و علماء دین نیز گاهی به تالیف كتابهایی پیرامون این موضوع اقدام كرده اند. همچون "علل الشرایع" اثر شیخ صدوق.

اما یاد آور می شود كه:
اولا، لازم نیست حكمت همه احكام را، همه مردم در همه زمانها بدانند.
ثانیا، در هر جا كه از قرآن و حدیث، دلیل محكمی بر فلسفه حكمی نداریم، بهتر است ساكت باشیم و یا اگر سخنی می گوییم در حد یك احتمال، به آن ترتیب اثر بدهیم.
ثالثا، شاید در بعضی دستورات عبادی و احكام الهی حتی گاه هدف _ و یا هدف اصلی _ صرف آموزش و آزمایش تسلیم بنده باشد. و البته همین هدف بزرگی است (هدف پرورش روح عبودیت در انسان).

3- بعضی از فلسفه های نذر:
الف) نذر انجام عبادتی است كه فی نفسه واجب نمی باشد، بلكه مومنین برای تشكر و سپاسگزاری بر در گاه الهی بر خود فرض می دانند. این عبادت یك نوع یاد و ذكر خداست، یعنی حال كه به لطف خویش فلان نعمت را ارزانی نموده اید، بنده و مخلوقت نیز با یاد تو، مقدمه رشد و تعالی خویش را به وجود می آورد.

روشن است كه عبادت و پرستش، تعظیم و تكریم در مقابل عظمت و جلال خدایی است، و نشان دهنده فقر و وابستگی در مقابل بی نهایت و جبرورت الهی و پاسخی صحیح در قبال فطرت است.

ب) اثرات اجتماعی نذر:
در پرتوی نذر، مادیات به معنویات تبدیل می شود و امور فانی، باقی و ماندگار خواهد ماند. احسان و نیكوكاری، تعاون و كمك به مستمندان از ثمرات این عبادت الهی می باشد.

موفق و موید باشید.