پرسش

علت اینكه در زمان حاضر مراجع نسبت به شطرنج نظر مخالف داشته و بازی آن را حرام ویا احتیاط واجب داده اند چیست؟ اگر حرام است چرا مسابقات آن برگزار میشود ؟

پاسخ

بیننده گرامی! به این مطالب توجه نمایید:

1) روایات زیادی است كه به طور اطلاق بازی شطرنج را ممنوع دانسته است. بنابر این هر مجتهدی كه فتوا به حرمت می دهد با توجه به این روایات است.

2) از لحاظ فقهی هر آنچه با برد و باخت (شرط بندی) باشد، حرام است.

3) اگر چیزی از آلات قمار باشد، بازی با آن، حتی اگر بدون برد و باخت باشد، اشكال دارد.

4) تنها هنگامی بازی كردن با وسائل قمار مجاز می شود كه آنها، عرفا، از ابزار قمار بودن خارج گردد. در این صورت، بازی بدون برد و باخت با آن بی اشكال است.
فقهایی كه شطرنج را در زمان ما حلال می دانند، بر این اساس فتوا داده اند كه اولا، شطرنج به این خاطر كه آلت قمار است، حرام شده و ثانیا، امروزه آلت قمار محسوب نمی شود.
آنها می فرمایند امروزه شاید بتوان گفت كه شطرنج از آلات قمار بودن خارج گردیده است، یعنی در هیچ مجتمعی معمولا با آن قمار بازی نمی شود. لذا این بازی اشكال ندارد.

شاید این كوتاه ترین و ساده ترین جمع بندی برای آراء فقها در این بحث باشد.

در چنین مسائلی هر كس می بایست بر اساس رأی فقیهی كه او را اعلم تشخیص داده عمل كند.
این وظیفه ای است كه، به موجب فرمایشات اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، در دوران غیبت امام معصوم(عج)، در احكام فقهی، بر عهده ما است.

پیروز باشید.