پرسش

با عرض سلام
لطفا بفرمایید كه جرا امامت از
پدر به فرزند و به صورت ارثی انتقال
پیدا كرده وایا با عدل الهی مناسبتی دارد

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست محترم!
فرقه شیعه اعتقاد دارد كه امام حتماً باید از قریش باشد. چنانچه امیرالمؤمنین(ع) در خطبه 144 نهج البلاغه می فرماید: "إن الأئمة من قریش غرسوا فی هذا البطن من هاشم، لاتصلح علی سواهم ولاتصلح الولاة غیرهم" یعنی ائمه و پیشوایان دین از قریش هستند كه از هاشم به وجود آمده اند؛ امامت و خلافت جز به آنان سزاوار نیست و خلفای جز آنان صلاحیت این مقام را ندارند.
این اصل در آیات قرآن نیز مورد اشاره قرار گرفته است. از جمله، در آیات تطهیر(احزاب/33)، مودت(شوری/27)، صادقین(توبه/119) شرایطی برای امامت ذكر می شود كه جز در خاندان وحی مصداقی ندارد. در حقیقت وجود این شرایط مانند، عصمت، علم، كمال و... فقط در این خاندان وجود دارد.
طبیعی است كه كمالات تكوینی ای كه برای وظائف سنگین امامت و نبوت، لازم است به طور معمول در همه كس نیست؛ و تنها كسی می تواند به آن نائل شود كه عنایت ویژه الهی شامل حالش گردد.
ولایت تكوینی حضرات معصومین(ع) شرط تكوینی ای است كه ولایت تشریعی حضرات بر اساس آن مقدر و وضع شده است.
خداوند مقدر كرده است این كمالات تها در این خاندان وجود داشته باشد. البته این بدان معنا نیست كه كسب كمال برای دیگران ممكن نیست؛ ولی عنایت ویژه الهی شامل حال این خاندان است. این عنایت منافات با عدل ندارد، كما این كه تقدیر الهی مبنی بر آفریدن موجودات مختلف منافات با عدل او ندارد. ما هرگز نمی توانیم بگوییم خدا چرا همه را انسان نیافرید، و بعضی را در ماهیت حیوانات و نباتات خلق كرده است؟!
ظلمی كه عقل انسان از آن استیحاش و اكراه دارد، وقتی است كه بیش از تلاش هر كس پاداش داده شود.
از سوی دیگر می توان گفت: كسب كامل چنین شرایطی هم مستلزم تربیت از سوی كسی است كه خود نیز حائز آن شرایط باشد. به عبارت بهتر فقط امام معصوم می تواند امام معصوم را تربیت كرده و او را برای چنین وظیفه خطیری آماده سازد؛ چنان چه امام علی(ع) نیز از آغاز كودكی در دامان پُرمِهر پیامبر(ص) پرورش یافت، و همو به تعالیمی كه از نبی اكرم(ص) می گرفت به كرات اشاره كرده است.
آن تقدیر و این شرط تربیتی به معنای ارثی بودن نیست. این یك واقعیت است كه هر یك از امامان، سرآمد علم، تقوا، سیاست و آگاهی در زمان خویش بوده اند.
برای مطالعه بیشتر می توانید به كتاب های زیر مراجعه نمایید:
1."معارف امامیه"، ج2،(مبحث امامت)، علی رضا مسجدجامعی.
2."منشور عقاید امامیه"، جعفر سبحانی.
در پناه حق.
مشاوره مذهبی ـ قم.